Çerkes sürgününde ayrılan kız kardeşlerin anısını kemiğe bakarak yaşatıyorlar
Akademisyenin hasta yatağındaki annesi Çerkes acısını gün yüzüne çıkardı
Annesinin anlattığı efsaneyi yaşatan Etnograf Doç. Dr. Mir Vuneruko, 156 yıllık efsaneyle ilgili makale yazdı
KOCAELİ - Çerkes sürgününde ayrılmak zorunda kalan kız kardeşlerin birbirlerini hatırlamak için verdikleri söz, her yıl 21 Mayıs'ta koyun kemiği deliğinden yeni aya bakan Çerkesler tarafından 156 yıldır yaşatılıyor.
Kafkas Rus savaşı sonrasındaki Çerkes sürgününde ayrılmak zorunda kalan kız kardeşlerin birbirlerine verdikleri sözü yerine getirmek isteyen Çerkesler, 156 yıldır koyun kemiği ile yeni aya bakıyor. Çerkes efsanesi olan saksağan oyuğu hikayesine göre köylerde yaşayan iki kız kardeş birbirinden ayrılmak durumunda bırakılır. Kız kardeşlerden biri Türkiye'ye gönderilirken, diğeri Kafkasya'da kalır. Ayrılık anı geldiğinde bir daha görüşemeyeceklerini düşünerek, saksağan oyuğu denilen koyun kemiğinin boşluğundan yeni aya bakarak birbirlerini hatırlama sözü verirler. Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Çerkes Dili Edebiyatı Bölümünde görev yapan Etnograf Doç. Dr. Mir Vuneruko, hasta yatağındaki annesinden öğrendiği efsaneyi yıllardır yaşatıyor. Efsaneyi öğrendikten sonra saksağan oyuğu denilen kemikle her yıl 21 Mayıs'ta yeni aya bakarak Çerkes sürgünündeki kız kardeşlerin anısını yaşatan Vuneruko, efsane hakkında da bir makale yayınladı.
Yaklaşık 23 yıl önce yazdığı makale ve efsane hakkında bilgiler veren Doç. Dr. Mir Vuneruko, "1987 yılı Mayıs ayında annem enfarktüs geçirmişti, hastanede kalıyorduk. Ben de annemin yanında refakatçiydim. 'Ne istiyorsun, bir arzun var mı' diye anneme sordum. Gözleri bir noktaya daldı, sonra bana döndü. Bana 'saksağan oyuğu' anlamına gelen 'koyun kemiğini kaynamış olarak istiyorum' dedi. Çerkesler, koyunun kalçasından alınan, ortası geniş bir delik olan, bu kemiğe 'saksağan oyuğu' derlermiş. Açıkçası bende o ana kadar hiç duymamıştım. Dayım o anda annemi ziyarete gelmişti. Ona söyleyince, 'Ben anladım sana getireceğim' dedi ve ertesi günü bir koyun budu getirdi. Ben bunu kaynattım ve annemin önüne koydum" dedi.
156 yıllık acıyı kemikle anarak gözlerini yumdu
Annesinin isteği üzerine kaynattığı koyun budunu etlerinden ayırarak kemiği annesine getirdiğini anlatan Vuneruko, "Ağzına bir lokma et aldı, sonra kemiği istedi. Bende 'Anne koskoca bir but kaynattım, bu kadar mı yiyecektin. Bunun için mi istedin' dediğimde 'Ben bunu yemek için istemedim. Şimdi ben hastayım, yattığım yerde Çerkes milletinin uğradığı sürgün zulmünü gözümün önüne getiriyorum. Büyüklerimizin dilden dile anlattıkları bir olay aklıma geliyor. Çerkes sürgünü sırasında evli barklı farklı köylerde yaşayan iki kız kardeş varmış. Bunlar sürgün sırasında zorla birbirlerinden koparılmışlar. Ağlayarak birbirlerinden ayrılmak durumunda bırakıldıklarında biri Türkiye'ye gönderilecek, diğeri Kafkasya'da kalacaktır, ayrılık anı geldiğinde birbirlerine söz verirler. Söze göre saksağan oyuğundan yeni aya baktıklarında birbirleri ile görüşmüş ve konuşmuş gibi olacaklardı. Bu olay aklıma geldi, onun için saksağan oyuğu kaynat dedim dedi. Annem bu haberi bana anlattı ve çok sürmeden hayata gözlerini yumdu" diye konuştu.
