Başbakan Davutoğlu, Amasya'da

Başbakan Ahmet Davutoğlu,  "Osmanlı fetret dönemini burada yaşar, tekrar tanzimini de burada yaşar, cumhuriyette Amasya Tamimi de burada deklare edilir. Bir formül gibi cumhuriyete geçişin, 'Milletin istiklalini ancak milletin karar ve azmi kurtaracaktır' ifadesi aslında bugünkü siyasetimizin de temelini dokuyan bir ifadedir" dedi.

Davutoğlu, Amasya programı kapsamında belediye başkanları ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle akşam yemeğinde bir araya geldi.

Amasya'da bulunmalarının sebeplerinden birinin toplu açılış törenini gerçekleştirmek olduğunu dile getiren Davutoğlu, Amasya'yı ziyaretlerinin bir sebebinin de Türkiye'deki büyükşehir belediyeleri dışında kalan il belediye başkanlarını Amasya'da toplamak ve şehir kültürü üzerine Amasya'da istişarelerde bulunmak olduğunu söyledi.

Konuyla ilgili teklifin kendisine iletilmesinin ardından toplantının Ankara'da yapılmasının planlandığını ancak kendisinin ısrarla toplantının Amasya'da yapılmasını söylediğini belirten Davutoğlu, şöyle konuştu:

"Bunun bir sebebi vardı, çünkü Amasya gerçekten eğer bu topraklardaki şehir kültürünü birisi anlamak, idrak etmek isterse gidip dizinin dibine oturması gereken bir hoca şehirdir. Bu tabiri özellikle zikrediyorum, İstanbul'da da İstanbul üzerine konuşurken zikretmiştim. Tarihi derinliği olan ve estetikle doğayı, doğal ahengi bir bütünlük içinde barındıran şehirler onu anlayabilene o şehrin sesini atmosferini teneffüs edebilene, duyabilene bir hoca gibidir. Eğer gözünüzü kapatsanız ve Amasya'nın sokaklarında bir an Amasya'nın geçirdiği o derin tarihi izleri tahayyül etseniz, her bir tarihi izden bir şehrin ne olması gerektiği ve olmaması gerektiğiyle ilgili dersler edinirsiniz."

-"Şehir kültürü ve estetiği ne gerektiriyorsa Amasya'da var"

Akşam yemeğine gelirken Yeşilırmak'ın kenarında aracından inerek bir süre yürüdüğünü ve bir müddet Yeşilırmak'tan Amasya'ya baktığını anlatan Davutoğlu, "Şehir kültürü ve estetiği ne gerektiriyorsa Amasya'da var. Onun için bütün belediye başkanlarımızla burada buluştuk. Ne var Amasya'da bir kere bir şehir eğer içinde doğduğu tabiatla bütünleşikse, onunla bir ahenk içindeyse doğal estetiği kazanır, Amasya'da bu var. Yeşilırmak'ın hemen sırtını arkasına verdiği dağlarla bir bütünlük içinde düşündüğünüzde sanki Amasya bu topoğrafyaya böyle bir biblo şehir, böyle bir kültür ve medeniyet örneği şehir doğsun diye yaratılmış bir coğrafya olduğunu hissedersiniz" ifadelerini kullandı.

Davutoğlu, "Bir şehir ne arar tarihe bir aktör olarak çıkabilmek için" diyerek sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bir şehir insan unsuru ve o insan unsuruyla birlikte estetik bir zemin, bir geçmiş, bir birikim arar, Amasya'da bu da var. Bir efsane arar, Amasya'da bu da var, Ferhat ile Şirin destanı aşkı nesillerden nesile aslında mekanla şehrin de bütünleşik aşkını anlatır, dilden dile nesilden nesile bunu aktarır. Amasya'da estetiğin, sanatın her aşamada tecessüm ettiği bir geçmiş var. Hat sanatımızın büyük üstadı Şeyh Hamidullah Efendi Amasyalı'dır. Divan şiirimizin önemli kadın ve Batı'da daha bu anlamda 'kadının cinsiyeti, ruhu var mı, yok mu' tartışmasının yapıldığı bir dönemde Mihri Hatun divan şairi bir büyük sanatçı olarak Amasya'da edebiyat tarihimize de altın harflerle ismini yazdırmıştır."

