EGM'den "Adım Adım Kenevir ve Türevleri" raporu

Emniyet Genel Müdürlüğünce hazırlanan rapor, üretim ve tüketimi yaygın uyuşturucu madde olan kenevirin (esrar) birçok sağlık sorununa yol açtığı gerçeğini gözler önüne serdi.

Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığınca, uyuşturucular arasında kullanım yaygınlığı açısından ilk sırada gelen kenevire ilişkin "Adım Adım Kenevir ve Türevleri" raporu hazırlandı.

Rapora göre, 2018 yılında pek ülkede üretilebilen ve dünya genelinde 192 milyon kişinin en az bir kez kullandığı tespit edilen kenevir, yasa dıs¸ı ekimi ve kaçakçılıgˆı en çok yapılan ve küresel boyutta en fazla miktarda ele geçirilen uyus¸turucu madde olarak da dikkati çekiyor.

Kenevir, bagˆımlılık yapıcı özelligˆi ve halk sagˆlıgˆı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle Birles¸mis¸ Milletler Uyus¸turucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözles¸mesi'nde uyus¸turucu maddeler arasında görülüyor. Bu sözleşmeye göre, bilimsel olarak kanıtlanmış tıbbi amaçlar dıs¸ında kenevir ve türevlerinin kullanımı yasak.

Bazı ülkeler, kenevirin tıbbi amaçlarla kullanımına dönük yasal düzenlemeler ve programlar yapıyor.

Bu programlardan bazıları, uluslararası uyus¸turucu kontrol sözles¸meleriyle uyumlu olmadıgˆından halk sagˆlıgˆı üzerinde olumsuz etkiler gösteriyor ve kenevirin tıbbi amaçlar dıs¸ında kullanıma kaymasına neden oluyor.

Bazı ülkelerin zayıf uygulamalarla düzenlediği tıbbi kenevir programları ile kenevirin sagˆlıgˆa faydaları konusunda dogˆrulanmamıs¸ iddialar, ?özellikle gençlerde kenevir kullanımının riskli olmadığı algısına yol açıyor.

Kenevirdeki kannabinoidlerin tıbbi kullanımına ilis¸kin kontrol programlarının yetersizligˆi, kenevir kullanımının risklerine kars¸ı kamudaki algıyı zayıflatarak tıbbi amaçlar dıs¸ında kullanımının yolunu açacak yasal düzenlemelere katkı sagˆlayabiliyor.

Türkiye'de kenevir yetiştiriciliği ve kullanımı

Türkiye'nin, Birles¸mis¸ Milletler Uyus¸turucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözles¸mesi, 1971 Psikotrop Maddeler Sözles¸mesi ve 1988 Uyus¸turucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılıgˆına Kars¸ı Birles¸mis¸ Milletler Sözles¸mesi'nde imzası bulunuyor.

Uluslararası sözles¸melere titizlikle uyan Türkiye'de kenevirin tıbbi amaçlı üretimi ve kullanımı yasak. Ancak ülkede endüstriyel ve tarımsal amaçlarla üretimi gerçekleştiriliyor.

Türkiye'de kenevir ekimi ve yetis¸tiriciligˆi izni, 2016'da yürürlügˆe giren "Kenevir Yetis¸tiriciligˆi ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik" kapsamında Tarım ve Orman Bakanlıgˆı tarafından veriliyor.

Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, I·zmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Us¸ak, Yozgat ve Zonguldak ile bunların ilçelerinde izinli kenevir yetis¸tiriciligˆi yapılıyor.

Kenevirin tıp alanında kullanımı

Kenevirin herhangi bir hastalıgˆı tedavi edici etkisi tam olarak henüz ortaya konulamadı. ?

Bagˆımlılık yapma gu¨cu¨yle halk sagˆlıgˆı u¨zerindeki olumsuz etkileri Du¨nya Sagˆlık O¨rgu¨tu¨nce kabul edilen kenevir, uluslararası so¨zles¸melerde uyus¸turucu madde olarak sınıflandırılıyor.

Kısa süreyle kenevir kullanımı, bilinç kaybı, algılamada güçlük, panik atak, halüsinasyon görme, kusma ve motorlu tas¸ıt kullanımında bozukluk gibi sorunlara yol açıyor.

