Haftanın Tarihine Bakış

Türk askeri uçağı düşürüldü. Genelkurmay Başkanlığı, Malatya/Erhaç Meydanı'ndan kalkan bir askeri uçakla Hatay'ın güneybatısında deniz üzerinde radar ve telsiz temasının kesildiğini bildirdi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında Başbakanlık Resmi Konutu'nda güvenlik zirvesi yapıldı. Toplantıya dair yazılı açıklamada, "Uçağımızın Suriye tarafından düşürüldüğü anlaşılmıştır. Türkiye, olayın tam olarak aydınlatılmasının ardından nihai tavrını ortaya koyacak, atılması gereken adımları kararlılıkla atacaktır" ifadesi kullanıldı.

Uçağın pilotları Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan ve Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy şehit oldu.

-Belli başlı öteki olaylar

16 Haziran

1535- Barbaros Hayrettin Paşa, Haçlı donanmasına karşı zafer kazandı.

1903- Henry Ford, "Ford Motor" fabrikasını kurdu.

1934- İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Türkiye ziyareti başladı.

1950- Atatürk özendirmesiyle Türkçeleştirilmiş ezanın, eskiden olduğu gibi Arapça okunmasına dair kanun kabul edildi.

1952- Osmanlı hanedanının kadın üyelerinin Türkiye'ye girebilmelerini öngören kanun kabul edildi.

1963- İlk kadın Sovyet kozmonotu Valentina Tereşkova, "Vostok VI"ile uzaya fırlatıldı. Tereşkova, 19 Haziran'da dünyaya döndü.

1979- Türk sinemasının ünlü jönü Ayhan Işık, beyin kanaması sonucu 50 yaşında öldü.

1994- Anayasa Mahkemesi, Demokrasi Partisinin (DEP) kapatılmasına ve bu partinin üyesi olan beşi cezaevindeki on üç milletvekilinin üyeliğinin sona ermesine karar verdi.

2007- Hint asıllı ABD'li astronot Sunita Williams, uzayda en uzun süre kalan kadın astronot unvanının sahibi oldu.

2012- Mısır'da 30 yıllık Mübarek rejiminin ardından yapılan ilk şeffaf ve demokratik cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu gerçekleştirildi.

17 Haziran

656- III. Halife Hazreti Osman vefat etti.

1924- Türk Milli Futbol Takımı, Helsinki'de Finlandiya ile yaptığı maçı 4-1 kazandı.

1926- Amelia Erhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla aşan ilk Amerikalı kadın oldu.

1932- Türkiye Turing ve Otomobil Kulübü ile Milliyet gazetesince ilk kez düzenlenen otomobil yarışı, İstinye- Zincirlikuyu arasında yapıldı.

1950- ABD'de ilk böbrek nakli ameliyatı yapıldı.

1951- Nazım Hikmet, Türkiye'den ayrıldı.

1951- Türk Milli Futbol Takımı, Federal Almanya'yı Berlin Olimpiyat Stadı'nda 2-1 yendi. Başarılı kurtarışlar yapan kaleci Turgay Şeren'e "Berlin Panteri" denilmeye başlandı.

1964- Başbakan İsmet İnönü'ye suikast girişimi iddiasıyla yargılanan Mesut Suna, 20 yıl 6 ay hapisle cezalandırıldı.

1967- Çin, ilk hidrojen bombasını patlattı.

1972- ABD'de Watergate skandalıyla ilgili ilk haber yayımlandı.

1974- Eski Meclis Başkanlarından Refik Koraltan 85 yaşında İstanbul'da öldü.

1992- Yeni Galata Köprüsü, törenle hizmete açıldı.

1993- BM Barış Gücü, Somali'de Mogadişu'ya operasyon düzenledi.

2008- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, "Kayıp Trilyon" davasında, Cumhurbaşkanı Gül hakkında, "mevcut anayasal sistem gereğince, iddia olunan eylemlerin kanıt ve unsurları tartışılmaksızın, yasal imkansızlık nedeniyle soruşturma yapılmasına gerek olmadığına" karar verdi.

2011- BM iyi niyet elçisi ve ünlü film yıldızı Angelina Jolie, ülkesindeki  olaylardan kaçarak Türkiye'ye gelen Suriyelilerin konuk edildiği Altınözü çadırkentini ziyaret etti.

2012- İrlandalı 111 yazar, 28 saatlik kesintisiz okuma maratonuyla Guinness Dünya Rekoru'nu kırdı.