Annesinin anlattığı hikayeyi Türkiye'deki Çerkesler'den duydu
Hikayeyi öğrendikten sonra Türkiye'deki görevi sırasında hikayeyi birçok Çerkes'ten duyduğunu ifade eden Vuneruko, "Bu olay o anda bana çok ilginç gelmişti. 1997 yılında biz Kafkasyalı bir grup bilim insanı, Türkiye'deki Kafkas derneklerinin daveti üzerine bazı Çerkes köylerinde araştırma yapmak üzere Türkiye'ye geldik. İlk olarak Tokat'ta gittiğimiz Şenyurt köyü idi. Orada bir aileye misafir olduk, ev sahibesi hanımla konuşurken annemin bana hastanede yatarken anlattığı iki kız kardeşin hikayesini o da anlattı. Kendisine de kayınvalidesi anlatmış. Kayınvalidesine de Kafkaslar'dan Türkiye'ye sürgünle gelen büyük kayınvalide anlatmış. Bu en gerideki kayınvalide, akşam yeni ay çıktığında ellerini geriye doğru götürerek, dilinde devamlı ağlamaklı bir ağıtla gözyaşlarını silerek, evin etrafını döne döne yeni aya bakarmış. Sonunda annemin anlattığı, üzüldüğü bu hikayeyi Türkiye'de de tekrar duyuyorum" şeklinde konuştu.
"Bence bir nişane, işaret olabilir"
Kafkaslara döndüğünde konu hakkında makale yazdığını anlatan Vuneruko, "Kim bilir canını kurtarma derdine düşmüş Adigelerin umudunu bağladığı iki nesne gökte yükselen yeni ay ve saksağan oyuğu. Yabancı topraklar yeni yerleşim yerimiz, eski tarihi vatanımız esaret yerimiz olacaksa da her doğan yeni ayla umutlarımız çoğalabilir. Bugün bizim için gerçekleşmeyenlerin yarın ayın bağrında yükselmesi ile yeni ufuklar doğar mı demiş olabilirler. Yeni ay çıktığında büyüyerek doluyor, dolana kadar olan bu sürede belki görüşme ümitleri vardı. Saksağan oyuğundan bak demeleri de bence bir nişane, işaret olabilir" ifadelerini kullandı.
Son Dakika › Genel › Çerkes sürgününde ayrılan kız kardeşlerin anısını kemiğe bakarak yaşatıyorlar - Son Dakika
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, tarımsal üretimin kesintisiz devam etmesi amacıyla meyve sebze yetiştiricilerine yüzde 50 hibeli katı organomineral gübre desteği sağlıyor. Üreticilerin yoğun ilgi gösterdiği desteğin başvuruları tamamlandı ve gübre dağıtımı Ramazan Bayramı'ndan sonra başlayacak.
Gaziantep'te Ramazan Bayramı öncesi çarşıda büyük yoğunluk yaşanırken vatandaşlar doğal kokulardan oluşan kolonyalara ilgi gösteriyor. Kolonya, geleneksel ziyaret kültürünü yaşatmanın yanı sıra dezenfektan özelliğiyle de tercih ediliyor. Kolonya alırken kaliteye dikkat edilmesi gerektiği vurgulanırken, fiyatlar litre başına 120-150 TL arasında değişiyor.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kurumlarda görev yapan personelle bayramlaşma programına ESHOT ile başladı. Başkan Tugay, personele hitaben, 'Büyük bir sorumluluk duygusu ile iyi hizmet sunuyorsunuz. Bunu daha da kaliteli hale getirmek için hep birlikte çalışacağız. Sizleri tanıdığım ve aynı ortamda çalışma fırsatı bulduğum için büyük mutluluk duyuyorum' dedi.
AK Parti Adıyaman İl Başkanı Emrah Erkan Bulucu Ramazan Bayramı dolayısıyla bir mesaj yayımladı.
Oltu Organize Sanayiinde faaliyet gösteren Ayşe Avcı, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından sağlanan 20 milyonluk destekle açtığı arı ürünleri fabrikasının ilk ihracatını Azerbaycan'a gerçekleştirdi. Avcı, projeye başlamasında ve üretim sürecinde kendisine destek olanlara teşekkür etti ve fabrikasında bal mumu, fondan şekeri, arı yemi maddesi, arı invert şurubu, kovan ve çerçeve üretimi yapıldığını belirtti.
