Ege Denizi'ndeki Deprem

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Bektaş, " Ege Denizi'nde 6.5 büyüklüğündeki deprem, aynı kırık hattı üzerinde çok dar alanda hem kuzeydoğuya, Saros Körfezine doğru hem de güneybatıya Yunanistan tarafına doğru stres transferi yaparak kırığın her iki tarafını gerilmelerle yüklemiştir" dedi.

Bektaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dün Ege Denizi'nde büyüklüğü 6.5 olan bir deprem yaşandığını, 17 Ağustos 1999 Marmara depreminden sonra yaşanan 12 Kasım 1999 Düzce depremi ve Gökçeada yakınlarındaki son depreminin Marmara Bölgesi'nde depremin doğudan batıya "göç ettiği" ezberini bozan iki deprem olduğunu savundu.

Depremin, Kuzey Anadolu Fayı'nın Marmara ve Ege'de oluşturduğu paralel iki koldan kuzey kol üzerinde, Gökçeada yakınlarında gerçekleştiğini ifade eden Bektaş, şunları söyledi:

"Gökçeada İstanbul'a uzak olsa da Gökçeada depremi ve beklenen İstanbul depremi aynı fay sistemi üzerinde yer alır. Başka deyişle 1999 Marmara depreminden sonra kuzey kol üzerinde beklenen İstanbul depremi gerçekleşmemiş, Marmara atlanarak aynı fayın daha batıdaki Ege kısmı kırılmıştır. Bu özellik, Marmara Bölgesi'nde, Kuzey Anadolu Fay Sisteminin doğuda olduğu gibi aynı fay kolu üzerinde basitçe doğudan batıya doğru göç eden bir deprem serisi oluşturmadığının kanıtıdır."

Marmara Bölgesi'nin 500 yıllık deprem tarihine bakıldığında 19 büyük yıkıcı depremin Kuzey Anadolu Fay Sisteminin paralel kuzey ve güney kolları üzerinde tarih sırasına göre birbirini izleyen deprem çiftlerini oluşturduğunu vurgulayan Bektaş, şöyle devam etti:

"Bu özellik uzak paralel fay kolları arasında zamana bağlı stres transferi olduğunun ve paralel fayların birbirlerini tetiklediğinin kanıtıdır. Bunun en yakın örneği birkaç ay farkıyla yaşanan 1999 Marmara ve onu izleyen daha doğudaki Düzce depremidir. Yakın tarihte ise kuzey kolda Gökçeada depremine çok yakın bir yerde 1975 Saros Körfezi depreminden sonra izlenen ikinci yıkıcı deprem güney kolda 1983 yılında Biga da gerçekleşmiştir. Tarihsel depremlere gelince benzer şekilde kuzey koldaki 1766 Gelibolu depremine karşılık izlenen ikinci yıkıcı deprem 1855 yılında güney kolda Bursa da gerçekleşmiştir. Bütün bu özellikler Marmara Bölgesinde birbirinden uzak paralel fayların da birkaç ay veya birkaç yıl arayla karşılıklı stres transferi yaparak tetiklendiklerini gösterir.

Ege Denizi'ndeki 6.5 büyüklüğündeki deprem, aynı kırık hattı üzerinde çok dar alanda hem kuzeydoğuya, Saros Körfezine doğru hem de güneybatıya Yunanistan tarafına doğru stres transferi yaparak kırığın her iki tarafını gerilmelerle yüklemiştir. Aynı fay üzerinde kısa zaman aralığında gelişen bu stres transferi ve tetiklemeye karşı geçmişte olduğu gibi birbirinden uzak paralel faylar arasında birkaç ay veya birkaç yıl süren stres transferinin yaşanması ve karşılıklı depremlerin oluşması mümkündür. Son depreminin, bulunduğu fay hattı üzerindeki İstanbul'dan çok, güney kolda yer alan Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Mudanya bölgelerindeki depreme hazır fayları zaman içinde tetikleyebileceğini söylemek mümkündür. "