Hak-İş Konfederasyonu "İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Raporu" hazırladı

Hak-İş Konfederasyonu tarafından hazırlanan "İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Raporu"nda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının sağlık çalışanları için meslek hastalığı olarak kabul edilmesi gerektiği belirtildi.

Konfederasyon, Kovid-19 salgını nedeniyle "İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Raporu" hazırladı.

Raporda, iş sağlığı ve güvenliğinin temel insan hakkı olduğuna değinilerek, bu kültürün oluşmasında ve yaygınlaştırılmasında devlet, işçi ve işveren olmak üzere tüm kesimlerin ortak bir anlayış geliştirmesi gerektiği ifade edildi.

Raporda ayrıca, sağlık alanında uygulanan "tedaviden önce, önleyici sağlık hizmetleri" yaklaşımının benimsendiği gibi iş kazaları ve meslek hastalıkları alanında da "önleyici iş sağlığı ve güvenliği" yaklaşımının öne çıkarılması gerektiği vurgulandı.

Hak-İş'in insana saygı temelinde önce sağlık ve güvenlik yaklaşımı benimsediği belirtilen raporda, şu ifadelere yer verildi:

"Öncelikle ülkemizi ve dünyayı de derinden etkileyen pandemi sürecinde iş sağlığı ve güvenliğinin önemini bir kez daha görmüş olduk. Bu önemli süreçte başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Berat Albayrak, İçişleri Bakanımız Sayın Süleyman Soylu, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanımız Sayın Zehra Zümrüt Selçuk ve Sağlık Bakanımız Sayın Fahrettin Koca olmak üzere ilgili bakanlıklarımız, devletimizin tüm kurum ve kuruluşları ve milletimiz omuz omuza tüm dünyaya örnek bir mücadele yürütmüştür. Sayın Cumhurbaşkanımıza ve Bakanlarımıza, emeği geçen herkese bu kararlı duruşu sebebiyle teşekkür ediyoruz."

Hak-İş raporunda, Kovid-19'a yakalanmanın "iş kazası mı" yoksa "meslek hastalığı mı" sayılacağı hususunda netlik bulunmadığı vurgulanarak, şunlar kaydedildi:

"Yargıtay 21. Hukuk Dairesi, bir tır şoförünün yurt dışı görevinde H1N1 virüsü (domuz gribi) kapması sonucu hayatını kaybetmesinin iş kazası sayılabileceği yönünde bir karar vermiştir. 6331 sayılı Kanun'da iş kazası 'iş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olayı ifade eder' şeklinde tanımlanmıştır. İşçi, koronavirüs hastalığına iş yerinde, işverence sağlanan bir taşıtla işe gidiş geliş esnasında ve işverenin görevlendirdiği yerde yakalanmışsa meydana gelen bu olay iş kazası olarak değerlendirebilir. Hastanede çalışan hekimler, hemşireler, temizlik personeli, tıbbi sekreter gibi çalışanların hastane ortamında virüse yakalanmış olmaları halinde bu durum meslek hastalığı sayılabileceklerdir. Bu süreçte Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından herhangi bir bilgilendirme yapılmamış olsa da kanundaki tanımlar, Yargıtay kararları ve yaşadığımız salgının farklı şekillerde devam edecek olması ihtimalinden yola çıkarak ivedilikle bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çerçevede salgının sağlık çalışanları için meslek hastalığı ve yakalananların da iş kazası olarak kabul edildiği bir yasal düzenleme yapılmalıdır."

Yapılan tüm uygulamalara rağmen iş kazası vakalarında yeterince düşüş görülmediğine dikkat çekilen raporda, "İnsan faktörü ve eğitim iş sağlığı ve güvenliğinin temel çalışma alanlarından birisidir. İş Sağlığı ve Güvenliği konusu temel eğitim programlarına entegre edilmelidir. Bir zihniyet dönüşümüne ihtiyaç duyulmakta olup, önce üretim anlayışından önce sağlık ve güvenlik anlayışına geçiş yapılmalıdır." ifadelerine yer verildi.

İş kazalarına ilişkin en son istatistiksel bilgilere yer verilen raporda, Sosyal Güvenlik Kurumu 2018 verilerine göre ölümlü iş kazasında azalma yaşanırken, meslek hastalığı ve iş kazalarında artışların tespit edildiği belirtildi. İş kazası geçiren sigortalı sayısı 2017 yılında 359 bin 653 iken, bu sayının geçen yıl 430 bin 985 kişiye çıktığı bildirildi.

Raporda, iş kazaları ve meslek hastalıklarına ilişkin 2018'de yayınlanan son verilere göre, iş kazalarında, ilk sırayı inşaat sektörünün yer aldığına dikkat çekildi. İnşaat sektörünü, sırasıyla gıda ürünlerinin imalatı, tekstil ürünlerinin imalatı, kara taşımacılığı ve boru hattı faaliyet kolları takip ettiği vurgulanan raporda, "Kayıt dışı istihdamın ağırlıkta olduğu, sendikal örgütlenmenin yetersiz olduğu başta inşaat iş kolu olmak üzere pek çok alanda iş kazasının yaşandığı görülmektedir. Bu tespitlerden hareketle, iş kazalarını önlemeye yönelik çalışmalarımızı hızlandırmamız gerekmektedir." değerlendirmesinde bulunuldu.

Arslan'dan değerlendirme

Konuyla ilgili değerlendirme yapan Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan da iş sağlığı ve güvenliğinin, temel insan hakkı olduğunu konfederasyon olarak koronavirüs günlerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin konuları bir raporda topladıklarını bildirdi.

Koronavirüs hastalığına iş yerinde, işverence sağlanan bir taşıtla işe gidiş geliş esnasında ve işverenin görevlendirdiği yerde yakalanması durumunda iş kazası olarak değerlendirebileceğini belirten Arslan, Uluslararası Sendikalar Konfederasyonunun koronavirüsün meslek hastalığı olarak değerlendirmesi gerektiğine ilişkin görüş bildirdiğini aktardı. Arslan ayrıca bu ayrıntılı değerlendirmeler ışığında bir yasal düzenleme yapılması gerektiğini bildirdi.

İş kazası ve meslek hastalıklarını önlemenin yolunun sendikal örgütlenmeden geçtiğine işaret eden Arslan, şu görüşlerini paylaştı:

"Örgütlenmenin teşvik edilmesi ile kayıt dışı istihdam, eksik ücret gösterilmesi gibi çalışma hayatının en önemli sorunlarının önüne geçilebilmektedir. Buna ek olarak kayıtlı iş yerlerinin denetiminin kolaylıkla gerçekleştirilmesi, sendika temsilcilerinin yetkinliklerinin arttırılarak iş sağlığı ve güvenliği kültürünün benimsenmesi desteklenebilir. Yaşadığımız pandemi sürecinin bize sendikaların önemini bir kez daha göstermiştir. Sendikal örgütlülüğü teşvik mekanizmalarına ihtiyaç vardır. Sendikal örgütlülüğün ve toplu iş sözleşmesi düzeninin olduğu işletmelere vergi yükümlülüğü gibi konularda teşvik verilmesi sendikal örgütlülüğü güçlendirecektir."