Erzurumlular, İstanbul'da yanan Vaniköy Camisi'ni yaptıran Vani Mehmed Efendi'ye olan sevgileri nedeniyle yaklaşık 420 yıl önce Vani Efendi adıyla yaptırdıkları ve bir kez yıkılmasına rağmen yeniden inşa ettikleri camiyi yüzyıllardır özenle koruyor.
Erzurum Teknik Üniversitesi (ETÜ) Rektör Yardımcısı ve Tarihçi Prof. Dr. Murat Küçükuğurlu, AA muhabirine, Vani Efendi'nin hayatının dönüm noktasının Erzurum olduğunu söyledi.
Vani Efendi'nin, Türk dünyasının, 17 yüzyılda yaşamış en büyük alimlerinden birisi olduğunu ifade eden Küçükuğurlu, "Erzurum'da yaklaşık 20 yıl yaşamış büyük bir şahsiyettir. Vani Efendi aslında Azerbaycan Türkü olup Van doğumludur. Tebriz Karabağ'da ilim tahsil etmiş, sonrasında Erzurum'a gelmiştir. Erzurum'a gelişi de tesadüfi değildir." dedi.
"Erzurum, büyük bir ilim merkezi konumundaydı"
Küçükuğurlu, Erzurum'un asırlar önce Tebriz ve Anadolu İpekyolu güzergahında bulunan önemli bir konaklama yeri olduğunu anımsatarak, şehre gelen pekçok alimin de bu kervan yolunu kullanarak Erzurum'a geldiğini anlattı.
Bu şekilde bölgeye gelen alimlerden birinin de Vani Efendi olduğunu aktaran Küçükuğurlu, şöyle konuştu:
"Birçok alim gibi Vani Efendi, geldiği Erzurum'da yaklaşık 20 yıl kalmıştır. Erzurum 16. ve sonraki yüzyıllarda büyük bir ilim merkezi konumdaydı. Büyük medreselerin bulunduğu şehirde dolayısıyla birçok alim ve talebe İstanbul'a gitmek yerine burada kalmıştır. Vani Efendi de bu ortamı bulmuş ve Erzurum'da kalmıştır. Vani Efendi'nin çok önemli başka bir Türk büyüğü ile yolu yine burada kesişmiştir. O kişi de Evliya Çelebi'dir. 1645-1647 yıllarında Evliya Çelebi gümrük memuru olarak görev yapmaktayken burada bulunmuş."
Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinde, Erzurumluların da Vani Efendi'ye duydukları sevginin açıkça belirtildiğini ifade eden Küçükuğurlu, Hacı Murat Ağa'nın 1600'lü yıllarda Vani Efendi adına, bir cami yaptırdığını dile getirdi.
Bu caminin 300 yıl sonra çeşitli nedenlerle yıkılması üzerine 1964'te vatandaşların Vani Efendi ismini taşıyan camiyi yeniden yaptırdığını belirten Küçükuğurlu, "Evliya Çelebi eserinde Vani Efendi için, 'Lalapaşa Camisi vaizi olup ilmi ile özelikle tefsiri ve konuşmasıyla, sohbetiyle bölgede şöhret sahibi olmuştur' diye belirtiyor. Erzurum'da yaşadığı dönemlerde kendisine çok büyük değerler verildiği için adına yaptırılan caminin ve Vani Efendi'nin evinin bulunduğu mahallenin ismi de yine Vani Efendi olarak kalıyor ve öylece kayıtlara geçiyor." diye konuştu.
"Ahde vefa günümüzde çok önemli"
Küçükuğurlu, Vani Efendi'nin yolunun tarihte her dönem Erzurum ile kesiştiğini ve aynı zamanda kızını da kente gönderdiğini anlatarak, şunları kaydetti:
"Erzurumlu onu unutmamış, kentte ismini yaşatmışlar. Ahde vefa günümüzde çok önemli ve gösterilmediği için üzüldüğümüz konulardan birisi. Ancak Erzurumlular, Vani Efendi'ye bu ahde vefayı gerçekleştirmiş. Erzurum'da bulunan cami, Vani Efendi isminin yaşattırılması adına en güzel örneklerden birisidir. Bugün isminin bir cami ve mahalleye verilmesi bize kendisine gösterilen kıymetinin bilinmesini, Erzurum'dan kimlerin gelip geçtiğini gösterir. Büyük bir alimi olan Şeyh-ül İslam Feyzullah Efendi de yine Vani Efendi'nin talebelerinden. Bu alimin de Erzurum'da bir camisi var. İsmi Kurşunlu Cami ve Erzurum Kalesi'nin hemen altında bulunmakta. Vani Efendi'nin en önemli ve en büyük talebesidir."
Sonraki yıllarda Feyzullah Efendi'nin, Vani Efendi'nin kızıyla evlenerek damadı olduğunu söyleyen Küçükuğurlu, böylece Vani Efendi'nin yolunun, Erzurum ile akrabalık bağıyla yeniden pekiştiğini belirtti.
Küçükuğurlu, Vani Mehmet Efendi'nin bir süre önce İstanbul'da yanarak kullanılamaz hale gelen Vaniköy Camisi'ni de yaptırdığını belirterek, bu caminin minaresi ile Erzurum'da adına yaptırılan caminin minaresinin benzer özellikler taşıdığını sözlerine ekledi.
