Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir? - Son Dakika
Teknoloji

Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir?

Kara Deliğin Zıttı Olan \'Beyaz Delik\' Nedir?

Doğada her şeyin zıttı var ve bu durum kara delikler için de geçerli. Tarihin ilk kara delik fotoğrafını gördükten sonra katlanan uzay merakınızı tavana çıkaracak "beyaz deliklere" değiniyoruz.

15.04.2019 14:08
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

İlk kara delik fotoğrafı, insan oğlunun evrende hala miyop olduğunu gösteriyor. Elbette bu miyopluğun mesafesi 53 milyon ışık yılı uzaklıkta yar alan, Messier 87 Galaksisi merkezindeki kara delik için geçerli. Güneşten 6,5 milyon kat daha ağır olmasına rağmen oldukça küçük bir yapıdan söz ediyoruz. Bu da onu süper kütleli kara delik haline getiriyor. Powehi adı verilen bu kara delik hakkındaki daha detaylı bilgiye içerik sonundan ulaşabilirsiniz.

Şimdi asıl konumuza yani kara deliklerin zıttı olan beyaz denliklere dönelim. Bunun için kara deliklerin oluşumuna kısaca yakından bakmalıyız. Bildiğiniz gibi kara delikler, Güneşimizden bile binlerce kat daha büyük olan yıldızların ölümüyle meydana geliyorlar. Yıldızların giderek sertleşen çekirdeği, kütle çekim kuvveti ve ışıma dengelerinin kırılmasına neden oluyor.

Bu kırılma anını ise süper nova olarak biliyoruz. Çökme sonucunda oluşan, ışıma yapmayan, saatte milyonlarca kilometre hızla dönen, çeperinin içinde nelerin döndüğünü hala bilmediğimiz tuhaf şeylere de kara delik diyoruz:

Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir?

Peki ya kara deliklerin tam zıttı olan beyaz delikler? Hala onlardan birisini göremedik. Tıpkı kara deliklerde olduğu gibi varlıklarını teorik olarak, kağıt üzerinde kanıtlayabiliyoruz:

Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir?

İlk kara delik fotoğrafını yayınlayana dek gördüğümüz bütün görseller, teorik illüstrasyon teknikleriyle karşımıza çıkmıştı. Kara deliklerin varlığına inanmamızı sağlayan şey, teleskoplarımızla yakaladığımız farklı dalga boylarına sahip ışımaların, bazı bölgelerde tuhaf eylemler sergilemesiydi. O bölgelerde kara deliklerin olabileceğine dair Einstein'dan bu yana Hawking dahil herkes kafa yordu.

Şimdi aynı şeyler kara deliklerin teorik olarak zıttı olduğu düşünülen beyaz delikler için de geçerli. Beyaz deliklerin kara deliklerin aksine kütle çekim kuvvetine değil, tam tersine bir itme kuvvetine sahip olduğu düşünülüyor. Kara deliklere arttıkçe etkisi artan ve zamanın bile yavaşlamasına yol açan yer çekimi, beyaz delikler etrafında ters şekilde işliyor. Bir başka deyişle beyaz delikler çekmiyor itiyorlar. Yaklaştıkça itiş kuvvetlerinde de artış yaşanıyor.

Yani beyaz delikler, kara deliklerin teorik olarak zıt kutbu gibi davranıyorlar. Aralarında bir önemli fark daha var:

Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir?

Beyaz delikler kara deliklerin aksine isimlerini borçlu oldukları beyaz ışıklar saçıyorlar. Yani bir bakıma enerjiye sahipler, ışıma üretiyorlar. Bu da onların kara deliklerin aksine bir "olay ufkuna" sahip olmadıklarını ortaya koyuyor. Olay ufku, kara deliklerin dışında bulunan çepere verilen teorik bir isim ve ardında neler döndüğünü hala bilmiyoruz. Bu muazzam kütlenin içine giren cisimlerin başına nelerin geldiği net değil.

Beyaz deliklerin teorik olarak olay ufukları bulunmadığından enerjileriyle çevrelerindeki entropi sürecini oldukça yavaşlatabilirler. Entropi, Hawking'in ortaya attığı bir deyimdir. Evrende her şeyin giderek bozulduğunu, her yapının zamanla dönüştüğünü ve sonunun geldiğini tanımlar. Beyaz delikler ise yaydıkları güçlü ışıma sayesinde çevresindeki entropi sürecini uzatırlar.

