"Bankalara Kesilen 'Rekabet Cezaları' Ölçülü"

Ümit Çevik - Murat Birinci - Rekabet Kurulu piyasaların uzun süredir beklediği ve 12 banka hakkında yürüttüğü soruşturmaya ilişkin kararını Cuma günü açıkladı.

Rekabet Kurulu soruşturma yürüttüğü 12 bankaya toplam 1 milyar 116 milyon 957 bin 468,76 lira ceza verdi. Rekabet Kurulu'nca dosyanın müzakeresi sonucunda, mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri alanında Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesinin ihlal edildiğinin belirlendiği kaydedildi.

Uzmanlar önümüzdeki süreçte kararın piyasalara olası etkilerini AA muhabirine değerlendirdi. Kurul'un verdiği kararının ölçülü olduğunu belirten uzmanlar, bankaları zora düşürecek bir durumun söz konusu olmadığını ve piyasalara etkisinin sınırlı düzeyde kalacağını beliriyor.

Öte yandan 12 bankaya kesilen ceza, bankacılık sektörünün 2012 yılında elde ettiği karın yüzde 4,7'sine denk geliyor. BDDK verilerine göre, bankalar 2012 yılında 23 milyar 570 milyon lira net kar elde etmişti.

-"Olumlu nokta, cezalar en alt limitten verilmesi"-

ING Portföy Genel Müdürü Tankut Taner Çelik, Rekabet Kurulu kararının İMKB Bankacılık Endeksinde ilk etapta bir düşüş getirebileceğini belirterek, buradaki olumlu noktanın cezaların en alt limitten verilmesi olduğunu söyledi.

Çelik, Bankacılık Endeksinde Cuma günü yaşanan hareketlenmenin nedeni olarak BDDK'nın açıkladığı Ocak ayı raporunda, bankacılık sektörünün karının yüzde 37 ve özel sektör bankaların ise karını yüzde 50'nin üzerinde artırması olduğunu ifade etti.

Bunun ilk çeyrek için çok olumlu bir haber olduğuna işaret eden Çelik, bankacılık sektörünün ilk aylık karıyla kıyaslandığında, bankalara verilen cezanın, yaklaşık 15 günlük bankacılık karına denk geldiğini savundu.

Bu süreçte SPK'nın devreye gireceğini düşünmediğini belirten Çelik, burada SPK'dan ziyade BDDK'nın devreye girebileceği bir durumunun olabileceğini kaydetti. Çelik ayrıca, Bankacılık Endeksinin haftaya belki küçük bir kayıpla başlayabileceğini, ancak piyasanın tekrar eski haline döneceğini öngördü.

-"Kararla birlikte özkaynaklardan bir çıkış olacak"-

Rhea Portföy Yönetimi Yatırım Komitesi Üyesi Cüneyt Paksoy, kararın birincil etki olarak negatif etkisinin olmadığının ve piyasanın beklentisi noktasında pozitif geldiğinin altını çizdi.

Kararla birlikte özkaynaklardan bir çıkış olacağını ifade eden Paksoy, "Bu cezanın ödenmesinde 12 banka içerisinde büyük bankaların daha az hissedeceği, orta ölçekli ve butik tarzda çalışan bankaların belki zaman içerisinde bir miktar daha etkilenebilecekleri bir süreç. Sektör için olumlu diyemeyiz. Netice itibariyle bir para çıkışı olacak" dedi.

Paksoy, yatırımcılar ve İMKB'nin de fiyatladığı kararın olumlu görebilecek tarafına ilişkin de, "En azından bankaları çok yoracak ve daha zor duruma düşürecek, mali anlamda tablolarını daha bozacak kararın gelmemiş olması. Piyasa, orta vadede bankaların bilançolarını bundan sonraki süreçte daha yakından takip edecek" diye konuştu.

-"Karar çok da negatif değil, bankacılık üzerindeki baskı kalktı"-

Bankaların karara itiraz etmesini ve SPK'nın rolünü de değerlendiren Paksoy,

"Bankalar itiraz haklarını kullanıp karara itiraz ederlerse, bu ekonomi yönetimi tarafından nasıl algılanır, soru işareti olur. Piyasalar bunun da ileriki yansımalarını bekler. Çünkü o davadan haklı çıkmak da var, haksız çıkmak da var. SPK'nın şimdilik izleyici tarafında olacağını düşünüyorum. Birincil olarak SPK'nın bu işe müdahil olacağını öngörmüyorum. SPK, mevcut bankalar tarafında fiyatları etkileyecek bir şey yapıldı mı, buna bakar. Ama şu anki süreç Rekabet Kurumu'nun yetki alanındaki bir durum" görüşünü paylaştı.

İMKB Bankacılık Endeksinin haftaya olumlu başlayacağını da dile getiren Paksoy, en azından bankacılık sektörünün üzerindeki baskının kalktığına dikkati çekerek, belirsiz bir konunun açıklık kazandığına ve çok da negatif bir şekilde neticelenmediğine işaret etti.

-"Bankaların Cuma günkü yükselişi sürebilir"-

Marbaş Menkul Değerler Araştırma Müdürü Üzeyir Doğan, Rekabet Kurumu'nun bu konudaki kararını 12 Mart Salı günü vermesinin beklendiğini savunarak, Kurumun neden bu kararı vaktinden önce açıkladığının önümüzdeki hafta içinde çok tartışılacağını iddia etti.

Doğan, "Bu tür kararların piyasaların kapalı olduğu saatlerde gelmesini olumlu bulmakla birlikte, ifadelerin hafta içinde piyasalar açıkken neredeyse canlı yayınlar altında alınması ve 12 Mart tarihinin verilmesi göz önünde bulundurulduğunda, açıklama saatinin piyasa hassasiyetinden kaynaklandığını düşünmek zor" dedi.

Cezalar konusunda gelen ilk rakamların gelirlerin yüzde 0,6'sı ile yüzde 1,5'i arasında olduğunu anlatan Doğan, sektörün büyüklüğü ve daha önce ifade edilen rakamlar göz önünde bulundurulduğunda, bankaların Cuma günü başlattıkları yükselişleri bu haftaya da taşıması ya da en azından olumsuzluğu sınırlamasının beklenebileceğini kaydetti.

-"İMKB'deki yansımaları sınırlı olabilir"-

Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver ise Rekabet Kurulu'nun, rekabetin korunması dair kanunun 4. maddesinin ihlal edildiği gerekçesi ile 12 bankaya kestiği 1,1 milyar liralık cezanın, İMKB'de işlem gören halka açık 9 bankaya maliyetinin 925 milyon lirayı bulduğunu söyledi.

Diğer 175 milyon liralık cezanın ise halka açık olmayan 3 bankaya ait olduğunu ifade eden Ünver, halka açık 9 bankanın son dönem karlarının toplamının yaklaşık olarak 17,5 milyar lira olduğu bilgisini verdi.

İlgili cezaya bu açıdan bakıldığında, 9 halka açık bankanın elde ettikleri toplam karın yüzde 5'ine tekabül eden bir ceza olduğuna dikkati çeken Ünver,

"Halka açık 9 bankaya kesilen 925 milyon liralık cezanın İMKB'deki yansımaları sınırlı olabilecek iken, önümüzdeki süreçte ilgili bankaların, psikolojik baskı altında olmaları daha ön planda olabilir. İlgili bankaların takınacakları tavır ve adımlar, ilerleyen zaman diliminde konunun soğumasını veya ısınmasını belirleyen faktör olacak" değerlendirmesinde bulundu.

Yayıncı: Zekeriya Gülün - İSTANBUL