2013- İngiltere'nin, 2009 yılında Londra'da yapılan G20 zirvesinde Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'i dinlediği ortaya çıktı. Guardian gazetesinde yer alan habere göre, Maliye Bakanı Şimşek, G20 zirvesine katılmak için Londra'ya geldiği sırada İngiltere'de hükümete bağlı iletişim ve istihbarat birimi GCHQ tarafından dinlendi.

2013- İngiltere'nin dönem başkanlığını yürüttüğü G8 Zirvesi, Kuzey İrlanda'da yapıldı. Suriye krizinin damgasını vurduğu G8 Zirvesi'nde dünyanın önde gelen ülkelerinin liderleri Rusya Devlet Başkanı Putin'i Esed'in gitmesi konusunda ikna edemedi.

18 Haziran

1815- Napoleon Bonapart, Waterloo Savaşı'nda İngiliz ve Prusya ordularına yenildi. Yenilgi, Fransa ile Avrupa devletleri arasında 23 yıl süren savaşa son verdi. Napoleon, 22 Haziran'da ikinci kez tahttan çekildi.

1847- Macar besteci ve piyanist Franz Liszt, Padişah Abdülmecit'e sarayda konser verdi.

1922- Ziya Gökalp, Diyarbakır'da "Küçük Mecmua"yı çıkarmaya başladı.

1941- Türk-Alman Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması imzalandı.

1948- BM, Uluslararası İnsan Hakları Deklarasyonu'nu kabul etti.

1953- Mısır'da 74 yıllık İngiliz egemenliğinin sona ermesiyle cumhuriyet ilan edildi.

1965- Gazeteci-yazar Refik Halit Karay, 77 yaşında İstanbul'da öldü.

1974- Türkiye'de iş adamları ilk kez İzmir'de yürüyüş yaptı.

1979- Sovyetler Birliği Başkanı Leonid Brejnev ve ABD Başkanı Jimmy Carter, Viyana'da Stratejik Silahların Sınırlandırılması konulu SALT II anlaşmasını imzaladı.

1988- Başbakan Turgut Özal, Ankara Atatürk Spor Salonu'nda yapılan ANAP Büyük Kongresi'nde, Kartal Demirağ'ın silahlı saldırısında elinden yaralandı.

1992- Sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanacak dar gelirlilere verilecek "Yeşil Kart" uygulaması TBMM'de kabul edildi.

1993- Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfeyz Elçibey, Bakü'yü terk etti. Haydar Aliyev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı oldu.

2000- Eski Başbakan Yardımcılarından ve Yeni Türkiye Partisinin Kurucu Genel Başkanı Ekrem Alican öldü.

2007- Anafartalar Çarşısı önündeki patlamada ağır yaralanan Hülya Develi'nin yaşamını yitirmesiyle olayda ölenlerin sayısı 8'e yükseldi.

2009- Eski AA Genel Müdürlerinden, gazeteci ve senatör Hüsamettin Çelebi, Alanya'da, geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.

2013- NATO, son 95 ilçenin sorumluluğunu da Afgan güvenlik güçlerine devretti. Ülkedeki tüm emniyetin tesisi doğrudan Afgan güçlerine geçmiş oldu.

19 Haziran

1862- ABD'de kölelik yasaklandı.

1868- Mithat Paşa Emniyet Sandığı'nı kurdu.

1885- Hürriyet Heykeli, Fransa'dan New York'a getirildi.

1910- Dünya Babalar Günü, ilk kez ABD'de kutlandı.

1910- Almanya'da "Deutschland" adlı ilk Zeplin balonunun havalanışı başarılı oldu.

1926- Mustafa Kemal, İzmir gezisini izleyen Anadolu Ajansına ünlü sözlerinin yer aldığı demecini verdi: "Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır."

1934- İran Şahı Rıza Pehlevi ve Atatürk, ilk Türk operası "Özsoy"u izledi.

1953- Sovyetler Birliği hesabına casusluk yaptıkları iddiasıyla ölüm cezasına çarptırılan Ethel ve Julius Rosenberg çifti idam edildi.

1973- Dünya Sevgi Birliği Madalyası "Sev Kardeşim" ve "Hayat Bayram Olsa" şarkılarından ötürü Şenay'a verildi.

1978- Çizgi bant "Garfield" 21 gazetede birden yayımlanmaya başladı.

1981- Eski Gümrük ve Tekel Bakanı Tuncay Mataracı ile aynı davadan yargılanan 13 sanık, Yüce Divan tarafından tutuklandı.

1995- Bosna için toplanan yardım paralarını RP'ye aktarmakla suçlanan Süleyman Mercümek'in yargılanmasına başlandı.

