Engel Tanımayanlar - Engellilerin Eğitiminde "Usta-kalfa-çırak" Modeli Önerisi

BURCU ÇALIK - Türkiye Beyazay Derneği Genel Başkanı Lokman Ayva, engelli çocukların eğitiminde, öğrendiklerini birbirlerine aktarabilecekleri "usta-kalfa-çırak" modeline geçilmesi gerektiğini, bu konuda hazırladıkları çalışmayı Milli Eğitim Bakanlığına sunacaklarını bildirdi.

Ayva, AA muhabirine, Türkiye'de engellilere yönelik yürütülen uygulamalar ve gelecek süreçte hayata geçirilmesini talep ettikleri çalışmalarla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Engellilere yönelik Türkiye'de çok önemli çalışmalara imza atıldığını vurgulayan Ayva, "Şunu çok rahat şekilde söyleyebilirim, Türkiye'de son 15 yılda en çok hayatı değişen toplumsal kesim engellilerdir. Bu değişim, gelişme ve olumlu iyileşme şeklinde olmuştur. Evde bakım ücretinden engelli maaşlarına, eğitim sisteminde engelliler için gerçekleştirilen çalışmalara ve en önemlisi de istihdama kadar birçok alanda çok önemli uygulamalar hayata geçirildi. Türkiye'deki engelli istihdamları dünya rekorları içeriyor." diye konuştu.

Ayva, engellilere yönelik bu çalışmaların yanı sıra halen giderilmesi gereken eksikliklerin bulunduğunu ifade ederek, "Engellilere yönelik uygulamalarda detaylara indikçe, uygulamalar görüldükçe yeni düzenlemeler yapılması gereken alanlar olduğu da fark ediliyor. Bunlardan birisi, engellilerin birden fazla engeli olursa, örneğin görme ve işitme aynı anda veya görme ve zihinsel engeli aynı anda olursa ne olacak? Bu kişilerin eğitimi, istihdamı ne olacak? Bu konuda da çalışmalar yürütülmesi gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.

"İhtiyaçlarımız şekil ve içerik bakımından çok değişti"

Engellilerle ilgili yeni ihtiyaç alanları bulunduğunu anlatan Ayva, "Engelli ile sorunun aynı cümlede olmasını istemiyoruz. Engelli deyince akla sorun gelmesi hiç hoş değil. Mesela eskiye göre ihtiyaçlarımız şekil ve içerik bakımından çok değişti. Eskiden tayin ve terfi ihtiyacı yoktu, çünkü doğru dürüst memur olamıyorduk. Tatil ihtiyacımız yoktu, zira paramız yoktu. Pasaport ihtiyacımız yoktu, zira kapının önüne bile çıkamıyorduk ki yurt dışına çıkalım. Bunları sorun değil de değişen ihtiyaç olarak algılamak lazım." dedi.

Sağlıklı insanlardan daha fazla sorunları bulunmadığına değinen Ayva, toplumla kederde, mutlulukta, kutlamada beraber olmak istediklerini dile getirdi.

Engellilerin de 15 Temmuz'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çağrısına uyup meydanlara koştuğunu belirten Ayva, o gece gazi olan engelliler bulunduğunu kaydetti.

"Engelli kadınlar konusunda çalışmaların yapılması lazım"

Özellikle engellilerin istihdamı konusunda doğru eşleşme ve terfinin önemini vurgulayan Ayva, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Engellilerin de terfi etmesi lazım. Yani başarıyorsa veya hak ediyorsa terfi edebilir hale gelmeleri lazım. Sonra özel sektörde kendi işlerini kurabiliyor olmaları lazım. Ayrıca özellikle engellilerden uluslararası kuruluşlarda temsilci olabilecek, görev alabilecek kişilerin yetiştirilmesi gerektiğini düşünüyorum. En önemli hususlardan biri de engelli kadınlar meselesi. Engelli kadınlarla ilgili Türkiye'de ciddi eksiklikler var. Bakış açımızı olumlu anlamda değiştirmemiz gerekiyor. Engelli kadınlar konusunda çalışmaların yapılması lazım."

Engelliler için "usta-kalfa-çırak" eğitimi

Eğitim alanının artık çok çeşitlendiğine dikkati çeken Ayva, bu konuda yeni bir eğitim modelininin oluşturulması gerektiğini söyledi.

Ayva, Milli Eğitim Bakanlığına talep olarak sunmayı planladıkları çalışmayla ilgili şu bilgileri verdi:

"Artık yeni bir eğitim sistemine geçilmesi gerekiyor. O da birebir ile genel eğitimin birleştirildiği bir eğitim modeli olacak. Bu konuda genel eğitim ile bireysel eğitimi birleştirme konusunda bir çalışmamız var. Bir öğretmen zihinsel, bedensel ve duygusal açıdan birbirlerinden farklı çocuklara ders anlatıyor. Hepsine aynı eğitim modeli uygulanıyor. Farklı hastalara aynı ilacın verilmesi gibi düşünün. Bu doğru bir şey değil, çok verimli bir eğitim olmuyor.

O yüzden engelliler alanında bu eğitimlerin bir kısmının 'usta-kalfa-çırak' usulüyle uygulanmasını talep ediyoruz. Zihinsel engellilerde bu yöntemi denedik ve çok başarılı oldular. Bir zihinsel engelli, öğrendiğini bir sonrakine öğretebiliyor. Bu hem onu geliştiriyor hem de diğerinin öğrenmesini hızlandırıyor. Etkili ve verimli bir eğitim yöntemi. Engelli çocuklar hem birebir eğitim olanağını yakalıyor hem de genel eğitimden istifade edebiliyor."

Ayva, halen çeşitli rehabilitasyon merkezlerinde uygulanan "usta-kalfa-çırak" yönteminin, engellilerin eğitimine genel bir uygulama olarak, güncel yöntemlerle transfer edilmesi gerektiğini kaydetti.

İstihdam edilen engelliye yeni destek gündemde

İŞKUR ile geçen hafta gerçekleştirdikleri görüşmeler sonucunda yeni projelerin uygulamaya konulmasının planlandığını anlatan Ayva, "Görüşmede, istihdam alanında engellilerin iş yerine girince ihtiyaç duyduğu araç gerecin İŞKUR tarafından karşılanmasıyla ilgili bir sistem önerdik. Onun çalışmasını yapıyoruz." şeklinde konuştu.

Ayva, AK Parti Genel Merkezinden yetkililerle de siyasette engellilerin daha fazla yer almasıyla ilgili görüşmeler yapacaklarını bildirdi.