İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu? - Son Dakika
Sağlık
BBC

İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu?

İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu?

ABD tarafından yeniden kapsamlı yaptırımlara hedef olan İran, ülkede ilaç sıkıntısı başgösterdiğini söylüyor.

10.08.2019 10:34  Güncelleme: 10:35
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

İran ABD tarafından uygulanan ambargonun, tıbbi malzemeye konulan hayat kurtaracak bazı ilaçların ülkeye ulaşmasını engellediğini söylüyor.

ABD ise bunun doğru olmadığında ısrarlı. Trump yönetiminin İran özel temsilcisi Brian Hook "Amerika Birleşik Devletleri İran halkına gidecek ilaç ve tıbbi aletleri yaptırımlardan muaf tutuyor" diyor.

Peki gerçek ne? İran'da yaptırımlar yüzünden gerçekten ilaç sıkıntısı var mı?

En pahalı ilaçlar ithal

İran temel ecza ihtiyacının çoğunu kendisi üretiyor. Fakat gelişkin ilaçlar konusunda gerçekten dışarıya bağımlı.

Bu nedenle İran'ın miktar olarak bakıldığında toplam ilaç ihtiyacının yalnızca yüzde 4'ü ülke dışından geliyor ama değeri itibariyle bakıldığında ithal edilenler toplam ulusal ilaç kullanımının yaklaşık üçte birini oluşturuyor


İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu?



İran'in ilaç ithalatı ve İran içinde ödenen fiyatlar konusundaki veriler sınırlı fakat tanıklıklar yoluyla edinilen bilgilerden bir tür fikir edinmek mümkün.

BBC'nin Farsça Servisi çalışanlarının izleyicilerinden aldıkları bilgilere göre ilaç fiyatları yükseliyor.

Bir Kron hastası, kullanması gereken ilaçları bulmakta büyük güçlük çektiğini anlattı ve "Başka şehirlere ve kasabalara kadar giderek oralardaki eczanelerde var mı diye bakmam gerekiyor" dedi. Bazı eczanelerde ilacı bulabildiğini ancak fiyatının çok yüksek olması nedeniyle alamadığını da anlattı.

BBC İran'da dışardan ilaç getirten bir ithalatçı ile de konuştu. Bu ithalatçı da son iki yıldır ilaç sıkıntıları yaşandığını ve fiyatların yükseldiğini doğruladı.

Anestezide, kanser ve diyabet tedavisinde kullanılan ilaçları bulmanın özellikle zor olduğu söyleniyor.

İran'da yayımlanan istatistiklere göre son bir yıl içinde sağlık ve tıbbi hizmetler harcamalarının maliyeti yüzde 19 yükseldi.

Fakat bu ilaç sıkıntıları ve fiyat artışlarının sebebi sadece yaptırımlar mı? Yoksa başka faktörler de bu yönde etkide bulunuyor mu?

Yaptırımlar nasıl uygulanıyor?

Daha önce İran'a uygulanan uluslararası yaptırımlar 2016 yılında bu ülkeyle nükleer programı konusunda varılan anlaşmadan sonra kaldırılmıştı. Fakat geçen yılın Kasım ayında ABD'deki Trump yönetimi İran sanayi ve finans sektörlerine yönelik en sert yaptırımları yeniden devreye soktu.

Bu yaptırımlar yaptırımları ihlal eden yabancı şirketleri de ağır cezalar ve boykotlarla tehdit ediyor.


İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu?



Bununla beraber, ilaç ve tıbbi malzeme gibi insanı ihtiyaç malzemeleri ihraç eden şirketlerin bu tehdidin dışında tutulması gerekiyor.

ABD yaptırımları uzmanı Richard Nephew bu konuda yaşanan sıkıntıyı şöyle açıklıyor.

"Burada sorun şu. Bu alışveriş için gerekli hesapları açmaya ve işlemleri yürütmeye razı olacak banka bulmanız gerekiyor. Oysa bankalar genellikle, bunu yapmanın getirebileceği sıkıntılara değmeyeceğini düşünüyorlar. Dolayısıyla bankaların bu işi yapmasının önünde bir engel var mı? Yok. Ama pratikte bunu yapacak banka bulmak diye bir sorun var."

Bunun da ötesinde bütün ilaçlar ve tıbbi aletler yaptırımlardan muaf tutulmuyor.

UK Finance adlı kuruluşun yaptırım politikalarından sorumlu Justine Walker "İran'la insani ihtiyaç maddeleri alışverişi yapmak ve ödemeleri göndermek çok karmaşık bir iş" diyor.

"Yasal olarak ilaçlar yaptırımlar kapsamında değil. Ne var ki bunlar tanımlanmış bir kurum ya da kişiye gidiyorsa yaptırım kapsamına girebiliyor. ve bu tanımlanmış kurumlar arasında İran'ın belli başlı bankaları da var."