2005- Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde üç günde sekiz bebek öldü. Ölümlere "Serratia Marcescens" adlı bakterinin yol açtığı açıklandı.

2011- NATO savaş uçakları, Libya'nın başkenti Trablus'u bombaladı.

2012- Hakkari Yüksekova Yeşiltaş Karakolu'na teröristlerce yapılan saldırı sonucu çıkan çatışmada 8 asker şehit oldu, 16 asker yaralandı.

2012- Wikileaks'in kurucusu Julian Assange, Güney Amerika ülkelerinden Ekvador'un İngiltere'nin başkenti Londra'daki büyükelçiliğine sığınarak siyasi iltica talebinde bulundu.

20 Haziran

1389- Osmanlı ordusu ile Haçlı orduları arasında Sırp Sındığı Savaşı yapıldı. Osmanlı ordusunun kazandığı savaştan sonra yaralı bir Sırp askeri, Sultan I. Murat'ı savaş alanını gezerken hançerle öldürdü.

1481- Sultan II. Bayezid ve Şehzade Cem arasındaki Yenişehir Savaşı'nda Cem yenildi.

1837- Kraliçe Victoria, 18 yaşında İngiltere tahtına çıktı.

1932- Mustafa Kemal Paşa, binası yanan Fenerbahçe Kulübüne 500 lira bağışladı.

1933- İstanbul Üniversitesinde, İnkılap Enstitüsü kurulması kararlaştırıldı.

1938- 19 Mayıs, milli bayram günü oldu. "Dağ Başını Duman Almış" marşı, Gençlik ve Spor Bayramı marşı olarak kabul edildi.

1963- Beyaz Saray ile Kremlin arasında kırmızı telefon hattı kuruldu.

1963- İngiltere ile Fransa'yı birbirine bağlayacak "Manş Tüneli" projesi açıklandı.

1973- 50. Yıl Marşı ile marşın şairi Bekir Sıtkı Erdoğan ve bestecisi Necil Kazım Akses basına tanıtıldı.

1973- İstanbul Kültür ve Sanat Vakfının Cumhuriyet'in 50. Yılı dolayısıyla düzenlediği İstanbul Festivali başladı.

1976- İlk kez yapılan Kıbrıs Türk Federe Devleti seçimlerinde Rauf Denktaş "Devlet Başkanı" seçildi.

1984- Viyana'da Çalışma Ataşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü.

1990- Viyana'da açılacak "Anadolu'nun Görkemi" adlı sergi için gönderilen 7500 yıllık "Ana Tanrıça" heykeli çalındı.

2005- Almanya'dan sınır dışı edilen İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği yöneticisi Metin Kaplan, "anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs etmek" suçundan müebbet ağır hapis cezasına çarptırıldı.

2012- AB üyeleri, Türkiye ile vize muafiyeti müzakerelerinin başlamasına yeşil ışık yaktı. Brüksel'de toplanan AB Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER) vize muafiyeti müzakereleri konusunda AB Komisyonu'na yetki verdi.

2013- 17. Akdeniz Oyunları 20-30 Haziran tarihlerinde Mersin ve Adana'da yapıldı. Yunanistan'ın, ekonomik kriz nedeniyle organizasyondan çekilmesinin ardından, 23 Şubat 2011'de yapılan oylamayla oyunların ev sahipliğini alan Türkiye, normalde 6 yıl hazırlık süresi verilen oyunları, iki yıldan az bir zamanda gerçekleştirdi. Mersin'de yapılan tesislere 500 milyon liranın üzerinde para harcandı ve kente yeni tesisler kazandırıldı. Akdeniz Oyunları tarihinin en fazla altın madalyasını kazanan Türkiye, organizasyon süresince 122 bin biletli seyircinin tribünleri doldurmasıyla, bu alanda da rekora imza attı.

21 Haziran

1037- İslam dünyasının önemli bilim adamlarından İbni Sina, İran'da öldü.

1633- Galileo Galilei, engizisyon mahkemesinde dünyanın döndüğüne ilişkin tezini inkara zorlandı.

1908- Londra'da 200 bin kadın, seçme ve seçilme hakkı için yürüdü.

1934- Soyadı Kanunu, TBMM'de kabul edildi.

1940- Mozart'ın "Bastien ile Bastienne"ı, Devlet Operası'nın verdiği ilk temsil oldu.

1946- Rize Çay Fabrikasının temeli atıldı.

1980- "Fahriye Abla" şiiriyle tanınan şair Ahmet Muhip Dranas, 71 yaşında Ankara'da öldü.

