'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor' - Son Dakika
Sağlık
BBC

'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor'

\'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor\'

Kanadalı doktor Gabor Mate, bağımlılığa karşı yaklaşımımızı değiştirmemiz gerektiğini söylüyor.

22.11.2019 13:15  Güncelleme: 13:16
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

Kanadalı doktor Gabor Mate, bağımlılık tedavisine yaklaşımımızı yeniden düşünmemiz gerektiğine inanıyor. Mate bir bağımlılık uzmanı ve Kuzey Amerika'nın en çok madde bağımlılığı görülen yeri olan Kanada'nın Vancouver keninde yaptığı ruh sağlığı çalışmalarıyla bilinen ve kitapları çok satan bir yazar. 2018'de Kanada Devlet Nişanı'yla ödüllendirilmişti. Yaklaşımının temelinde, tüm bağımlılıkların altında bir travmanın yattığına yönelik inancı var. "Travmayı saptayabilecek biri varsa tabii" diyor. Mate, bağımlılığa karşı tavrımızın neden yanlış olduğunu BBC'ye yazdı.

'Gerçek nedeni tedavi etmiyoruz'


'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor'



Bağımlılığa neyin yol açtığını bulmak istiyorsanız, bağımlılığın getirdiği faydaya bakmalısınız: Sizin ne işinize yarıyor?

İnsanlar genelde şöyle der: "Ağrılarımı kesiyor, stresten uzaklaştırıyor, bağ kurmuşluk, kontrol, anlam, hayatta kalma hissi, heyecan, canlılık veriyor."

Bir başka deyişle, bağımlılık o kişinin başka bir şekilde karşılayamadığı önemli bir insani ihtiyacı karşılar.

Tüm bunlar, bağ kuramama ya da tecrit olma ya da hayatta çok fazla stres olma kaynaklı, duygusal acı halleridir.

Dolayısıyla, benim bağımlılığa yaklaşımım "Neden bağımlılık?" değil, "Neden acı çekiyorsun?".

Bağımlılara baktığınızda, çocuklukta yaşanan sorunlar çoğaldıkça bağımlılık riskinin kat be kat arttığını görüyorsunuz.

Yani, bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor. Bu, her travma yaşayan insanın bağımlı olacağı anlamına gelmese de her bağımlının travma yaşamış olması demek.

Bağımlılığın tedavisi için cezalandırıcı önlemler ve toplumdan dışlamak yerine çok fazla merhamet, çok fazla yardım ve çok fazla anlayış gerekiyor.

Çoğu bağımlılık tedavisi yönteminin büyük başarısızlığa uğramış olması karşısında uyanıp, kendimize "Bağımlılığı gerçekten anlıyor muyuz?" diye sormamızı beklerdiniz, değil mi?

Ama tıp dünyasında bu pek sık olmaz.

Bağımlılığın gerçek doğasına, insanın çektiği acıya karşı verdiği bir tepki olmasına bakmıyoruz.

İnsanlara travmaları üzerinde çalışmaları ve çözmeleri için yardımcı olmuyoruz. ABD'de ortalama bir tıp öğrencisi, duygusal travma üzerine tek bir ders bile almıyor.

"Sana ne oldu?" diye sormak yerine, "Senin sorunun ne?" diye sormaya devam ediyoruz.

Bağımlılık bir tercih değildir


'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor'



Bağımlılık konusunda doğru olmayan bir diğer görüş de, insanların yaptığı bir tercih olduğu.

Tüm hukuk sistemi, insanların bağımlı olmayı tercih ettiği varsayımı üzerine kurulu. Dolayısıyla, diğerlerini caydırmak için onları cezalandıralım.

Tanıdığım hiç kimse bir gün sabah kalkıp "Amacım bağımlı olmak" demedi.

Bağımlılık kimsenin yaptığı bir tercih değil, duygusal acıya verilen bir tepki.

Ve hiç kimse acı çekmeyi tercih etmez.

Bağımlılık genetik değildir


'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor'



Bağımlılık konusunda doğru olmayan bir diğer görüş de, genetik olduğu inancı.

Evet, ailelerde kuşaktan kuşağa geçiyor. Peki, neden kuşaktan kuşağa geçiyor.

Ben bir alkoliksem ve çocuklarıma bağırıp, çağırıyorsam; onlar da büyüdüklerinde kendilerini alkolle sakinleştirir. Bunu genetik yollarla mı geçirmiş oldum?

Veya bu, kendi içinde büyüdüğüm koşulları onlara da yaşattığım için geliştirdikleri bir davranış mı?

Genetik yatkınlıklar olabilir ancak bu önceden saptanmış bir şey değil. Bu, genetiğinizin bir bağımlı olmak üzere programlandığı anlamına gelmiyor.

Bağımlılık çok yaygın


'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor'



Bağımlılığın madde kullananlarla ya da toplulumuzdaki birkaç kaybedenle kısıtlı olduğu inancı da yanlış.

Aslında kültürümüzde çok yaygın.

Toplumun her katmanına baktığımda çok fazla bağımlılık, çok fazla saplantı görüyorum ve sadece bu da değil, bu bağımlılıkları gidermek üzerine kurulu tüm bir ekonomi görüyorum.

