Betam: İlk çeyrekte yıllık yüzde 3.1 daralma bekliyoruz

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (Betam) öngörüsüne göre, yılın ilk çeyreğinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyümesi, "bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3.1 daralma" yönünde olacak.

Betam'dan Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Furkan Kavuncu tarafından hazırlanan " 2019 İkinci Çeyrekte Düşük Büyüme Performansı" başlıklı "Ekonomik Büyüme ve Tahminler: Haziran 2019" notunda Yeni Ekonomi Program'da 2019 büyümesinin yüzde 2.3 olarak hede?endiği ancak OECD ve IMF'nin son tahminlerinin eksi yüzde 2.6 ve eksi yüzde 2.5 olarak açıklandığına işaret edildi ve ikinci çeyrekte gözlemlenen zayıf büyüme performansı 2019 yılında GSYH artışının uluslararası kuruluşların tahminlerini doğrular nitelikte olduğu belirtildi.

Betam'ın araştırma notunda şu değerlendirmeler yapıldı:

" 2019 yılının ikinci çeyreğinde ilk çeyreğine kıyasla mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim öncü göstergelerinin bir kısmında olumlu gelişmeler diğer kısmında ise olumsuz gelişmeler gözlemlenmektedir. Dayanıksız tüketim malı sanayi üretim endeksinin ise geçen çeyrekteki artışını hızlandırarak 2019'un ikinci çeyreğinde de yüzde 1.8 büyümesini bekliyoruz.

" Tüketim öncü göstergeleri arasında yılın ilk çeyreğine kıyasla iyileşme gösteren bir diğer gösterge grubu ise konut kredileri ile tüketici kredileri ve kredi kartlarıdır. Bu göstergelerde negatif trende azalışlar gözlemlenmektedir. Buna karşılık tüketim malı ithalatının yüzde 11.5 ÖTV'nin ise yüzde 4.8 azalmasını öngörüyoruz. Yılın ilk çeyreğinde iyileşmeler gözlemlediğimiz kamu tüketimindeki artışın da bu çeyrekte yüzde 3.9 artıştany üzde 0.7'ye gerilemesini bekliyoruz.

" Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda, 2019 yılının ikinci çeyreğinde bazı öncü göstergelerde kötüleşmeler bekliyoruz. Yıllık bazda tüketim malları ithalatının yüzde 35.3 ÖTV'nin ise yüzde 24.8 azalmasını bekliyoruz. Konut kredileri ile tüketici kredileri ve kredi kartları geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19.2 ve 14 azalarak tüketim üzerindeki baskıyı artırsa da dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları sanayi üretim endekslerinde iyileşmeler bekliyoruz (yüzde 4.5 ve 4.0). Kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 5.2 artış öngörüyoruz.

"2019 yılının ikinci çeyreğinde ilk çeyreğine kıyasla ticari krediler ve kredi kartları hariç tüm yatırım öncü göstergelerinde kötüleşmeler bekliyoruz. Bir çeyreğe ilişkin yayınladığımız son tahmin notumuzda kamu yatırım harcamalarında çeyreklik bazda yüzde 36.8 artış öngörmüştük.

"Açıklanan birinci çeyrek büyüme verileri kamu yatırımlarındaki artışın tahmin ettiğimizden de kuvvetli olup yüzde 61.8 olarak gerçekleştiğini gördük. Yılın ikinci çeyreğinde ise şaşırtıcı derecede azalarak yüzde 41.3 küçülmesini bekliyoruz. Yatırım malı ithalatı ve kapasite kullanım oranı da çeyrekten çeyreğe üyümesi pozitiften negatife dönen diğer göstergeler olarak dikkat çekmektedir

" Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreği ile yaptığımızda perakende ticaret sektörü mal stok seviyesi ve kamu yatırım harcamaları hariç tüm kalemlerde düşüşlerin olacağını tespit ediyoruz. Kamu yatırım harcamalarındaki azalışlar geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 50 seviyelerinde. Yatırım malı ithalatı yüzde 24.8 daralırken son üç aylık üretimin geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 13.1 azalması ise dikkat çekici bir diğer gösterge. Kamu yatırım harcamalarındaki yıllık artış ise yüzde 14.2 seviyelerinde.

" Yukarıda özetlenen gelişmelerle birlikte yatırımda önceki çeyreklerde kamunun yatırımlar kanalıyla üstlendiği destekleyici politikanın 2019'un ikinci çeyreği itibariyle sonuna gelindiği anlaşılmaktadır.

"Reel ihracatta ilk çeyrekte yüzde 1.4'lük artış yerini ikinci çeyrekte eksi yüzde 1.1'e bırakırken, altın dışı ihracatta artış yüzde 4.4'den yüzde 2.0'a gerilmesini öngörüyoruz. Buna karşılık reel ithalat birinci çeyrekten yüzde 9.2'lik artıştan yüzde 0.3'e, altın dışı ithalattaki artışın ise yüzde 6.5'den 0.4'e düşmesini bekliyoruz.

" Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla baktığımızda ithalattaki azalışın ve ihracatta devam ettiğini görüyoruz. 2019 yılının ikinci çeyreğinde reel ithalatın yüzde11,8 azalmasını, reel ihracatın ise yüzde 12.8 artmasını tahmin ediyoruz.

"İhracattaki gerilemesinin önceki çeyreklerde net ihracatın büyüme yaptığı katkıyı aşağıya çekmesini bekliyoruz."