Irak: Suudi Arabistan-İran görüşmeleri ileri aşamalara ulaştı

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, başkent Bağdat'ta Suudi Arabistan ile İran arasında gerçekleştirilen görüşmelerin ileri aşamalara ulaştığını duyurdu.

Kazımi, Hükümet Sarayı'nda düzenlediği basın toplantısında, Irak'ın bugün birçok ülke için bir buluşma noktası haline geldiğini ve Bağdat'ta ülkeler arasındaki farklılıkları çözmek için beş girişim gerçekleştirildiğini söyledi.

Irak Başbakanı, "İleri aşamalara ulaşan İran-Suudi Arabistan diyaloğunu duymuşsunuzdur. Başka diyaloglar da var. Hepsi başarılı olmuştur ve Irak'ın oynadığı gizli rolün doğasına saygımızdan dolayı o zaman açıklamamıştık." ifadelerini kullandı.

Ülkesinin bölgedeki gerilimi azaltma ve buluşma noktası haline geldiğini kaydeden Kazımi, bunun Irak'ın ekonomik ve güvenlik noktasındaki istikrarına da yansımaları olduğunu dile getirdi.

İran-Suudi Arabistan ilişkileri

Suudi Arabistan'da 2 Ocak 2016'da aralarında Şii din adamı Nimr en-Nimr'in de bulunduğu 47 kişi "terör" suçlamasıyla idam edilmişti.

İdamlara tepki gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Suudi Arabistan'ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binaları İran'daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti.

Mart 2015'te başlayan Yemen'deki kriz nedeniyle iki ülke arasındaki gergin diplomatik ilişkiler tamamen kesilmişti.

Irak'ın ara buluculuğundaki görüşmeler

İran ile Suudi Arabistanlı yetkililer, Nisan 2021'de Bağdat'ta doğrudan görüşmeler yapmak üzere bir araya gelmiş ve Irak'ın ara buluculuğundaki görüşmeler daha sonra da devam etmişti.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 23 Aralık 2021'de yaptığı açıklamada, Riyad'la müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini belirtmiş ve bunun bir göstergesi olarak Suudi Arabistan'ın Cidde'deki İslam İşbirliği Teşkilatında görevli üç İranlı diplomata vize verdiği bilgisini aktarmıştı.

Amerikan "The Atlantic" dergisine 3 Mart'ta röportaj veren Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, İran'la ilgili olarak, "Onlar bizim komşumuz. Ebediyen de komşumuz olacaklar. Ne biz onlardan kurtulacağız ne onlar bizden kurtulacak. Bu yüzden sorunu çözmeli ve bir arada yaşamanın yollarını aramalıyız." ifadelerini kullanmıştı.

İki ülke arasında 16 Mart'ta yapılması planlanan görüşmeler ise Suudi Arabistan'da birçoğu Şii olmak üzere 81 kişinin bir günde idam edilmesinin ardından Tahran tarafından geçici olarak ertelenmişti. İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyine bağlı "Nournews" tarafından 23 Nisan'da yapılan açıklamada, iki ülke yetkililerinin Bağdat'ta görüştüğü bildirilmişti.

Açıklamada, iki ülke arasında bir sonraki görüşmelerin Dışişleri Bakanlarının katılımıyla gerçekleştirilmesinin öngörüldüğü aktarılmıştı. Bazı kaynaklar görüşmelerde Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi'nin de hazır bulunduğunu bildirmişti.

Taraflar 10 maddelik mutabakat zaptı üzerinde anlaştı

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, 25 Nisan'da Al Jazeera televizyonuna verdiği röportajda, 5. turda tarafların ikili ilişkiler, diplomasi ve güvenlik konularında 10 maddelik bir mutabakat zaptı üzerinde anlaşmaya vardığını söylemişti.

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyine bağlı "Nournews"in sosyal medya hesabında yer alan haberde de Tahran ile Riyad arasında Bağdat'ta gerçekleştirilen 5. tur görüşmelerin olumlu atmosferde geçtiği, bir sonraki görüşmenin Dışişleri Bakanlarının katılımıyla yapılmasının öngörüldüğü aktarılmıştı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, 24 Mayıs'ta Dünya Ekonomik Forumu Davos Zirvesi'nde yaptığı açıklamada, ülkesinin Tahran'la ikili ilişkilerin düzeltilmesi için gerçekleştirdiği görüşmelerde birtakım ilerlemelerin kaydedildiğini ancak bunların yeterli olmadığını ifade etmişti.