Her şeye bağımlı olabilirsiniz, klasik müziğe bile


'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor'



Bana göre, bağımlılık bir insanın geçici bir keyif ya da rahatlama bulduğu, bunun için de arzuladığı davranışlarda kendini gösterir. Negatif sonuçlar yaratmasına rağmen bırakmaz ya da bırakamaz

Buna uyuşturucular, tütün, alkol ve her tür madde dahildir.

Seksle, kumarla, alışverişle, işle, siyasi iktidarla, internette oyun oynamayla ilgili olabilir. Kurduğunuz ilişkiye bağlı olarak her faaliyet bağılılık yapabilir.

İstemek ve rahatlama, uzun vadeli negatif etkisi ve bırakmakta zorluk varsa, bir bağımlılığınız var demektir.

İki büyük bağımlılığım vardı. Biri iş bağımlılıydı. İşte başarı ve tatmin için hem kendi ihtiyaçlarımı hem de ailemin ihtiyaçlarını görmezden gelmem anlamına geliyordu.

İş bağımlılığının kökeni, bilinçaltımda yeterince iyi olmadığıma, kendimi kanıtlamaya devam etmem gerektiğine, sevilebilir ve istenebilir biri olmadığıma duyduğum inançta yatıyordu.

Daha sonra dünya, kendini paralayan bir iş bağımlısı olduğum için sizi ödüllendiriyordu.

Aynı zamanda alışveriş bağımlılığım da vardı. Klasik müzik CD'leri alma bağımlısıydım. CD'lere bir günde 8 bin dolar harcadım.

Bağımlı olduğum müzik değildi. Evet müziği seviyordum ama asıl bağımlı olduğum şey satın almaktı.

Bir bestecinin belirli bir senfonisinin kaç tane CD'sine sahip olduğumun önemi yoktu. Bir sonrakini, bir sonrakini ve bir sonrakini de almalıydım.

Alışveriş çılgınlığımda bir kadın hastamı doğum yaparken bıraktım, CD almaya şehir merkezine gittim ve döndüğümde doğumu kaçırmıştım. Üzerimdeki etkisi bu kadar büyüktü.

Bunün gülünç olduğunu düşünebilirsiniz ve "Bu bağımlılığı, eroin bağımlısı hastalarınla nasıl kıyaslarsın?" diyebilirsiniz.

Ama bağımlı hastalarıma kendi bağımlılıklarımı anlattığımda gülmediler.

Başlarını salladılar ve "Evet doktor, anlıyoruz, tıpkı bizim gibisin" dediler.

Demek istediğim, aslında hepimiz birbirimize benziyoruz.


İllüstrasyon Neil Evan/easyanimal

Kaynak: BBC

Son Dakika Sağlık 'Bağımlılığın kökeni daima travmaya ve çocuklukta yaşanan sorunlara dayanıyor' - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Yarım Asırlık Bir Aşk Hikayesi: Alzheimer Hastası Eşini Bir An Olsun Yalnız Bırakmıyor
    13:14 Yarım Asırlık Bir Aşk Hikayesi: Alzheimer Hastası Eşini Bir An Olsun Yalnız Bırakmıyor

    Gaziantep'te yaşayan Ahmet Kılavuz, eşi Sabiha Kılavuz'a konulan ileri seviye Alzheimer teşhisi sonrasında onu yalnız bırakmıyor. Çift, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Moral Evi'nde tedavi görerek eski güzel günlerini yeniden yaşıyor.

  • Afyonkarahisar'da 32 anne ve anne adayına uyuşturucu ile mücadele eğitimi verildi
    13:00 Afyonkarahisar'da 32 anne ve anne adayına uyuşturucu ile mücadele eğitimi verildi

    Afyonkarahisar İl Emniyet Müdürlüğüne bağlı Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü TUBIM Büro Amirliği, uyuşturucu madde kullanımının önüne geçme ve farkındalık oluşturma amacıyla 32 anne ve anne adayına eğitim verdi.

  • Toz Taşınımı İnsan Sağlığını Olumsuz Etkiliyor
    12:25 Toz Taşınımı İnsan Sağlığını Olumsuz Etkiliyor

    ANKA Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. İlker Özsaraç, toz taşınımının insan sağlığını olumsuz yönde etkilediğine dikkat çekerek, astım ve KOAH gibi nefes darlığı hastalığı olanların dışarı çıkmamaları konusunda uyardı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü ise toz taşınımı beklendiğini belirterek tedbirli olunması çağrısında bulundu.