?Uzun dönem kenevir kullanımı ise bagˆımlılık, genç eris¸kinlerde psikotik belirtiler ve s¸izofreni, okulu erken bırakma riski, bilis¸sel bozukluklar, depresif belirtilerin ortaya çıkması, intihar düs¸üncesi ve davranıs¸ı risklerinde artıs¸a neden oluyor.

?Düzenli kenevir kullanımı da uzun dönem kullanımdaki sorunları yanı sıra kronik-akut brons¸it ve brons¸larda tahribat, genç kenevir kullanıcılarında kalp krizi ve inme, ?tütünle kullanıldıgˆında kanser ve digˆer solunum yolu hastalıkları riskinde artıs¸ ve testis kanseri gibi sorunları beraberinde getiriyor. ?

Esrar kullanım oranı yüzde 87,1

Türkiye'de 2018'de 42 bin 754 kişiyle yapılan görüşmeler sonucunda, bu kişilerin yüzde 3,1'inin hayatında en az bir kere uyus¸turucu madde, yüzde 2,7'sinin ise esrar kullandığını gösterdi.

Madde kullanım yaygınlıgˆı oranı içerisinde "esrar" kullanım oranı ise yüzde 87,1 olarak ortaya çıktı. ?

Esrarın ilk kullanım yas¸ı ortalaması 19,8 olarak belirlendi. Esrarı en çok kullanan kişilerin, diğer uyuşturucularda da olduğu gibi 15-34 yaş aralığında (yüzde 64,7) olduğu tespit edildi.

Hayatında en az bir kere esrar kullananların yüzde 29,3'u¨ lise mezunu, yüzde 20,6'sı ilkokul mezunu, yüzde 18,6'sı orta okul mezunu, yüzde 10,6'sı üniversite mezunu, yüzde 9,2'si üniversite öğrencisi, yüzde 4,3'ü lise öğrencisi, yüzde 3,6'sı okur-yazar değil, yüzde 3,3'ü yüksekokul mezunu ve yüzde 0,5'i doktora mezunu olarak kayıtlara geçti.

Hayatında en az bir kere esrar kullananların yüzde 54,5'inin bekar olduğu anlaşıldı.

Esrar kullananların yüzde 40'ı konsantrasyon sorunu yaşadığını, yüzde 14,6'sı esrar kullandıktan sonra kendisi ya da bir bas¸kasını yaraladığını ifade etti.

Bu kişilerin esrarı en c¸ok kenevir bitkisinden (gonca, yonca, ot) elde ettiği ve en çok tütüne karıştırarak içtikleri belirlendi.

Türkiye'de esrar yakalamasına yönelik operasyonlar

Türkiye'de 2019'da kenevir yetiştiriciliği, ticareti ya da uyuşturucu olarak kullanımına ilişkin 69 bin 709 olay meydana geldi. 2019'da yurt genelinde meydana gelen 148 bin 821 uyus¸turucu olayının yüzde 68,5'i kenevire bağlı olay olarak kayıtlara geçti.

Türkiye'de güvenlik güçlerince 2018'de 80 ton 707 kilogram, 2019'da ise 90 ton 579 kilogram kenevir ele geçirildi. Geçen yıl yurt içinde yakalanan kenevir miktarı, bir o¨nceki yıla go¨re yüzde 12,2 arttı.

"Spekülatif bilgilere dayalı tartıs¸maların tıbbi olumsuzluklara yol açması kuvvetle muhtemel"

Raporda, "Kenevir ve türevlerine ilis¸kin tamamen spekülatif bilgilere dayanılarak yapılan tartıs¸maların, bu alanda varolan toplumsal algıyı zayıflatacagˆı, hatta sagˆlıgˆa faydalı olacagˆı ya da ekonomik bir mucize s¸eklinde yanlıs¸ bir kanaat olus¸masına katkı sagˆlayarak insanları üretim, kullanım ve ticarete yönlendirecegˆi, sonuçta birçok hukuki ve tıbbi olumsuzluklara yol açacagˆı kuvvetle muhtemeldir." uyarısında bulunuldu.