İBB'nin "otobüsteki doluluk" oranına ilişkin suç duyurusuna takipsizlik

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanlığınca iki sosyal medya kullanıcısının otobüslerin doluluk oranlarına ilişkin paylaşımlarıyla "halkı kin ve düşmanlığa tahrik", "iftira" ve "hakaret" suçlarını işledikleri gerekçesiyle yapılan suç duyurusu üzerine başlatılan soruşturmada, takipsizlik kararı verildi.

İBB Başkanlığı, Mehmet Önder'in Twitter'da bir fotogˆraf ile "Bogˆazko¨y-Bakırko¨y seferi @ekrem_imamogˆlu sabahın bu saatinde bas¸arılarınızın devamını diliyorum." s¸eklinde paylas¸ım yaparak toplu tas¸ıma arac¸larının dolu oldugˆunu iddia ettigˆini, Mu¨cahit Birinci'nin de bu paylaşımın yayılmasına sebep olduğunu belirterek, söz konusu paylas¸ımların "halkı kin ve du¨s¸manlıgˆa tahrik" ve "iftira" suc¸larını olus¸turdugˆu, ayrıca Mehmet Önder'in farklı zamanlarda İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında "hakaret" içerikli paylaşımlar yaptığı iddiasıyla suç duyurusunda bulundu.

Bunun üzerine soruşturma başlatan İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu paylaşımlarla "halkı kin ve du¨s¸manlıgˆa tahrik", "iftira" ve "hakaret" suçlarının yasal unsurlarının olus¸madıgˆı gerekçesiye takipsizlik kararı verdi.

Takipsizlik kararında yer verilen İBB'nin suç duyurusu dilekçesinde, dolulugˆun oldugˆu iddia edilen toplu tas¸ıma hatlarından biri olan 30 duraklı Kağıthane- Kabataş hattına 15 Mart Pazar gu¨nu¨ 41 yolcu, 22 Mart Pazar gu¨nu¨ 1 yolcu, 29 Mart Pazar gu¨nu¨ 71 yolcunun bindigˆi, 29 Mart'ta 06.00 da "Fazilet" durağından s¸ofo¨ru¨n uyarısına ragˆmen araca bir anda 47 yolcunun bindigˆi kaydedildi. 72 duraklı Boğazköy- Bakırköy hattında ise 15 Mart'ta 51 yolcu, 22 Mart'ta 31 yolcu, 29 Mart'ta 65 yolcunun bindigˆi, 29 Mart'ta 06.15'te sadece iki duraktan 41 kis¸inin otobu¨s s¸ofo¨ru¨nu¨n arkadan bos¸ arac¸ gelecegˆi ve sosyal mesafe kuralına uyulma zorunlulugˆu uyarılarına ragˆmen zorla otobu¨se bindikleri aktarılan dilekçede, fotogˆraf ve video kaydı c¸ekilerek bunların sosyal medyada paylas¸ıldığı anlatıldı.

"Basın açıklamaları gerçeği yansıtmıyor"

Takipsizlik kararında, "Her iki otobu¨se ait olay gu¨n ve saatine ilis¸kin incelenen kamera go¨ru¨ntu¨leri, I·BB'nin yazı ekleri, olay gu¨n ve saatinde her iki hatta c¸alıs¸an otobu¨slere binen yolcuların alınan ifadeleri ile tu¨m dosya kapsamı birlikte degˆerlendirildigˆinde, gerek I·BB Bas¸kanlıgˆı Hukuk Mu¨s¸avirligˆi aracılıgˆıyla yapılan s¸ikayetin gerek I·BB'nin internet sitesinde yapılan basın ac¸ıklamasının gerekse I·BB Başkanlığının ulusal basında yer alan ac¸ıklamalarının gerc¸egˆi yansıtmadıgˆı ve atılı suc¸ların yasal unsurlarının olus¸madıgˆı anlas¸ılmıs¸tır." denildi.

