Kadın Girişimciliği Araştırması Sonuçları Açıklandı

ODTÜ ve Garanti Bankası iş birliğiyle hazırlanan Kadın Girişimciliği Araştırması sonuçlarına göre, nicel araştırma için Garanti Bankası müşterisi 304 kadın girişimciyle görüşüldü. Araştırmaya katılan kadın girişimcilerin yüzde 61'inin üniversite ve üzeri eğitimli, dörtte üçünün ise evli olduğu tespit edildi.

ODTÜ Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yıldız Ecevit'in koordinatörlüğünde yürütülen ve Garanti Bankası tarafından desteklenen "Kadın Girişimciler Araştırması"nın sonuçları açıklandı.

Burada yaptığı konuşmada Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, araştırmanın kadın girişimcileri destekleyen mekanizmaların tanımlanması açısından değer taşıdığını söyledi.

Araştırmanın, kadın girişimcilerle ilgili proje geliştirilen bütün kurum ve kuruluşlara yol göstermesi temennisinde bulunan Karadere, şöyle devam etti.

"Garanti Bankası, kadınların potansiyelinden yararlanmak adına kadın girişimciliğini farklı bir segment olarak ele alan ilk özel banka oldu. Bu kapsamda 2006 yılında yola çıkarken yaptığımız araştırmalar kadınların en çok cesaret, finansman ve eğitim alanında eksiklik hissettiğini gösterdi. 2007'de KAGİDER ve Ekonomist Dergisi iş birliğiyle Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışması'na başladık. 2008 yılında KAGİDER ile başlattığımız 'Kadın Girişimci Buluşmaları' sayesinde 30 ilde 6 bin kadına ulaştık. 2012 yılından bu yana Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi ile kadın girişimcilerimize bir anlamda MBA benzeri eğitim veriyoruz."

Karadere, geçen eylül ayında, kredi aşamasında kadın girişimcilere kefalet desteği sunmak amacıyla Kredi Garanti Fonu (KGF) ile özel bir protokol imzaladıklarını belirterek, bu çabalarının uluslararası platformlarda da takdir edilmeye başlandığını aktardı.

Çalışmalarının başta Birleşmiş Milletler olmak üzere prestijli kurumlar tarafından örnek gösterilmesinden, kadın konusunda "sicili çok da parlak olmayan Türkiye" açısından gurur duyduklarını belirten Karadere, mart ayında Birleşmiş Milletler tarafından New York'ta gerçekleştirilen "Kadının Güçlenmesi Prensipleri Yıllık Konferansı"nda özel sektörden Türkiye'yi temsil eden tek banka olarak yer aldıklarını hatırlattı.

"İş sahibi kadınlara veya hakim ortağı kadın olan firmalara 2.8 milyar TL finansman sağladık"

Nafiz Karadere, bugüne kadar iş sahibi kadınlara veya hakim ortağı kadın olan firmalara 2.8 milyar TL tutarında finansman sağladıklarının altını çizerek, kadın girişimci destek paketi kapsamında özel ödeme seçenekleriyle finans çözümleri sunmaya devam ettiklerini anlattı.

Karadere, Garanti Bankası'nın bugüne kadar kadın girişimciliğini teşvik etmek için yaptığı etkinlikler ve hayata geçirdiği özel programlarla kadınların güçlenmesi anlayışını benimseyen, onlara pozitif ayrımcılık yapmayı hedefleyen banka olduğunu dile getirdi.

Kadınların kendi işlerini kurma yolunda güçlenmesinin, girişimciliğin desteklenmesinin en önemli gerekçesi olduğunu kabul ettiklerini belirten Karadere, şunları kaydetti:

"Ekonomik açıdan güçlenen kadınların politik arenada daha etkin olarak var olacağına inandık. Bu yola çıktığımızda yalnızdık. Aradan geçen 9 yılda bankamızın inançla sürdürdüğü çalışmaların başta özel sektörümüz olmak üzere bir çok kuruluşa ilham verdiğini gururla gördük. Kadın girişimcileri destekleyen kurum ve kuruluşların sayısının artmasından gurur duyuyoruz. Bizim gibi şirketlerin çabaları, kadınların ekonomiye katılmasını desteklemek için tek başına yeterli değildir. Kadın girişimciliğinin kamu, özel sektör ve sivil toplum tarafından eşit derecede sorumluluk üstelenerek desteklenmesi gerektiğine inanıyoruz. Bankamızın sürdürülebilirlik politikasının önemli parçası haline gelen çalışmalarımız aynı inanç ve heyecanla artarak devam edecek."

Yıldız Ecevit ise Garanti Bankası ile çalışma nedenlerinin, kadın girişimciliği konusundaki yaklaşımlarına paralel bir uygulaması olmasından kaynaklandığını söyledi.

Kendi işini kurmak, sürdürmek ve bunun için mücadele vermenin kadınları güçlendireceğini vurgulayan Ecevit, girişimci kadınların kendi kararlarını alabilen, bunları hayata geçirebilen, kendilerini kişisel olarak geliştirmekle kalmayıp ailelerinin refahını da artıran kadınlar olduğunu belirtti.

Bu bağlamda kadın girişimciliğinin özendirilmesi, kurumsal teşvik ve destekler sağlanması gerektiğini aktaran Ecevit, Türkiye'de kadınların ücretli veya kendi hesabına ev dışında çalışmasını onaylayacak, toplumsal cinsiyet eşitliğini yeşertecek bir iklime ihtiyaç olduğunu söyledi.

