Eğitim Hakkı Başta Olmak Üzere  Çocuk Haklarında Gerilerdeyiz

20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü.

Henden, okul öncesi çağda çocukların sadece %55.48'inin eğitim aldığını, ortaöğretim seviyesinde okullaşma oranının ise %79.8 gibi düşük bir oranda kaldığına dikkat çekti.

1990 yılında imzaladığımız Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne ne kadar bağlıyız. Gereklerini ne kadar yerine getiriyoruz? Çocuklarımıza ne kadar sahip çıkıyoruz? 2016 yılında dünya nüfusunun %30,3'ünü çocuklar oluşturuyor. 18 yaş altı nüfus dünyada çocuk olarak tanımlanıyor. En yüksek çocuk nüfus oranına sahip ülke %56 ile Nijer. Türkiye %28,7 ile 167 ülke arasında en fazla çocuk nüfus oranına sahip 96. ülke.

Nüfusumuzun neredeyse üçte biri çocuk ve onların hakları konusundaki sözleşmeyi biz sadece bundan 27 yıl önce imzalamışız. Durum böyleyken, sanki çocuklara gençlere yatırım yapmanın gelecek için çok daha etkili olacağını düşünüyor insan. Ama çoğu zaman gerçekle düşündüğünüz aynı olmuyor.

Çocuk Hakları Sözleşmesi insan hakları çerçevesinde en geniş biçimde ve kapsayıcı olarak tanımlıyor çocuk haklarını. Bu haklardan birkaçına kısaca bakarsak, ne düzeyde olduğumuzu net olarak görebiliriz sanırım.

Çocukların eğitim hakkı var. Ama Türkiye'de 2015-2016 eğitim öğretim yılı itibariyle okul öncesi çağdaki 5 yaş grubu çocukların sadece %55,48'i okul öncesi eğitim alıyor. Ortaöğretim seviyesinde net okullaşma oranı %79,8.

Çocukların uyuşturucudan korunma hakları var. Ama Türkiye'de uyuşturucu kullanımı 2011'den bu yana 17 kat artmış. Kullanım yaşı da 10'a kadar düşmüş.

Çocukların büyüme ve gelişme hakkı var. Ama 2015'te toplam evliliklerin %5.2'si 16-17 yaşındaki çocuk gelinler. Yaş sınırını biraz daha indirdiğimizde bu sayının ne kadar artacağını düşünmek ise daha da korkutucu.

Çocukların kendilerini ifade etme hakkı var. Ama onları dinleyen yok. Aile içinde çocuklara en fazla verilen ceza %72,6 ile azarlama olmuş. İkinci sırada en fazla verilen ceza ise internetten mahrum bırakma ki, bu son yıllarda bir şeyleri kaçırma hissi "fomo" olarak karşımıza çıkan bir hastalık olarak dikkat çekiyor. Azarlayıp mahrum bıraktığımız çocukların büyüdüklerinde sağlıklı bireyler olmasını bekliyoruz. "Ne ekersen onu biçersin" sözünü unutuyoruz .

Çocukların dernek kurma hakkı var. Ama Türkiye'de sadece beş tane dernek çocuklar tarafından kurulmuş. Pek çok çocuğun böyle bir haklarının olduğundan bile haberi yok. Çocukların Temel Hakları konusunda çok geride kaldığımız için bu hak sanki biraz ütopik görünüyor.

Hep birlikte düşünelim. Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni imzaladığımızı hatırladığımız bu günlerde biz ne yapıyoruz? Çocuklarımızı yani geleceğimizi ihmal ediyoruz. Hakların bir yerlerde yazılı olması ya da yazılı olan bir metne imza atılması değil önemli olan. Önemli olan çocukların hakları hakkında bilgi sahibi olmaları ve bu haklarını kullanabilecekleri ortamların onlar için yaratılması, uygulamada yer bulmasıdır.