"Mimari aranır Amasya'nın her bir sokağında" ifadesini kullanan Başbakan Davutoğlu, şunları söyledi:

"Gerek mesken mimarisi anlamında gerek dini mimari anlamında Selçuklu'dan Osmanlı'ya geçişin Osmanlı'da da klasik mimarinin bütün özelliklerinin yansıdığı sokakları görmek mümkündür. Bir ilim ortamı aranır, Amasya bugün Türkiye şehirler arasında orta ölçekli bir şehir gibi gözükebilir ama ilim tarihi itibarıyla bakıldığında Sabuncuzade Şerefeddin'den bu yana ilk tıp ilminin bu topraklarda inşası, kurulması Amasya'da başlamıştır ve uzun asırlarda hep ilmi bir gelenek Amasya'da mevcudiyetini korumuştur. Onun için Amasya aynı zamanda siyasetin ve ahlakın da inşa edildiği bir mekan olması hasebiyle Osmanlı sultanları şehzadelerini buraya gönderdiler ve Manisa'ya. Amasya'ya gönderilişini hep ben merak etmişimdir. Çünkü Amasya'ya geldiğiniz andan itibaren o doğal estetikle mimari estetiğin iç içe geçtiği ve insan ruhunu besleyen o kültür atmosferi içinde bir eğitim felsefesinin verilmesi için uygun bir yer aranıyorsa o Amasya diye düşünmüşümdür. Şehzadelerin burada aldığı eğitimler payitahta hazırlık gibidir. Ben Amasya'ya ilk geldiğim anda da hissettiğim sanki Yeşilırmak Amasya'nın içinden kıvrım kıvrım geçerken, İstanbul'un boğazı gibidir. Yalı kavramı bile başka hiçbir yerde gözükmez ama burada gözükür. Sanki küçük bir numune ile İstanbul estetiği ve İstanbul'un atmosferi şehzadelerin buradaki çocukluk çağından bir payıtahta hazırlanması gibi düşünülmüştür. İlim ve irfan şehri düşünün, bir an tahayyül edin Fatih Sultan Mehmet'i çocuk çağında Akşemseddin'le birlikte Yeşilırmak kenarında bir geleceğe hazırlanması halini. İşte şehir böyle vücut bulur."

Şehirlerin doğduğu tabiatın içinde ve onunla birlikte bütünleşik, ahenk içinde olduğu zaman vücut bulacağını söyleyen Davutoğlu, "Şehir, tarihle bütünleştiği zaman ve tarih nesilden nesile aktarıldığı zaman bir güçlü kimlik kazanır. Çok az şehirde Selçuklu, Osmanlı, cumhuriyet çizgisinin sembolik süreçleri Amasya kadar yoğun yaşanmıştır" dedi.

Amasya'ya Malazgirt Savaşı'ndan 4 yıl sonra ulaşıldığını ve Melik Ahmet Danişment Gazi'nin Yeşilırmak vadisine bir tutamak gibi tutulduğunu ve yerel halkla birlikte gelişe gelişe kadim şehir geleneğinin yürüdüğünü belirten Davutoğlu, şunları kaydetti:

"Osmanlı fetret dönemini burada yaşar, tekrar tanzimini de burada yaşar, cumhuriyette Amasya Tamimi de burada deklare edilir. Bir formül gibi cumhuriyete geçişin, 'Milletin istiklalini ancak milletin karar ve azmi kurtaracaktır' ifadesi aslında bugünkü siyasetimizin de temelini dokuyan bir ifadedir. Milletin azmi ve kararlılığı fetret dönemini burada bitirmişti Osmanlı'da, milletin azmi ve kararlılığı da istiklali burada inşa etti. Şimdi Amasya bu anlamıyla hem şehzadeler Çelebi Sultan Mehmet, Yıldırım Bayezid, İkinci Murat, Fatih Sultan Mehmet, İkinci Bayezid, Yavuz Sultan Selim bütün bir çizgide Amasya'da izler bırakarak gittiler. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'yı ve Köprülü ailesinin de burada yetişmiş olduğunu, büyük restorasyonu gerçekleştiren diye zikretmek icap eder, işte böyle birikim içinde bir şehir doğar. Bugün Amasya Belediye Başkanımıza, Valimize de söyledim, bu şehrin her bir taşını korumak kutsi bir görevdir. Bu şehrin bu geleneğine aykırı düşen her bir uygulama, bu şehre ve bizim medeniyetimize kültürümüze ihanettir. Ne yapılması gerekiyorsa yapılacak ama Amasya'nın bütün bu özellikleri gelecek nesillere aktarılacak."

- Ankara