Peki ya teorik olarak beyaz deliklerle kara delikler yan yana gelirlerse ne olur?

Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir?

Hawking'in henüz kanıtlanamayan teorisine göre beyaz delikler, kara deliklerin çıkış noktası niteliğini taşıyorlar. Kendisine göre beyaz deliklerin sonsuz gücünün tek açıklaması bir şekilde kara deliklerle bağlantılı olmaları. Bu da bizi bir başka teorik uzay oluşumuna, yani solucaneliklerine götürüyor. Hawkinge göre kara deliğe sürüklenip olay ufkunu aşarak tekillik ortamına giren bir cisim, bir beyaz delikten çıkış yapıyor. Temel olarak evrenin bir noktasından bir başka noktasına transfer gerçekleştirmiş oluyor.

Stephen Hawking, beyaz deliklere ilişkin görüşlerini, kara deliklerde yaptığı kadar temellendiremedi. Belki de ilerleyen yıllarda, şu anda sadece bilimsel bir söylenti niteliği taşıyan beyaz deliklere ilişkin bulgular elde edilecek. Belki de solucandelikleri tamamen gerçek.

Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir?

Solucandeliklerine ve onlara dair bilimsel açıklamalara da bir başka içeriğimizde detaylı olarak değineceğiz. Zira bu oluşum ilk defa Einstein ve çalışma arkadaşı Rosen tarafından ortaya atılan, beyaz delikler dışında da bazı açıklamaları olan bir teoriye dayanıyor.

Kaynak: WebTekno

Son Dakika Teknoloji Kara Deliğin Zıttı Olan 'Beyaz Delik' Nedir? - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • X.ai, Grok-1.5 güncellemesi ile yeni bir üretken AI modelini tanıttı
    17:13 X.ai, Grok-1.5 güncellemesi ile yeni bir üretken AI modelini tanıttı

    Elon Musk'ın yapay zeka girişimi X.ai, sosyal ağ X'in Grok chatbot'unu desteklemek üzere Grok-1.5 güncellemesi ile yeni bir üretken AI modelini tanıttı. Model, kodlama ve matematikle ilgili görevlerde gelişmiş akıl yürütme yetenekleriyle dikkat çekiyor.

  • Google Chrome, sekme düzenleme özelliği ile kullanıcı deneyimini iyileştiriyor
    17:11 Google Chrome, sekme düzenleme özelliği ile kullanıcı deneyimini iyileştiriyor

    Google, Android kullanıcıları için tasarlanan yeni "Tab Declutter" özelliği ile tarayıcıdaki sekme karmaşasını azaltmayı hedefliyor. Bu özellik sayesinde kullanıcılar, sadece aktif olarak kullandıkları sekmelere odaklanabilecek ve arşivlenen sekmelere ihtiyaç duyduklarında kolayca erişebilecekler. Google Chrome'un Mayıs ayında çıkması beklenen 125. sürümünde bu özelliğin yer alması planlanıyor.

  • Xiaomi 14 Ultra Türkiye'de Ön Siparişe Açıldı: Fiyat ve Özellikler
    17:10 Xiaomi 14 Ultra Türkiye'de Ön Siparişe Açıldı: Fiyat ve Özellikler

    Xiaomi'nin uzun zamandır beklenen amiral gemisi Xiaomi 14 Ultra, Türkiye'de ön siparişe açıldı. Cihazın özellikleri arasında 2K AMOLED ekran, Snapdragon 8 Gen 3 işlemci, 16 GB RAM, dörtlü kamera kurulumu, 5000 mAh batarya ve hızlı şarj desteği bulunuyor. Xiaomi 14 Ultra'nın ön sipariş fiyatı ise 74.999 TL olarak belirlendi.