27 Nisan'da düzenlenecek olan İYİ Parti kurultayı öncesi, teşkilatın Yavuz Ağıralioğlu'na dönmesi için baskı yaptığı konuşuluyordu. Ancak Ağıralioğlu, sosyal medya üzerinden İYİ Parti'ye dönmeyeceğini ve yeni bir parti kurma hazırlığında olduğunu açıkladı.
Aydın İl Jandarma Komutanlığı tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, Germencik İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından yakalanan B.D., M.C.S., A.B., İ.Ç. ve G.Ö. isimli 5 şüpheli, sağlık kuruluşunda yapılan testlerde uyuşturucu madde kullandıkları tespit edildi. Şüpheliler hakkında adli işlem başlatıldı.
Çanakkale'nin Lapseki ilçesinde, yeni seçilen Belediye Başkanı Atilla Öztürk başkanlığında ilk Belediye Meclisi toplantısı yapıldı. Toplantıda gündem maddeleri görüşüldü ve 2023 Yılı Faaliyet Raporu tartışıldı.
Ramazan Bayramı öncesi Ankara'da oluşan trafik ve alışveriş yoğunluğu havadan görüntülendi. Ulus semtinde uzun araç kuyrukları oluşurken alışveriş merkezleri insanlarla doldu taştı. Ankaralı vatandaşlar bayram coşkusunu ve hazırlıklarını gözler önüne serdi.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) nisan vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, güne yüzde 0,1 azalışla 10.684,00 puandan başladı. Nisan vadeli endeks kontratı, açılış seansında önceki normal seans kapanışın yüzde 0,1 altında 10.684,00 seviyesinden işlem gördü. Analistler, küresel pay piyasalarında, yarın ABD'de açıklanacak enflasyon verileri öncesi temkinli bir seyir izlendiğini belirterek, bugün yurt içinde Ramazan Bayramı tatili öncesi Borsa İstanbul'da yarım gün işlem gerçekleştirileceğini söyledi.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan tahminlere göre, Türkiye genelinde parçalı yer yer çok bulutlu bir hava bekleniyor. Batı Akdeniz'in iç kesimleri, Doğu Akdeniz, İç Anadolu'nun güney ve doğusu, Doğu Karadeniz'in iç kesimleri, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Tokat çevrelerinde sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlar bekleniyor. Yağışların özellikle Doğu Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, Bitlis, Muş, Şırnak, Van'ın güney ve doğusu ile Hakkari'de kuvvetli olması tahmin ediliyor. Marmara'nın güney ve doğusu ile Batı ve Orta Karadeniz'de yer yer sis ve pus hadisesi görüleceği tahmin ediliyor. Hava sıcaklığı ise iç ve doğu kesimlerde artacak, diğer yerlerde önemli bir değişiklik olmayacak ve genel olarak mevsim normalleri civarında seyredecek. Rüzgar genellikle kuzey ve kuzeydoğudan esecek, yurdun doğusunda güneyli yönlerden hafif, ara sıra orta kuvvette olacak. Marmara'nın güneybatısı ve Ege kıyılarında ise kuvvetli rüzgar (40-60 km/saat) bekleniyor. Bazı illerde ise hava durumu şu şekilde olacak: Ankara parçalı bulutlu 22, İstanbul parçalı ve az bulutlu 20, İzmir az bulutlu 25, Adana parçalı ve çok bulutlu, aralıklı sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı 18, Antalya parçalı ve çok bulutlu, iç ve doğu kesimleri aralıklı sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı 24, Samsun parçalı ve çok bulutlu 15, Trabzon parçalı ve çok bulutlu 14, Erzurum çok bulutlu, öğle saatlerinden sonra yağmur ve sağanak yağışlı, yüksekleri karla karışık yağmurlu 14, Diyarbakır çok bulutlu, aralıklı sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı 18.
Tekirdağ Valisi Recep Soytürk, Ramazan Bayramı dolayısıyla bir mesaj yayımladı. Soytürk, bayramların birlik, beraberlik ve kardeşlik duygularının yoğun olarak yaşandığı günler olduğunu belirterek, vatandaşların trafik kurallarına uymalarını ve dikkatli olmalarını temenni etti.
Sizin düşünceleriniz neler ?