YETER ERDİNE - Gaziantep'te son yıllarda yürütülen tanıtım faaliyetleriyle kullanım alanı genişletilen, zarafetin ve estetiğin simgesi kutnu kumaşı, tüketiciye varıncaya kadar zorlu 7 aşamadan geçerek dokunuyor.
Kentte 16. yüzyıldan bu yana dokunan, bir dönem Osmanlı padişahlarının kaftanlarının da dikildiği kutnu kumaşı, sayıları yıllar geçtikçe azalan ustalarca kurulan atölyelerde son şeklini alıyor.
Büyükşehir Belediyesi ve Sanayi Odasının girişimleriyle kullanım alanı artırılınca perde, gömlek, döpiyes, gömlek, seccade, namaz örtüsü, kaftan, gece kıyafeti ve hatta gelinlik olarak da kullanılan kumaş, ustalarının elinde uzun ve zahmetli işlemlerin ardından yedi aşamadan geçiyor.
Kentte kutnu kumaşı üretimi alanında son ustalardan olan 39 yaşındaki Orhan Tozluoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ipeğin kendilerine bobin halinde Bursa'dan geldiğini söyledi.
Çözgüye alınan ipeğin "devere" adı verilen dolaplarda tel adetlerine göre sökülerek çile haline getirildiğini dile getiren Tozluoğlu, şöyle konuştu:
"Ardından boyaya gidiyor. Sonra haşıllama, yani mezek aşamasına geçer. İpek iplikler, kayısı ağacının reçinesi eritilerek bununla ıslanır. Sonra bir müddet demlendirilir, bekletilir. Bozuk, kırık teller tek tek açılarak ayıklanır. Bunun ustası var. Mezekçi deriz. Mezek, ipeği sağlamlaştırmak ve mukavemet kazandırmak için yapılır. Mezekçiden çıktıktan sonra kavuklanır. Kavuk olduktan sonra makaralara sararız. Taharlama, yani taraklamaya hazır hale getiririz. Sonra tezgaha girme işlemi tamamlanır. Taharlama iki kişiyle yapılır. Bir kişi tezgahın bir tarafında, biri öbür tarafında durur. Biri ipeği verir, öbürü alır. Bu işlem, kumaşın desesine, tel adedine göre yapılır. Genelde bunu usta ve çırak yapar ama günümüzde çırağımız olmadığı için iki usta yapıyoruz maalesef. Çıraklığımızı da biz yapıyoruz."
Ardından tarak işlemine geçildiğini aktaran Tozluoğlu, "Tarak sisteminde kumaşın sıklığı ve genişliği ayarlanır. Dokumadaysa çözgüsü yatay olarak gelir, ipektir. Atkısı da pamuk ipliğidir. Bunun ikisinin birleşimine kutnu kumaşı diyoruz. Dokunduktan sonra kutnu kumaşımız hazırdır. Sonra ütü işlemine geçer. Cendere dediğimiz sistem, ya da ütü apre yapılır. Kumaşa parlaklık verir. Ondan sonra mengene işlemimiz var. Kumaş, iki presin arasına konup sıkıştırılıyor, baskısını alıyor." diye konuştu.
Geleneksel kutnu dokumacılığının desteklenmesi gerektiğini ifade eden Tozluoğlu, bir saatte 2-3 metre kumaş dokuyabildiklerini ve bu ürünün 20 liraya satıldığına değinerek, daha fazla desteklenmeleri gerektiğini anlattı.
Osmanlı döneminde altın değerindeydi
Ustalardan 60 yaşındaki Abdulkadir Mekki de Selçuklulardan bu yana kutnu kumaşı dokunduğuna işaret ederek, "Anadolu Selçukluları Konya'da, Suriye Selçukluları Şam'da, Halep'te dokurmuş. Saraylarda, üst kesimlerin kullandığı atlas türü kumaşlardır kutnu. Meydaniye grubunuysa halk kullanırmış. Kutnu bir ilim. Motifler ok başıdır, mekiktir, başaktır, arpadır. Her kumaşın ismi, bir hikayesi var. Kutnuyla özdeşleşen kumaş boncuklu, yani mecidiye aslında daire anlamındadır. Mecidiye, Osmanlılarda para birimiydi. Bu isim de kumaşın ve desenin ne kadar değerli olduğunu anlatıyor." şeklinde konuştu.