Son Dakika › Kültür Sanat › Erzurumlular, kentte 20 yıl vaizlik yapan Vani Efendi'nin hatırası, adına yaptırılan camide yaşatıyor - Son Dakika
Hüseyin Başkadem'in yönettiği 23. Afyonkarahisar Klasik Müzik Festivali'nin ikinci gününde, Suk Dörtlüsü Quartet sahne aldı. Prag Sahne Sanatları Akademisi'nden gelen sanatçılar, çello, viyola ve keman enstrümanlarıyla seçkin eserlerini seslendirdi. Başkadem, konserde yaptığı konuşmada, dünyada keman ailesinden 4 enstrümanı bir arada çalabilen çok az grubun olduğunu belirtti ve Suk Dörtlüsü Quartet'in festivale üçüncü kez katıldığını söyledi.
Adana'da düzenlenen Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalı'nda şarkıcı Ferhat Göçer, Seyhan Nehri kıyısındaki Merkez Park'ta konser verdi. Katılımcılar, Göçer'in şarkılarına eşlik ederken, dinleyiciler ise performansı cep telefonlarıyla kaydetti ve konser sonunda sanatçıyı alkışladı.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi'nde gerçekleşen konserde, Sinan Çelik, Erhan Özden, Erhan Tekin, Haydar Tanrıverdi, Murat Toraman, Mustafa Eke ve Adil Bedel'in çaldığı nefesli çalgılarla birçok eser seslendirildi. Programa katılanlar da eşlik etti. Rektör Prof. Dr. Turhan Kaçar da düzenlemeye katkılarından dolayı teşekkür etti.
Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi, 2021'de hayatını kaybeden seramik sanatçısı Melike Abasıyanık Kurtiç'in 'Bir Denizkestanesinin Anıları' isimli sergisini sanatseverlerle buluşturdu. Sergide, Abasıyanık'ın seramikleri, denizkestaneleri, yosun perdeleri, pirinç kağıtları ve gel-git fotoğrafları yer alıyor. Sergi, 19 Nisan-1 Eylül tarihleri arasında ziyaret edilebilir.
Diyarbakır Müzesi ve özel bir okulun ortaklığı ile Dünya Sanat Haftası kapsamında müze bahçesinde yaklaşık 50 eserin yer aldığı resim sergisi sanatseverlerle buluştu. Sergide, dünyaca ünlü ressamların yanı sıra öğrencilerin yaptığı resimler de sergilendi. Sergi, 18-21 Nisan tarihleri arasında ziyaretçilere açık olacak.
Milli şair Mehmet Akif Ersoy, Cümle Dergisi ve Küçükçekmece İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenen 'Halkın Gür Sesi: Mehmet Akif' adlı panelle anıldı. Panelde konuşan Küçükçekmece Milli Eğitim Müdürü Murat Gözüdok, Ersoy'un eserlerinin milletin karakterini şekillendirdiğini ve gelecek nesillere yol gösterdiğini belirtti. Ersoy'un torunu Selma Argon da dedesinin vatan, bayrak, ezan ve inanç konularında derin bir hassasiyete sahip olduğunu vurguladı. Yazar Osman Koca ise Ersoy'un mütefekkir bir şahsiyet olduğunu ve Türk düşüncesine önemli katkılar sağladığını ifade etti. Panelde ayrıca Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya ve yazar Fahrettin Gün de Ersoy'un entelektüel birikimi ve karakteri hakkında konuşmalar yaptı.
Mohammed Salem'in çektiği fotoğrafta, Gazze'deki İsrail hava saldırısında ölen beş yaşındaki yeğeninin kefene sarılı cesedine sarılan Inas Abu Maamar yer alıyor. Jüri, fotoğrafın dayanılmaz bir kayba dair tüm hissi yansıttığını belirtti. Ayrıca, diğer dallarda da savaşlar, mülteci krizleri ve iklim değişikliği gibi konulara dair fotoğrafların ödüle layık görüldüğü belirtildi.
İngiliz yazar William Shakespeare'in Romeo ve Juliet oyunu, Türk ve Yunan sanatçıların ortak çalışmasıyla iki ülkede izleyiciyle buluşmaya hazırlanıyor. Devlet Tiyatroları ile Yunanistan Pire Şehir Tiyatrosunun ortak yapımı olan oyun, Ankara Cüneyt Gökçer Sahnesi'nde sahnelenecek. Oyunun provaları tamamlanırken, yönetmen Lefteris Yovanidis, iki ülke sanatçılarının işbirliği yapmasının önemini vurgulayarak, nefret yerine sevgiyle kazanabileceğimizi belirtti. Oyun, Ankara, İstanbul ve Atina'da sahnelenecek.
Amasra Belediye Başkanı Recai Çakır, Ramazan Bayramında ilçenin 9 günlük bayram tatilinde günlük ortalama 80 bin kişi ağırlandığını açıkladı. Amasra, turizmde parlayan yıldızı olarak Karadeniz'in incisi olarak biliniyor.
Sizin düşünceleriniz neler ?