Çalışana Kıdem Tazminatı Uyarısı!

Çalışanların, kıdem tazminatına hak kazanmalarının çeşitli koşulları var. Bunlardan biri de 15 yıl çalışma ve 3 bin 600 gün prim ödeme şartı. Bu koşuldan yararlanarak tazminatını alanların dikkat etmesi gereken önemli konu ise tazminatı aldıktan kısa süre sonra yeni bir işe başlamak.

BAŞLAMADAN SONA ERMİŞTİ

Akşam'ın haberine göre; kıdem tazminatı hakkı, işçiler için çalışma yaşamları boyunca elde edebilecekleri en önemli haklardan. Geçen yıl bu konuda hareketli günler yaşandı. Kıdem tazminatı ödemelerini fondan karşılama konusunda Çalışma Bakanlığı birtakım hazırlıklar yaptı. Ne var ki yapılan hazırlıklar tamamlanmadan basına sızdığı için 'Kıdem tazminatı fonu' uygulaması, daha doğrusu düşüncesi, başlamadan sona erdi. Bakanlık bu konuda yaptığı çalışmanın gerekçesinde haklıydı. Ülkemizde işçilerin sadece yüzde 7-8'lik kısmı kıdem tazminatı alabilirken, geri kalanlar kıdem tazminatı hakkına sahip olamıyor. Bakanlığın çalışmalarından sızan bilgilere göre yılda 30 gün olan kıdem hakkının 13 güne düşecek olması ortalığı karıştırdı. Sonuç olarak bizzat Başbakan'ın verdiği talimatla kıdem tazminatı fonu işi sona erdirilmiş oldu. Tahminimiz bu konunun seçimler sonrasında tekrar gündeme geleceği yönünde.

KİMLER ALABİLİR?

Çalışanların kıdem tazminatı alabilmesi koşulları: Aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışılması durumunda, iş sözleşmesinin;

- İşveren tarafından haklı sebepleriyle,

- İşçi tarafından sağlık ve iş yerinde işin durması gibi haklı sebepleriyle,

- Askerlik görevi nedeni ile

- Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeniyle

- Kadın işçinin evlenmesi veya işçinin ölümü nedeniyle kıdem tazminatı ödenir.

BU TARİHTEN ÖNCE ÇALIŞMAYA BAŞLADIYSANIZ!

Bu şartlar arasında yer alıp, çalışanlar açısından dikkat edilmesi gereken koşul sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulmasıyla ilgili. Buna göre, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü ödeme şartlarını birlikte yerine getirmişseniz kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapılması gereken, çalıştığınız yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız "Kıdem tazminatı alabilir" yazısını işverene iletmeniz.

İŞVEREN DAVA AÇIP TAZMİNATI GERİ İSTEYEBİLİR!

Kıdem tazminatı alma koşullarını yerine getirenlerin dikkat etmesi gereken oldukça önemli bir husus var: Kıdem tazminatı alarak işten ayrıldığı sırada çalışanın emekli olacağı yaşı çalışmadan beklemesi gerekiyor. Bundan dolayı işten kıdem tazminatı alarak ayrılmak, hemen ertesi gün veya birkaç gün sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlamak çok sakıncalı. Bu durumda işveren dava açıp tazminatı isteyebilir.

KARAR ÇALIŞAN ALEYHİNE VERİLEBİLİR

Yargıtay'ın verdiği kararlara göre de, kişinin işten ayrıldığı ilk andaki düşüncesi çok önemli. Kıdem tazminatını alarak işinden ayrılan kişi emeklilik düşüncesindeyse Yargıtay'a göre sorun yok. Ancak yine yargı kararlarına göre, sırf başka bir işe girmek için kıdem tazminatı istenirse, işveren tarafından ödenen kıdem tazminatının iadesi söz konusu. Bu nedenle çok dikkatli olmak gerekiyor.

YASAK DEĞİL AMA SIKINTI YARATABİLİR

Diğer yandan işinden 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirip ayrılan bir çalışan, işinden ayrıldıktan birkaç ay sonra, ekonomik şartlar nedeniyle karar verip, tekrar çalışmaya başlayabilir. Burada bir sorun yok. Bireylerin çalışması, anayasal bir haktır. Diğer hak ve hürriyetlerde olduğu gibi, çalışma hak ve hürriyetlerine iş sağlığı ve güvenliği ile ulusal güvenlik dışında, herhangi bir şart ve sınır konulması mümkün değil. Neticede kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Fakat tazminatı aldıktan çok kısa bir süre sonra yeniden işe başlamak yasal olarak sıkıntılara neden olabilir.

TAZMİNAT SON İŞYERİNE GÖRE

Bu konuda son bir bilgilendirme de, 15 yıllık sigortalılık süresiyle ilgili. Bu sürenin tamamının tek bir işyerinde geçirilmesi şart değil. Farklı işyerlerinde geçirilen süreler toplamının 15 yıl olması gerekiyor. Ancak kıdem tazminatı talep edilirken son işyerinde geçirilen süreye dayalı olarak kıdem tazminatı alınabilir. Örnek olarak 15 yıl sigortalılık süresini tamamlayan bir çalışan son girdiği işyerinde 3 yıldır çalışıyorsa kıdem tazminatı miktarı bu üç yıllık sürenin karşılığı olacaktır.