Ecevit, araştırmanın amacının girişimci olmanın, kendi işini kurmanın kadınların güçlenmesine etkisini ortaya çıkarmak olduğunu aktardı. Kadın girişimci tanımının doğru yapılması gerektiğine işaret eden Ecevit, dünyada 4 çeşit yaklaşım olduğunu ancak bunların kadını ekonomik kalkınma, istihdamı artırma ve yoksulluğun giderilmesi gibi konularda aracı olarak gördüğünü ifade etti.

"Kadın girişimcilerin yüzde 56'sı kadın olmaktan kaynaklanan sorun yaşamıyor"

Araştırma sonuçlarını açıklayan Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlknur Yüksel Kaptanoğlu ise araştırmanın nicel araştırma bölümü için 15 ilden seçilen Garanti Bankası müşterisi 304 kadın girişimciyle, nitel bölümde ise 4 ilde, nicel araştırmaya dahil olmayan Garanti Bankası müşterisi 34 kadın girişimciyle görüşme yapıldığını söyledi.

Araştırmada, araştırmaya katılan kadın girişimcilerin yaşlarının 22 ile 68 arasında değiştiği, dörtte üçünün ise evli olduğu tespit edildi. Ayrıca, kadın girişimcilerin yüzde 56'sının kadın olmaktan kaynaklanan sorunlar yaşamadığı, geri kalanların ciddiye alınmama, küçümsenme, erkeklerle aynı ortamda çalışmalarının onaylanmaması ve cinsellikle ilgili imalarla karşılaşma gibi sorunlarının olduğu aktarıldı.

Kadın girişimcilerin yüzde 66'sı 40 yaşın üstünde olduğu, yüzde 87'sinin işlerini 35 yaşından sonra kurduğu tespit edildi. Yüzde 61'i üniversite ve üzeri eğitime sahip kadın girişimcilerinin eğitim düzeyi yükseldikçe, kendilerine güven ve cesaretlerinin arttığı görüldü. Kadın girişimcilerin yüzde 84'ünün ise kendi işini kurmadan önce başka işlerde deneyim kazandığı belirlendi.

Verilere göre, kadınların yüzde 31'i bağımsız kişiliğe sahip, kararlı, hırslı ve azimli olmayı önemsiyor. Yüzde 25'i kendine güvenmeyi, yüzde 24'ü işini severek yapmayı, çalışkan ve disiplinli olmayı değerli buluyor. Yüzde 9'u aileye karşı sorumlu olmayı, yüzde 7'si sosyal ilişkilerde başarılı olmayı, kendi işini kurmalarında etkili güçlü özellikler olarak tanımlıyor.

Kadın girişimcilerin yüzde 49'unun iş kurma aşamasında attığı ilk adımın, işyeri mekanı aramak ya da mevcut işyerini düzenlemek olduğu görüldü. Kadınların yüzde 71'i piyasada tanınmak, markalaşmak, hizmet ve ürün çeşidinin artması gibi nedenlerle işlerini büyütmeyi hedeflediğini, bunun için kendi birikimleri dışında bankalardan kredi ve KOSGEB'den destek aldıklarını dile getirdi.

Araştırma kapsamında kadın girişimciler, iş kurma kararlarının oluşumuna göre işini kendi isteğiyle kuranlar (yüzde 51), aile ve eş desteğiyle kuranlar (yüzde 31), fırsatlar ve ekonomik koşullar nedeniyle kuranlar (yüzde 18) olmak üzere 3 grupta ele alındı. Kadın girişimcilerin yüzde 59'unun işini kendi birikimine dayanarak, yüzde 24'ünün banka kredisiyle, yüzde 23'ünün eşinden, yüzde 19'unun ise ailesinden destek alarak sermaye oluşturduğu görüldü.

Araştırma, kadın girişimcilerin yüzde 82'sinin hizmet sektöründe faaliyet gösterdiğini, yüzde 40'ının işkolu olarak ticaret ve satış alanında yoğunlaştığını ortaya koydu. Kadınlar tarafından işletilen kuruluşların yüzde 75'inin 2000 ve sonrasında kurulması, bu dönemde yaygınlık kazanan kadın girişimciliğini teşvik edici politika ve uygulamaların önemini işaret etti. Kadınların yüzde 70'inin mikro işletme sahibi olduğu görüldü.

Kadın girişimcilerin dörtte üçünün evli olduğu tespit edildi. Büyük bölümünün, yoğun tempoyla erkek egemen bir ortamda çalışırken, aile ve iş arasındaki dengeyi kurmakta zorlandığı, bu nedenle evliliği veya çocuk sahibi olmayı ertelediği tespit edildi.

Kadınların yüzde 48'i çocuk bakımı, yüzde 31'i her şeye yetişememe ve yorgunluk sorunlarını dile getirdi. Girişimcilerin yüzde 11'i, halen iş ve aile dengesini kuramadığını söyledi. Bu dengeyi kurmak amacıyla ev işleri ve çocuk bakımı için ücretli destek isteyen kadın girişimcilerin yüzde 47, gönüllü destek bekleyenlerin ise yüzde 49'luk bir orana sahip olduğu görüldü.