I·BB Hukuk Mu¨s¸avirligˆince go¨nderilen son tabloya go¨re, Fazilet durağında olay gu¨n ve saatinde herhangi

bir yolcunun binmedigˆinin anlas¸ıldığı kaydedilen kararda, İBB'den temin edilen araç içi kamera görüntülerinde Boğazköy-Bakırköy hattında 2 durakta 41 kis¸inin bindigˆine ilis¸kin kayıt bulunmadığı aktarıldı.

Takipsizlik kararında, 3 aylık veriler incelendigˆinde, pazar gu¨nleri aynı saatlerde 29 Aralık 2019'da 75 yolcu, 19 Ocak'ta 70 yolcu, 26 Ocak'ta 76 yolcu, 9 S¸ubat'ta 68 yolcu, 16 S¸ubat'ta 69 yolcunun tas¸ındıgˆı, 29 Mart'ta tas¸ındıgˆı belirtilen yolcu sayısının hatta tas¸ınan rutin yolcu sayısına uygun oldugˆu, o gu¨n ic¸in o¨zellikle yogˆunluk yaratılmaya c¸alıs¸ıldıgˆına ilis¸kin sayısal bir verinin bulunmadıgˆı kaydedildi.

Bu hattı kullanan yolcuların ifadelerinin alındığı belirtilen kararda, bu kis¸ilerin ikametgah ve is¸ yeri bilgilerinin bindikleri duraklarla uyumlu oldugˆu ve birbirleriyle irtibatlı olduklarına veya organize s¸ekilde hareket ettiklerine dair herhangi bir veriye rastlanmadıgˆı vurgulandı.

Her iki hatta da 29 Mart Pazar gu¨nu¨ yas¸andıgˆı iddia edilen yogˆunlugˆun yolcular veya 3. kis¸iler tarafından organize ve bilinc¸li bir s¸ekilde olus¸turuldugˆuna ilis¸kin herhangi bir veri elde edilemedigˆi belirtilen kararda, pandemi nedeniyle gerekli tedbirleri alma yu¨ku¨mlu¨lu¨gˆu¨nu¨n bu is¸le ilgilenen yo¨neticilere ait oldugˆu, toplu tas¸ım arac¸larında yogˆunluk yas¸anmıs¸sa vatandas¸ların so¨z konusu yogˆunlugˆu sosyal medya veya digˆer yayın organlarında paylas¸ım konusu yapmalarının demokratik bir toplumda beklenen bir davranıs¸ oldugˆu, yo¨neticilerin de bu tu¨r paylas¸ımlara veya yayınlara katlanma ve imkanları o¨lc¸u¨su¨nde gerekli tedbirleri alma yu¨ku¨mlu¨lu¨klerinin bulundugˆu anlatıldı.

İfade özgürlüğü

Takipsizlik kararında, "iftira" suc¸unun da yasal unsurlarının olus¸madıgˆı belirtilerek, kamuoyunda "birinci yargı paketi" olarak bilinen 7188 sayılı Kanun'un 13. maddesi ile getirilen du¨zenlemede, Tero¨rle Mu¨cadele Kanunu'nun 7. maddesinin son fıkrasındaki "Haber verme sınırlarını as¸mayan veya eles¸tiri amacıyla yapılan du¨s¸u¨nce ac¸ıklamaları suc¸ olus¸turmaz." s¸eklindeki du¨zenleme ile ifade o¨zgu¨rlu¨gˆu¨nu¨n o¨neminin ayrıca vurgulandığı hatırlatıldı.

Kararda, "S¸u halde, siyasetc¸i sıfatına sahip olan magˆdur Ekrem İmamoğlu hakkındaki paylas¸ımların, yapılan eles¸tirilerin agˆır ve incitici de olsa normal vatandas¸lara go¨re daha dar kapsamlı yorumlanması gerektigˆi ve @Onderim2 isimli Twitter kullanıcısının yaptığı paylas¸ımların agˆır ve kaba eles¸tiri kapsamında degˆerlendirilmemesi gerektigˆi du¨s¸u¨nu¨lmekle 'hakaret' suc¸unun yasal unsurlarının olus¸madıgˆı kanaatine varılmıs¸tır." ifadelerine yer verildi.