1985- Amerikalı, Brezilyalı ve Batı Alman adli tıp bilim adamları, Brezilya'da bulunan iskeletin Nazi doktor Josef Mengele'ye ait olduğunu belirledi.

1987- Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyünde teröristler, 14'ü çocuk olmak üzere 23 kişiyi katletti.

1990- İran'da meydana gelen depremde 25 bin kişi öldü.

2007- Türkiye'nin ilk "ot borsası" Sivas'ta açıldı.

2007- En iyi Amerikan filmi sıralamasında "Yurttaş Kane" birinci oldu.

2010- Cumhuriyet Gazetesi imtiyaz sahibi ve başyazarı İlhan Selçuk, tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

2011- Birleşmiş Milletler, Ban Ki-mun'u 5 yıllığına ikinci kez Genel Sekreter seçti.

2011- Rusya'nın kuzeyindeki Petrozavodsk kentinde bir yolcu uçağının düşmesi sonucu 44 kişi hayatını kaybetti.

22 Haziran

1565- Denizci Turgut Reis, Malta Adası kuşatması sırasında şehit düştü.

1919- Mustafa Kemal Paşa'nın 19 Mayıs 1919'da yaktığı Milli Mücadele meşalesi, "Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı ve yeni bir devletin doğuşunun ilk belgelerinden sayılan" Amasya Genelgesi'nin yayımlanmasıyla daha gür ışık vermeye başladı: "Vatanın tamamiyeti, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır."

1920- Kurtuluş Savaşı'nda, toplu Yunan saldırısı başladı.

1926- Kazım Karabekir Paşa, İzmir Suikastı sanığı olarak tutuklandı.

1936- "Boğazlar Konferansı" Montreux'ta açıldı. Konferansta, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın sunduğu karar tasarısı temel alındı. Bu tez, Lozan Sözleşmesi'ndeki askerden arınma hükmünün kaldırılması ve Boğazlar Komisyonunun lağvedilmesi esasına dayanıyordu.

1937- Boksör Joe Luis'in şampiyonluğuyla bir siyah ilk kez ağır sıklet boks şampiyonluğunu kazandı.

1941- Dünya radyoları, Alman birliklerinin Sovyet sınırını geçtiğini duyurdu.

1941- Türkiye'nin, Alman-Sovyet savaşı karşısında "tarafsızlık" ilkesini benimsediği açıklandı.

1964- Başbakan İsmet İnönü, ABD Başkanı Lyndon Johnson ile Kıbrıs sorununu görüştü. İnönü, "Türkiye barışçıdır ancak adalete dayanmayan barış uzun ömürlü olamaz" dedi.

1973- "Toprak ve Tarım Reformu Kanunu" kabul edildi. Uygulamada yetersiz kalınınca, yasa 1978'de iptal edildi.

1988- Tanju Çolak, Avrupa Gol Kralı oldu.

2001- Anayasa Mahkemesi, FP'yi "Laik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemlerin odağı" olduğu gerekçesiyle üç ret oyuna karşılık sekiz kabul oyuyla temelli kapattı.

2005- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Yunanistan Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Nikolaos Dukas'ın davetlisi olarak Atina'ya geldi. Orgeneral Büyükanıt, Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türk Kara Kuvvetleri Komutanı oldu.

2005- Yaşamı boyunca Ermeni soykırım iddialarına karşı hep Türklerin yanında yer alan Ermeni asıllı Türk dostu Edward Taşçı, New York'ta öldü.

2010- İstanbul Halkalı'da servis aracına yönelik düzenlenen bombalı saldırıda 5 askeri personel ile asker kızı 17 yaşındaki Buse Sarıyağ hayatını kaybetti.

2012- Türk askeri uçağı düşürüldü. Genelkurmay Başkanlığı, Malatya/Erhaç Meydanı'ndan kalkan bir askeri uçakla Hatay'ın güneybatısında deniz üzerinde radar ve telsiz temasının kesildiğini bildirdi. Başbakan Erdoğan'ın başkanlığındaki güvenlik zirvesinin ardına yapılan yazılı açıklamada, "Uçağımızın Suriye tarafından düşürüldüğü anlaşılmıştır" denildi. Uçağın pilotları Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertanve Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy'u arama çalışmaları başlatıldı.

2012- Amerikan Ulusal Basketbol Ligi finalinde Oklahoma City'yi 121-106 yenerek seride 4-1 öne geçen Miami Heat, 2012 sezonunun şampiyonu oldu. - Ankara