İlaçlar İran'a ulaşabiliyor mu?

BBC resmi İran istatistiklerine göre ülkenin son 16 ayda ithal ettiği toplam ilaç ve tıbbi malzemeye ilişkin bilgilere ulaştı.

İlaç ve tıbbi malzeme ithalatının 2018 yılı Eylül ayında 176 milyon dolar ile en yüksek seviyesine eriştiği ondan sonra ciddi şekilde düştüğü görülüyor.

2019 yani bu yılın Haziran ayında ithal edilen ilaç ve tıbbi malzeme miktarı bu yüksek seviyeden yüzde 60 düşüşle sadece 67 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiş.

Bu düşüş, ABD yaptırımlarının yeniden devreye girdiği döneme rastlıyor. Fakat veriler sınırlı olduğundan yine de başka faktörlerin de devreye girip girmediğini söylemek kolay değil.

BBC'nin ulaştığı bir başka veri de İran'ın dış ticaretinde önemli bir yer tutan Avrupa Birliği'ne ait rakamlar.

Yaptırımların yeniden konduğu geçen yılın Kasım ayından bu yana AB'den İran'a ilaç ve tıbbi malzeme satışı önce bir düşüş gösteriyor sonra bu yılın Mayıs ayında bir miktar toparlanıyor.

Bütün bu rakamların, uluslararası yaptırımların nükleer anlaşmayla kaldırıldığı 2016'dan itibaren yeniden konulana kadar iki yıl boyunca çok inişli çıkışlı bir grafik izlediğini yani yaptırımların olmadığı bir dönemde de istikrarlı bir çizgi izlemediğini belirtmekte fayda var.

İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu?

İran ile ticaret yapmak riskli mi?

İran ekonomisini izleyen Bourse & Bazaar adlı firmanın kurucusu Esfandyar Batmanghelidj'e göre, yeni kuralların karmaşıklığı, banka değiştirmek gibi sebeplerle artan maliyetler küçük firmalar açısından İran'la ticareti hayli korkutucu bir hale getiriyor.

İran'da döviz olmayışı ve İran parasının istikrarsızlığı da bir başka risk unsuru.


İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu?



İran, temel ihtiyaç maddelerine erişimde çektiği sıkıntıları dile getirerek ABD'nin koyduğu mali kısıtlamaları aşmak isteyen şirketleri desteklemek üzere Avrupa tarafından önerilen planın biran önce hayata geçirilmesi için çağrı yapıyor.

Fakat bunun da göründüğünden daha karmaşık ve siyasetin uygulaması zor bir fikir olduğu anlaşılıyor.

Kaynak: BBC

Son Dakika Sağlık İran ABD yaptırımları yüzünden ilaç sıkıntısı yaşıyor mu? - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Türkiye'de 3'üncü: Bu merkezde bedensel engelli bireyler spor yapacak
    18:14 Türkiye'de 3'üncü: Bu merkezde bedensel engelli bireyler spor yapacak

    Kastamonu'da hizmet vermeye başlayan ve Türkiye'de 3'üncü olan merkezde bedensel engelli bireyler spor yapma imkanı bulacak. Merkezin tanıtım programında konuşan Kastamonu Belediye Başkanı Rahmi Galip Vidinlioğlu, 'Ciddi bir emek var. Böyle bir merkez bir İstanbul'da var, bir Antep'te var üçüncüsü de burada var' dedi.

  • Yüreğir Belediyesi tarafından yapılan aile sağlığı merkezi hizmete girdi
    17:01 Yüreğir Belediyesi tarafından yapılan aile sağlığı merkezi hizmete girdi

    Yüreğir Belediyesi tarafından yapılan aile sağlığı merkezi, düzenlenen törenle hizmete açıldı. Açılışta konuşan Yüreğir Belediye Başkanı Fatih Mehmet Kocaispir, merkezin hayırlı olmasını diledi ve sağlık alanında yapılan yatırımların devam edeceğini belirtti. Törene, Cumhur İttifakı'nın Yüreğir Belediye Başkan adayı Halil Nacar da katıldı.

  • Antalya'da izinsiz tıbbi işlem yapan kişi yakalandı
    16:25 Antalya'da izinsiz tıbbi işlem yapan kişi yakalandı

    Antalya'nın Konyaaltı ilçesinde, izinsiz ve yetkisiz bir şekilde tıbbi işlem yapıldığı ihbarı üzerine yapılan operasyonda, bin 757 tıbbi malzeme ve cihaza el konuldu. Yabancı uyruklu işletme sahibi gözaltına alındı ve hakkında adli ve idari işlem yapıldı. Antalya Emniyet Müdürlüğü, vatandaşların sağlığını tehlikeye atan ve haksız kazanç elde eden kişilere yönelik çalışmaların devam edeceğini açıkladı.

