Izmir Türk Doğaltaşında Radyasyon Iddialarına Bilimsel Yanıt

Istanbul'da inşaatı devam eden 3'üncü havalimanında yerli mermer ya da Türk doğaltaşının radrasyon oranı yüksek olduğu için kullanılmayacağına yönelik iddialar tartışma yarattı. Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt Kaya ile Prof. Dr. Turgay Onargan ve Yrd. Doç. Dr. Nejat Kun, bu iddiaların asılsız olduğunu belirtti. Mevlüt Kaya, "Dünyanın en prestijli projelerinde Türk mermer ve doğaltaşı tercih ediliyor. Dünyanın dört bir köşesine doğaltaş ve mermer ürünlerini ihraç ederken, yurtiçinde kamu binaları başta olmak üzere birçok yapıda ithal taşlar kullanılması son derece manidardır. Doğaltaşın anavatanına dışarıdan ithal taş getirilmesi ile ilgili itirazlarımızı yıllardır dile getiriyoruz. Ancak bu konuda artık isyan noktasındayız" dedi.

Türkiye'nin en büyük, dünyanın sayılı projeleri arasında yer alan ve inşaatı devam eden İstanbul'daki 3'üncü havalimanında yerli doğaltaş ya da Türk mermeri kullanılması için yürütülen çalışmalardan sonuç alınamadığı ileri sürüldü. Türk mermeri ve doğaltaşında, yüksek oranda radrasyon bulunduğu şeklindeki söylentilerinin buna neden olduğu ne ifade edildi.

YANIT İZMİR'DEN GELDİ

İddiaların gündeme gelmesiyle başlayan tartışmalara İzmir'de toplantı düzenleyen Ege Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mevlüt Kaya, bilim adamlarıyla birlikte cevap verdi. Mevlüt Kaya, Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Öğretim Üyesi ve Doğal Yapıtaşları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Turgay Onargan ile Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nejat Kun'la birlikte açıklamalarda bulundu. Dünya'nın 7 harikası Keops Piramidi, Babil'in Asma Bahçeleri, Zeus Heykeli, Rodos Heykeli, İskenderiye Feneri, Halikarnas Mozolesi, Artemis Tapınağı başta olmak üzere bilinen tüm eserlerde doğal taş tercih edildiğini söyleyen Mevlüt Kaya, "Mermer konusunda doğa Anadolu'ya son derece cömert davranmış ve bugün ülkemizde, 300 çeşidi mermer, 200 çeşidi ise traverten, limestone ve granit olmak üzere, 500 değişik renk ile desen içeren taş mevcuttur. Bugün, değer ve üretim miktarıyla dünyada ilk beş ülke arasında yer alan Türk doğaltaş sektörü, İtalya, Çin, İspanya ve İran gibi ülkelerle rekabet halindedir. 170 ülkeye, 2 milyar dolar ihracat yapan Türkiye bunun çok üzerinde bir potansiyele sahiptir" dedi.

Bugüne kadar dünyanın en prestijli projelerinde Türk mermer ve doğaltaşının tercih edildiğini de vurgulayan Mevlüt Kaya, "Dünyanın dört bir köşesine doğaltaş ve mermer ürünlerini ihraç ederken, yurtiçinde kamu binaları başta olmak üzere birçok yapıda ithal taşlar kullanılması son derece manidardır. Doğaltaşın anavatanına dışarıdan ithal taş getirilmesi ile ilgili itirazlarımızı yıllardır dile getiriyoruz. Ancak bu konuda artık isyan noktasındayız. Yılda 50 milyon kişinin kullandığı New York JFK Havalimanı Terminal 1'de, 6 bin 700 metrekare Türk mermeri kullanıldı. Ege Bölgesi'nde çıkarılan 25 mermer çeşidi artık dünyadaki birçok prestijli yapıyı süslüyor. Eddie Murphy, Sting, Jennifer Lopez gibi ünlüler de Ege mermerini tercih edenler arasında. Aziz Sancar'ın ABD'de kuracağı Türk Kültür Evi'nin mermer ve granitleri Ege Maden İhracatçıları Birliği'nden verilecek" diye konuştu.

Radrasyon iddialarına da değinen Mevlüt Kaya şunları söyledi:

"Türkiye'nin vitrini haline gelecek İstanbul'un 3'üncü havalimanına Brezilya'dan granit ithal edilecek olması bizleri üzmüş ve bir kez daha hayal kırıklığına uğratmıştır. Sektörümüzü daha çok üzen ve tepkisine neden olan gelişme ise bu ithalatı yapan kişilerin bu ithalata gerekçe olarak gösterdikleri, Türk mermerlerinde radyasyon olduğu iddialarıdır. Bu asılsız iddiayı ortaya atanlar bilmelidirler ki, en sağlıklı ve hijyenik yer ve duvar kaplama malzemesi olan Türk doğaltaşlarına büyük zarar veriyorlar."

BİLİMSEL AÇIKLAMADA AKADEMİSYENLERDENE GELDİ

İddialarla ilgili bilimsel açıklamaları da Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Öğretim Üyesi ve Doğal Yapıtaşları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Turgay Onargan ile Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nejat Kun yaptı. Türkiye'nin ürettiği ve tüm dünyada çok büyük talep gören mermerlerinin, tek mineralli kalsit minerallerinden oluştuğunu anlatan Prof. Dr. Turgay Onargan, "İçeriğinde kayaç yapıcı ve renk veren oksitleri de barındırmaktadır. Bu tür mermerlerin içeriğinde radyasyon kaynağı olabilecek hiçbir radyonükleidler yer almamakta olup herhangi bir radyasyondan söz edilmesi de kesinlikle mümkün değildir. Bu nedenle Türkiye'nin mermer üretiminin yüzde 95'ini oluşturan, traverten, bej mermerler, beyaz ve diğer renkli karbonatlı mermerlerin hiçbirisi radyasyon ve çevresel açıdan en küçük bir emisyona sahip olmadığı gibi birçok açıdan da insan sağlığına olumlu yönde etkileri bulunmaktadır. Türk doğaltaşları tüm dünyada yüksek talep gören neredeyse tamamı karbonatlı kayaç sınıfında olup, sahip olduğu teknik özellikler nedeniyle Yeşil Yapı Elemanı sınıfında doğal yapı ve kaplama malzemesidir. Diğer yapı malzemeleri ile karşılaştırıldığında iklim değişikliği perspektifinde karbon ayak izi minimum seviyededir. Yapılarda enerji tasarrufunda alttan ısıtmalı sistemlerde vazgeçilmez yapı malzemesidir. Biyo-klimatik çevresel mimarlık konseptinde en çok tercih edilen yapı elmanı özelliğindedir. Sıcak iklimlerde açık renkli doğaltaş kaplama seçilerek ortam sıcaklığı yüzde 20 daha az hissetmek mümkün olmakta ve 'sıcak ada etkisi' denilen olumsuzluklardan kurtularak yüzde 25 enerji tasarrufu sağlamak da mümkün olabilmektedir" dedi. Yrd. Doç. Dr. Nejat Kun da Türk doğaltaşında radyasyon bulunduğu ididalarının gerçeği yansıtmadığını belirti.