  • ROKETSAN ALKA Ağ Yetenekli Silah Sistemi: Özellikler ve Kullanım Alanları
    17:10 ROKETSAN ALKA Ağ Yetenekli Silah Sistemi: Özellikler ve Kullanım Alanları

    ROKETSAN, yerli savunma sanayii yatırımlarını artırmaya devam ediyor. Şirket, yeni nesil mini insansız hava araçlarına ve patlayıcı düzeneklerine karşı koruma sağlayan ROKETSAN ALKA Ağ Yetenekli Silah Sistemi için paylaşımda bulundu. ALKA Ağ Yetenekli Silah Sistemi lazer ve elektromanyetik dalgalar kullanarak hedefleri etkisiz hale getirebilme özelliğine sahip. Hedef tespit ve takip için radarları ve elektro-optik kameraları kullanıyor. Yapay zeka sayesinde otomatik hedef tespiti ve takibi gerçekleştirebiliyor. Sistem aynı zamanda mobil ve sabit kullanıma uygun olarak tasarlandı. Araç üzerine birleşik veya kule ve kabin şeklinde yerleştirilebiliyor. Lazer silahıyla 750 metre menzile sahip olan ALKA, geniş alanda İHA tehditlerini engelleyebiliyor. ALKA; askeri birlikler, havaalanları, enerji tesisleri, kamu binaları ve meskun mahallerin korunmasında kullanılabilecek.

  • Dünden bugüne teknolojiye yön veren insanlar
    17:09 Dünden bugüne teknolojiye yön veren insanlar

    Bugünün teknolojik gelişim düzeyine katkıda bulunan ve teknolojiye yön veren lider insanların isimleri ve katkıları. Steve Jobs, Steve Wozniak, Bill Gates, Gordon Moore ve Tim Berners-Lee gibi önemli isimlerin teknoloji dünyasındaki etkileri.

  • Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Türkiye'nin astronotuyla gurur duymuyorlar
    17:08 Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Türkiye'nin astronotuyla gurur duymuyorlar

    Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, 'astronotu seçim malzemesi olarak kullanıyorlar' şeklindeki eleştirilere yanıt vererek, Türkiye'nin astronotuyla gurur duymayanların gençlerle paylaşmamızı kıskandığını söyledi. Bakan Kacır ayrıca, Türkiye'nin ilk milli haberleşme uydusu TÜRKSAT-6A'yı 8 Temmuz'da uzaya göndereceklerini belirtti.

  • Çin Eğitim Bakanlığı, Yapay Zeka Kampanyası Başlattı
    16:19 Çin Eğitim Bakanlığı, Yapay Zeka Kampanyası Başlattı

    Çin Eğitim Bakanlığı, eğitimi geliştirmek amacıyla bir yapay zeka kampanyası başlattı. Kampanya, yapay zeka teknolojilerini tartışıp öğreteceği bir alan oluşturulması ve uluslararası bir etkileşim platformunun kurulması gibi adımları içeriyor. Ayrıca, yapay zeka aracılığıyla öğretme ve öğrenmenin entegre uygulamasını teşvik etmeyi, dijital eğitim okuryazarlığını ve becerilerini iyileştirmeyi ve yapay zeka uygulamalarının bilimsel etiğini standartlaştırmayı hedefliyor. Bakanlık ayrıca ulusal akıllı eğitim platformunun birçok bölgedeki ilkokul ve ortaokullarda hayata geçirilmesi için bir pilot program başlatacak.

  • Melikgazi Belediye Başkanı Mustafa Palancıoğlu, Erciyes Teknopark'ta iş yerlerini ziyaret etti
    15:39 Melikgazi Belediye Başkanı Mustafa Palancıoğlu, Erciyes Teknopark'ta iş yerlerini ziyaret etti

    Melikgazi Belediye Başkanı Mustafa Palancıoğlu, AK Parti Kayseri Milletvekili Murat Cahid Cıngı ve AK Parti Melikgazi İlçe Başkanı Tayyar Şahin ile Erciyes Teknopark'ta faaliyet gösteren iş yerlerini ziyaret etti. Başkan Palancıoğlu, teknoparktaki firmaların faaliyet alanları hakkında bilgi aldı ve belediyenin teknolojiyi her alanda kullanma çabalarını vurguladı. Ayrıca, teknoparkların önemine dikkat çeken Palancıoğlu, burada yapılan Ar-Ge çalışmaları ve teknolojik gelişmelerle gurur duyduklarını belirtti.


Advertisement