  • Antalya'da izinsiz tıbbi işlem yapan işletmeye adli ve idari işlem
    16:12 Antalya'da izinsiz tıbbi işlem yapan işletmeye adli ve idari işlem

    Antalya'da, izinsiz ve yetkisiz tıbbi işlem yapılan bir işletmenin yabancı uyruklu sahibine adli ve idari işlem yapıldı. Konyaaltı İlçe Emniyet Müdürlüğü ve Konyaaltı İlçe Sağlık Müdürlüğü görevlileri tarafından gerçekleştirilen çalışmada, Kuşkavağı Mahallesi'ndeki bir apartman dairesinde yapılan aramada, bin 757 adet çeşitli tıbbi malzeme ve cihaz ele geçirildi.

  • Alzheimer hastası eşine 82 yaşındaki koca destek oluyor
    15:40 Alzheimer hastası eşine 82 yaşındaki koca destek oluyor

    Gaziantep'te 82 yaşındaki Ahmet Kılavuz, 57 yıl önce evlendiği eşi Sabiha Kılavuz'un Alzheimer hastalığıyla mücadelesinde en büyük destekçisi oldu. Eşini Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Moral Evi'ne götüren Kılavuz, burada eşinin hafızasını güçlü tutmaya çalışıyor. Eşinin hastalığı sonrası hayatlarının büyük oranda değiştiğini belirten Kılavuz, ölene kadar eşine destek olacağını söyledi.

  • Balıkesir Büyükşehir Belediyesi 20 İlçede Sağlık Merkezleri Açacak
    15:18 Balıkesir Büyükşehir Belediyesi 20 İlçede Sağlık Merkezleri Açacak

    Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, 20 ilçenin tamamında tam teşekküllü sağlık merkezleri açacak. Sağlık merkezlerinde ayakta muayene, teşhis ve tedavi, tahlil, enjeksiyon/pansuman, ağız ve diş sağlığı, psikolojik danışmanlık, aile danışmanlığı, diyetisyen ve evde bakım hizmetleri verilecek.

  • Malatya'da Sahte Doktor Yakalandı
    15:07 Malatya'da Sahte Doktor Yakalandı

    Malatya'da kendisini dahiliye ve kadın doğum doktoru olarak tanıtan S.E'nin para karşılığı Suriye uyruklu kişileri evinde muayene ettiği ortaya çıktı. İl Jandarma Komutanlığı ekipleri tarafından düzenlenen operasyonda suçüstü yakalanan şüphelinin evinde birçok tıbbi malzeme ve büyük miktarda para ele geçirildi. Gözaltına alınan zanlı, adli mercilere sevk edilecek.

  • Malatya'da Sahte Doktor Suçüstü Yakalandı
    15:05 Malatya'da Sahte Doktor Suçüstü Yakalandı

    Malatya'da yabancı uyruklu bir şahıs, kendisini doktor olarak tanıtarak yine yabancı uyruklu kişileri muayene ederken suçüstü yakalandı. Sahte doktorun evinde yapılan aramalarda çeşitli tıbbi malzemeler ve ilaçlar ile büyük miktarda para ele geçirildi. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.

  • Kütahya Şehir Hastanesi'nde Hasta Kabulüne Başlandı
    14:45 Kütahya Şehir Hastanesi'nde Hasta Kabulüne Başlandı

    Yapımı tamamlanan Kütahya Şehir Hastanesi'nde hasta kabulüne başlandı. Polikliniklere başvuran hastalar muayene edildi ve görevliler hastaların yeni hastanede işlemlerini zorlanmadan yapmalarına yardımcı oldu. Vali Musa Işın ve protokol üyeleri hastaneye gelerek incelemelerde bulundu. Hastanenin resmi açılışının Cumhurbaşkanı tarafından yapılacağı belirtildi. Hastane, 180 bin metrekare kapalı alana sahip olup 610 yatak kapasitesine sahiptir. İl Sağlık Müdürü Ertuğrul Ünkoç, hastanenin iki ayrı yerleşkeden oluştuğunu ve toplamda 122 poliklinik bulunduğunu açıkladı. Başhekim Hasan Emre Aydın ise hastanede 50'nin üzerinde poliklinikte hekimlerin çalışmalarına devam ettiğini belirtti.

  • Kırıkkale'de otizmli öğrenciler atlar ile terapi alıp kendilerini geliştiriyor
    14:42 Kırıkkale'de otizmli öğrenciler atlar ile terapi alıp kendilerini geliştiriyor

    Kırıkkale'de otizmli öğrenciler, Adnan Şener Özel Eğitim Uygulama Okulu'nda bulunan özel bir at çiftliğinde atlar ile terapi alarak kendilerini geliştiriyor. Proje kapsamında misafir edilen öğrenciler, binicilik eğitimi alarak fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan gelişim sağlıyor. Veliler ise çocuklarının mutluluğunun her şeye bedel olduğunu belirtiyor.

BBC

Advertisement