Mekki, daha önce el tezgahlarında dokunan kumaşı şimdi kara tezgahta dokuduklarını sözlerine ekledi.
Son Dakika › Kültür Sanat › Iplikten Kumaşa Zarafetin Öyküsü: Kutnu - Gaziantep - Son Dakika
Adana'da düzenlenen Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalı kapsamında şarkıcı Mert Demir, Seyhan Nehir kıyısındaki Merkez Park'ta konser verdi. Konserine çok sayıda kişi katıldı ve Demir'in sevilen şarkılarına müzikseverler eşlik etti. Performansı alkışlanan Demir, dinleyiciler tarafından ilgiyle takip edildi.
Hüseyin Başkadem'in Genel Sanat Yönetmenliğini yaptığı 23. Afyonkarahisar Klasik Müzik Festivali, Afyonkarahisar Yeni Müzesi'nde başladı. Festivalin açılış konserinde Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası ve solist kemancı Çekyalı Daniel Matejca sahne aldı. Festival, Çekyalı besteci Antonin Dvorak'ın ölümünün 120. yılı anısına gerçekleştirildi. Festival kapsamında okul söyleşileri de düzenleniyor. Festival, 23 Nisan'da sona erecek.
Yönetmen, yazar ve ressam Tayfun Pirselimoğlu'nun 'Tuhaf Zamanlar' adlı kişisel sergisi, İstanbul Concept Gallery'de ziyaretçilere açıldı. Sergi, Pirselimoğlu'nun tuhaflıklar üzerine kurulu resimlerini içermekte olup, sanatçı tuhaflığın kendisindeki karşılığını bulmaya çalıştığını ifade etti. Sergi, 16 Mayıs tarihine kadar ziyaret edilebilir.
Sevda-Cenap And Müzik Vakfı tarafından düzenlenen 38. Uluslararası Ankara Müzik Festivali kapsamında Prag Filarmoni Nefesli Beşlisi konser verdi. Çankaya Sahne'deki konserde, Jiri Sevcik, Vladislav Borovka, Jan Brabec, Vaclav Fürbach ve Mikulas Koska'nın yer aldığı topluluk, Mozart, Farkas, Bizet, Dvorak ve Hallam'ın eserlerini seslendirdi. Prag Filarmoni Nefesli Beşlisi üyeleri, ulusal ve uluslararası yarışmalarda birçok ödül kazanmıştır ve birçok önemli orkestrada görev almaktadır.
ENKA Sanat, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kapsamında, ENKA Sahne Gala Konseri ve Sihirli Karpuz Müzikali adlı iki özel dijital içerik sunacak. Konserde genç yetenekler sahne alırken, müzikal çocukları İpek Yolu'nun müziğine ve kültürüne dair büyülü bir yolculuğa çıkaracak.
İş Sanat, karikatürist Latif Demirci'nin yarım asırlık sanat hayatını anlatan bir sergi düzenliyor. Sergi, Demirci'nin eserlerini, çizgi karakterlerin maceraları, yayımladığı kitaplar ve farklı çalışmalarıyla birlikte kronolojik ve tematik bir düzen içinde sunuyor. Ayrıca sergide, unutulmaz kahramanların yanı sıra günlük gazete karikatürlerinden örnekler de yer alıyor. Sergi, 30 Haziran'a kadar ziyaret edilebilir.
Rize'de düzenlenen 'Turizm Haftası' etkinlikleri kapsamında il merkezinde gerçekleştirilen kortej yürüyüşü renkli görüntülere sahne oldu. Protokol, sporcular, öğrenciler ve vatandaşların katıldığı yürüyüşte Rize kültürünü yansıtan ürünler ve kıyafetler sergilendi. Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, turizmle ilgili olarak 12 ay boyunca faaliyetlerin devam edeceğini belirtti ve Rize'nin turizm şehri olma hedefine vurgu yaptı.
Edremit Kaymakamı Ahmet Odabaş, Edremit Sosyal Dayanışma Merkezi (SODAM) projesi kapsamında kadın kursiyerler tarafından hazırlanan el emeği ürünlerin sergilendiği etkinliğe katıldı. Sergide başarılı olan kursiyerlere sertifikaları verildi.
Sizin düşünceleriniz neler ?