İsrail muhalefetinden hükümetin Yüksek Mahkeme yargıçlarını atama önerisine ret

İsrail muhalefeti, yargı reformu planına ilişkin yeni çerçevenin bir parçası olarak hükümetin Yüksek Mahkeme yargıçlarını atama yönünde sunduğu öneriyi reddetti.

Muhalefet liderleri, yaptıkları basın açıklamaları ve sosyal medya paylaşımlarıyla hükümetin önerisini reddettiklerini duyurdular.

Eski Başbakan ve Yeş Atid (Gelecek Var) Partisi lideri Yair Lapid, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, "Bu bir uzlaşma değil, bu adalet sisteminin düşmanca bir şekilde siyasi olarak ele geçirilmesidir, ilk andan itibaren uyardığımız şey bu." ifadelerini kullandı.

Lapid, önerinin komisyondan geçmesi halinde Yüksek Mahkeme'ye verecekleri dilekçede, "Bu yasa geçerse İsrail demokratik bir devlet olmayacak." uyarısında bulunacaklarını aktardı.

Eski Savunma Bakanı ve Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, hükümetin önerisini kesin olarak reddettiklerini belirtti.

Yasama sürecinin durdurulması ve Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un planına göre müzakerelere başlanması çağrısı yapan Gantz, "Saygın hukukçuları, yasanın geçmesi halinde Yüksek Mahkeme'ye aday olmamaya çağırıyorum. İsrail devletinde yargıç olmak yerine koalisyon adına yargıç olarak atanmayı kabul etmeyin." ifadelerini kullandı.

Muhalefetteki İşçi Partisi lideri Merav Michaeli ise İsrail ordu radyosuna yaptığı açıklamada, "Bu ne bir yumuşatma ne de bir uzlaşma." dedi.

İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Liberman da Twitter hesabından yaptığı açıklamada, öneriyi, "hükümetin İsrail devletinin tüm demokratik ve liberal değerlerine aykırı olan düzmece bir uygulaması" olarak nitelendirdi.

İsrail kamu yayın kuruluşu KAN'ın haberine göre, hükümetin bugün sunduğu yeni teklif, Yüksek Mahkeme'nin seçme ve atama komitesinin 11 üyeden oluşmasını öngörüyor.

Komitenin oluşumunda iktidar kanadından 3'ü bakan, 3'ü milletvekili olmak üzere 6 üye, muhalefetten 2 milletvekili ve 1'i Yüksek Mahkeme Başkanı olmak üzere 3 yargıç yer alacak.

Meclis Anayasa Komitesi Başkanı Simcha Rothman, hükümetin yeni teklifinin, mevcut koalisyona oy vermeyen halka yeniden uzatılan bir el mahiyetinde olduğunu ve muhalefetin korkularını da ortadan kaldıracağını savundu.

Hükümetin ilk önerisinde, yargı mensuplarını atama komitesinde şu an 9 olan üye sayısının yine 11'e çıkarılması ve bu üyelerin 7'sini iktidarın seçmesi öngörülüyordu.

İsrail'deki tartışmalı yargı düzenlemesi

Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir "yargı reformu" planladıklarını açıklamıştı.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclis'e devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.

Ülkedeki en yüksek yargı mercii olarak görev yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclis'in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen "temel yasalara" aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.

Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkeme'nin, Meclis'in çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.

Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve uluslararası alanda yargının yetkilerini kısıtladığı gerekçesiyle yoğun şekilde eleştirilmişti.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, 15 Mart'ta hükümetin ülkeyi tartışmalara sürükleyen "yargı reformu" konusunda "iç savaş" uyarısında bulunarak, krizin aşılması için "Halk Tasarısı" önerisinde bulunmuştu ve tasarı, muhalefet tarafından kabul edilmiş ancak iktidar tarafından reddedilmişti.

Tasarı, hükümetin yargı düzenlemesinde hedeflediğinin aksine, Yargıçları Atama Komitesinde çoğunluğun iktidara verilmemesi ve yasaların Meclis'te salt çoğunluk olan 61 oy yerine 80 oyla çıkarılması gibi yargı mekanizmasının yetkilerinin hükümet lehine değiştirilmesini engelleyen maddeler içeriyor.

Netanyahu da, "mevcut statükoyu devam ettirdiği" gerekçesiyle Herzog'un sunduğu tasarıyı reddettiklerini duyurmuştu.

İsrail ordusunda aralarında savaş pilotları, denizaltı subayları, siber güvenlik uzmanları, özel kuvvetler gibi birimlere bağlı yüzlerce yedek asker, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesini uygulaması durumunda görevlerine devam etmeyeceklerini veya eğitimlere katılmayacaklarını açıklamıştı.

İsrail'de iç ve dış istihbarat teşkilatları, diğer güvenlik kurumlarının çalışanları da yaptıkları açıklamalarla hükümetin yargı düzenlemelerine karşı itirazlarını duyurmuştu.