  • Gazze'deki Çocuk Cerrahisi Uzmanı: Sağlıkçı ve Tıbbi Malzeme İhtiyacı Var
    12:13 Gazze'deki Çocuk Cerrahisi Uzmanı: Sağlıkçı ve Tıbbi Malzeme İhtiyacı Var

    Gazze'de gönüllü olarak çalışan çocuk cerrahisi uzmanı Op. Dr. Taner Kamacı, Türkiye ve dünyadaki meslektaşlarına çağrıda bulunarak, Gazze'deki sağlıkçı ve uzman hekim ihtiyacına dikkat çekti. Kamacı, ayrıca tıbbi malzeme toplanması ve gönderilmesi gerektiğini belirtti. Gazze'deki hastanelerin çoğunun yıkık durumda olduğunu ve acil hastaların müdahale edilebildiğini ancak diğer ameliyatların bekletildiğini ifade etti. Kamacı, Gazze'deki çocukların yaşadığı sıkıntılara ve travmalara da değindi ve insanların normalleştirdiği travmaların kabul edilemez olduğunu söyledi. Gazze'deki temiz su ve elektrik sorunlarına da dikkat çeken Kamacı, Türkiye ve dünyadaki sağlıkçılara yardım çağrısında bulundu.

  • Adıyaman'da merdivenden düşen işçi yaralandı
    12:11 Adıyaman'da merdivenden düşen işçi yaralandı

    Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi'nde bir işletmede çalışırken merdivenden düşen A.T. isimli işçi yaralandı. Olay yerine çağrılan sağlık ekipleri tarafından Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırılan yaralının durumunun iyi olduğu bildirildi.

  • Manisa'da Kayıp Alzheimer Hastası Kadın Dere Yatağında Bulundu
    12:10 Manisa'da Kayıp Alzheimer Hastası Kadın Dere Yatağında Bulundu

    Manisa'nın Köprübaşı ilçesinde kayıp ihbarı yapılan 78 yaşındaki alzheimer hastası kadın, jandarma ekipleri tarafından bir dere yatağında bilinci açık şekilde bulundu. Sağlık ekipleri tarafından kontrol edilen kadın, ailesine teslim edildi.

  • Havza'da Türk Kızılayı Kan Bağışı Çalışması
    11:55 Havza'da Türk Kızılayı Kan Bağışı Çalışması

    Samsun'un Havza ilçesinde Türk Kızılay tarafından 2 gün süren kan bağışı kabul çalışmasında 58 ünite bağış alındı. Türk Kızılay'ın Güvenli Kan Temini Projesi kapsamında Havza'da iftar sonrası kan bağışı kabul edildi. Kevser Camisi önüne konuşlandırılan kan bağış aracında 20.30 ila 23.30 saatleri arasında bağışlar kabul edildi. Genç Kızılay gönüllülerinin destek verdiği çalışmalarda 2 günde 58 ünite kan bağışı toplandı. Türk Kızılay Havza İlçe Koordinatörü Ömer Faruk Çörekçioğlu, azalan kan stoklarının tamamlanmasının önemine dikkat çekerek, tüm bağışçılara teşekkür etti.

  • Diyarbakır'ın Dicle ilçesinde 5 yataklı hemodiyaliz ünitesi açıldı
    11:40 Diyarbakır'ın Dicle ilçesinde 5 yataklı hemodiyaliz ünitesi açıldı

    Dicle İlçe Devlet Hastanesi'nde Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan 5 yataklı hemodiyaliz ünitesi açıldı. Diyalize giren hastalar, ilçedeki diyaliz ünitesinin açılması ile tedavilerini ikamet ettikleri ilçede alma imkanına kavuştu. Ünitede doktor, hemşire, diyaliz teknikeri, diyetisyen ve psikolog hizmet veriyor. Hastaların ulaşımı hastane tarafından tahsis edilen araçla sağlanıyor.

  • Samsun'da kanser tedavisi gören hastaya yemek borusu yapıldı
    11:31 Samsun'da kanser tedavisi gören hastaya yemek borusu yapıldı

    Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesinde kanser tedavisi gören Kadir Karataş'a, midesinin alt tarafından alınan parçayla yemek borusu yapıldı. Karataş, ameliyat sonrası tedaviye olumlu yanıt vererek yemek yemeye başladı.

  • Türkiye Sağlık Turizminde Parlayan Yıldız
    11:31 Türkiye Sağlık Turizminde Parlayan Yıldız

    Uluslararası Antalya Sağlık Turizmi ve Eğitim Derneği Başkanı Mehmet Kanpolat, Türkiye'nin sağlık turizminde önemli bir yere geldiğini ve sağlıkta rakip ülkelerden önde olduğunu belirtti. Türkiye, diş tedavisi, saç ekimi ve estetik uygulamaların yanı sıra kanser tedavisi, organ nakli gibi büyük ameliyatlar için de tercih edilen bir destinasyon haline gelmiştir. Türkiye'nin sağlık turizmi hedefini yakaladığı ve çıtayı yükseltmeye başladığı ifade edilmektedir. Ülkede bulunan kamu hastanelerinin yabancı hastalar tarafından tercih edildiği ve Türkiye'nin 160 ülkeye hitap ettiği vurgulanmaktadır. Türkiye'nin sağlık turizmindeki başarısı, rakipleri tarafından tedirginlik yaratmaktadır. Ayrıca, Türkiye'ye sağlık turizmi için hasta gönderen ülkelerin de altyapıya yatırım yapmaya başladığı ve merdiven altı kuruluşlarla mücadele edilmesinin önemine dikkat çekilmektedir.

BBC

Advertisement