Irak'ın Müstakbel Başbakanı Abdulmehdi

Irak'ın müstakbel başbakanı Şii Arap asıllı Adil Abdulmehdi, geçmişten bugüne farklı çizgilerde sürdürdüğü siyasi hayatında "bağımsız" kimliğine önem vermesiyle tanınıyor.

Irak Meclisi'nin dün seçtiği yeni Cumhurbaşkanı Berhem Salih tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilen Abdulmehdi, Irak'ın 49'uncu başbakanı olmaya hazırlanıyor.

Aslında Irak'ta başbakanı mecliste en çok milletvekiline sahip grup seçiyor. Ancak şu anda mecliste "en büyük grup" olduğunu iddia eden iki koalisyon var.

Irak meclisi de bu konuda kesin bir karara varmadan farklı bir yol seçti. Cumhurbaşkanı Salih, iki koalisyonda da yer almayan Şiilerin bağımsız ismi Abdulmehdi'ye hükümeti kurma görevini verdi. Şii gruplar da Abdulmehdi'nin başbakanlığı konusunda uzlaştı.

Dava Partisi dönemi kapanıyor

Irak'ta Abdulmehdi ile birlikte 13 yıllık İslami Dava Partisi (Şii) iktidarı sona eriyor. Abdulmehdi, görevini Dava Partisi'nin son Başbakanı Haydar el-İbadi'den devralacak.

Irak siyasetinde güçlü ilişkilere sahip 76 yaşındaki Abdulmehdi'nin hem ABD hem de İran'dan kabul gördüğü belirtiliyor. Abdulmehdi'nin başbakanlığına Necef merkezli Şii dini merci Ayetullah Ali es-Sistani'nin de icazet verdiği ifade ediliyor.

Babası kraliyet döneminde bakanlık yaptı

1942 Bağdat doğumlu Abdulmehdi'nin kökeni ülkenin güneyindeki Kut vilayetine dayanıyor. Babası Irak'ta kraliyet döneminde bakanlık yapmış olan Abdulmehdi, Şii burjuva bir aileye mensup.

Abdulmehdi, Bağdat Üniversitesi İktisat Bölümü'nden mezun. Ardından 1968'de Fransa'ya giden Abdulmehdi, burada siyasi bilgiler ve siyasi iktisat alanlarında master ve doktora eğitimi aldı.

Arapçanın yanı sıra İngilizce ve Fransızca bilen Adil Abdulmehdi, uzun süre kaldığı Paris'teki bir Fransız enstitüsünde İslam Eğitimi Bölümü'ne de başkanlık yaptı.

Siyasi hayatı

Abdulmehdi siyasete gençlik yıllarında Baas Partisi'nde başladı. O dönem siyasi çalışmalarından dolayı bir süre hapis yattı.

Hapisten çıktıktan sonra 1963'te Arap milliyetçiliği ideolojisini terk edip Baas Partisi'nden ayrılan Abdulmehdi, Fransa'da olduğu dönemde Maoist komünizm akımında yer aldı. Irak'ın müstakbel Başbakanı Abdulmehdi, 1979'daki İran devrimi sonrasında siyasi İslam çizgisini benimsedi.

Abdulmehdi, Ayetullah Muhammed Bakır el-Hekim'in kurduğu Irak Yüksek İslami Konseyi'nde 1980'lerden itibaren önemli görevlerde yer aldı.

2003 işgaliyle Irak'a geldi

Adil Abdulmehdi, 2003'teki ABD işgalinin ardından Fransa'dan Irak'a dönerek Geçici Hükümet Konseyi'nde yer aldı. 2004'te İyad Allavi kabinesinde Maliye Bakanı olarak görev yapan Abdulmehdi, 2005 yılında da Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin yardımcıları arasında yer aldı, bu görevinden daha sonra istifa etti.

Haydar el-İbadi kabinesinde Petrol Bakanı olan Abdulmehdi, Mart 2016'da bu görevinden de istifa etti. Aynı dönemde Irak Yüksek İslami Konseyi'nden de ayrılan Abdulmehdi, siyasi hayatına "bağımsız" olarak devam edeceğini açıkladı.

Akıllardaki soru: Başbakanlıktan da istifa eder mi?

Irak'ta birçok görevden kendi isteğiyle ayrılan Adil Abdulmehdi, "İstifa kağıdımı her zaman cebimde taşırım." cümlesiyle meşhur. Bu tutumu nedeniyle Irak'ta şimdi, "Abdulmehdi 4 yıllık başbakanlık görevini istifa etmeden tamamlayabilir mi?" sorusu gündeme taşındı.

Irak anayasasına göre, Abdulmehdi'nin 30 gün içinde hükümeti kurması gerekiyor.

Irak'taki siyasi gruplar arasında 2003'te varılan gayriresmi anlaşmaya göre, cumhurbaşkanı Kürtlerden, başbakan Şiilerden, meclis başkanı ise Sünnilerden seçiliyor.