Diktatör Franco'nun Mezar Yerinin Değiştirilmesi Önerildi

İspanya'da ölümünün 40. yılında diktatör Franco'nun mezar yerinin değiştirilmesi ve İspanya devletinin hem diktatörlük hem de İç Savaş dönemlerinin kurbanlarından özür dilemesi istendi.

Uluslararası alanda Şili'nin eski Devlet Başkanı Augusto Pinochet hakkında uluslararası tutuklama emri çıkartmasıyla tanınan eski yargıç Baltasar Garzon'un öncülük ettiği girişimle, bu konuda Bakanlar Kurulu'na mektup gönderildi.

Garzon ve "Derecho de Peticion" adlı bir derneğin avukatlarının hazırladığı mektupta, 20 Kasım'da ölümünün 40. yılı dolacak diktatör Franco ile faşist parti Falange'nin kurucusu Jose Antonio Primo de Rivera'nın mezarlarının, Franco döneminin simgesi olarak bilinen Valle de los Caidos anıtından çıkarılması ve başka yeri taşınması talep edildi.

Bu anıtın İspanyollar için "tarihi bellek" mekanına dönüştürülmesi gerektiği belirtilen mektupta, İspanya Devleti'nin hem 1936-1975 yıllarındaki diktatörlük hem de 1936-1939 yıllarındaki İç Savaş dönemlerinin kurbanlarından özür dilemesi istendi.

Garzon da yaptığı açıklamada, Valle de los Caidos anıtında Falanjistlerin yaptığı anma törenlerinin ve Franco döneminin tüm sembollerinin yasaklanmasını da teklif ettiklerini ifade ederek, buranın mevcut haliyle "nefreti kışkırtan bir anıt olduğunu" savundu.

Anıtın, İspanya İç Savaşı'nda ölen herkese adanmış olmasına rağmen orada bir diktatörün mezarının bulunduğuna dikkati çeken Garzon, anıtın Franco döneminden tamamen temizlenip, İspanyolların "tarihi belleğine hediye edilmesi gerektiğini" kaydetti.

Garzon, anıtta, İç Savaş'ta yaşamını yitiren hem ulusalcı hem cumhuriyetçilerden toplam 33 bine yakın kişinin mezarının bulunduğunu anımsatarak, tüm mezarların açılıp kimlik tespitlerinin de yapılmasını istediklerini bildirdi.

Başkent Madrid'in 10 kilometre kuzeyinde yer alan  Valle de los Caidos anıtı, 1940-1958 yıllarında inşa edilmişti. İspanya'da 2007 yılında, sosyalist Zapatero hükümeti döneminde çıkarılan "Tarihi Bellek" yasası gereği, ülkede diktatör Franco döneminin izlerini silinmesine ve diktatörlük döneminin tüm kurbanlarının devlet tarafından tanınmasına karar vedrilmişti. Ancak, bugüne kadar özellikle toplu mezarların açılması ve Valle de los Caidos anıtının durumuyla ilgili hiçbir gelişme yaşanmadı.

İspanya'da ETA terörüne ve uluslararası suç örgütlerine karşı mücadelede de çok aktif rol oynayan Garzon, bir soruşturmada usulsüz delil toplayarak görevini kötüye kullandığı gerekçesiyle 2012 yılında meslekten 11 yıl men edilmişti. Garzon, son yıllarda diktatör Franco döneminin izlerinin kaldırılmasıyla ilgili sivil girişimlere öncülük ediyor.