Kara Para ve Terörün Finansmanıyla Mücadelede Yeni Dönem

Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'nın (MASAK), kara para ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında hazırladığı düzenleme yayımlandı. Sendikalardan siyasal partilere kadar çeşitli kesimlerin finansal işlemleri için ayrıntılı kimlik tespit süreci getiren düzenleme ile mevcut hesapların da Ekim ayına kadar yeni düzenlemeye uyumlu hale getirilmesi öngörüldü.

Düzenlemede elektronik transferlerin sıkı takibi, teknolojik risklerin gözetilmesi, hayali isme hesap açılmaması düzenlemesi yapıldı. Finansal kuruluşlardan, avukat ve emlakçilere kadar ilgili kesimlerin yükümlü tutulduğu kara para ve terörün finansmanı mücadelesi için şüpheli işlem bildirimleri de yeniden belirlendi.

-YÜKÜMLÜ GRUPLAR-

"Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik", Bakanlar Kurulu kararıyla Resmi Gazete'de yayımlandı. Düzenleme çerçevesinde tüm şubeleri ile birlikte şu kesimler yükümlü olarak belirlendi:

"Bankalar, bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar, finansman şirketleri, aracı kurumlar, yatırım fon ve ortaklıkları, saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere İstanbul Altın Borsası Başkanlığı, PTT ve kargo şirketleri; kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar; Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, taşınmaz alım-satımıyla uğraşanlar, tarihi eser alım-satımı yapanlar, Milli Piyango İdaresi, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dahil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler, spor kulüpleri, noterler, ilgili alanlarda çalışan avukat ve mali müşavirler."

-KİMLİK TESPİTİ SINIRLARI DEĞİŞTİ-

Daha önce 12 bin YTL olan kimlik tespiti zorunluluğu sınırı için, işlem niteliğine göre farklılık gösteren bir yapı getirildi. Buna göre yükümlü gruplar; sürekli iş ilişkisi tesisinde tutar gözetmeksizin, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 20 bin YTL veya üzerinde olduğunda, elektronik transferlerde işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 2 bin YTL veya üzerinde olduğunda kimlik tespit sürecini uygulayacak.

Hayat sigortası sözleşmelerine ilişkin işlemlerde bir yıl içinde ödenecek prim tutarı toplamı 2 bin veya tek primli olup prim tutarı 5 bin YTL veya üzerinde olduğunda süreç işletilecek. Şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda tutar gözetmeksizin, daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe olduğunda tutar gözetmeksizin kimlik tespiti yapılacak. Kimlik tespiti sürecine ilişkin teyitler 10 iş günü içinde tamamlanacak.

-SENDİKA VE SİYASAL PARTİLER DE MERCEK ALTINDA-

Yönetmelik ile gerçek kişi, tüzel kişi, dernek-vakıf, sendika-konfederasyon, siyasi partiler, yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, kamu kurumları, başkası adına hareket edenler için arı ayrı kimlik tespit içeriği tanımlandı.

Yükümlü gruplar, müşteri durumunun ve işlemlerin izlenmesinden sorumlu olacak. Finansal kuruluşlar, yeni ve gelişen teknolojilerin getirdiği imkanların aklama ve terörün finansmanı amacıyla kullanılması riskine karşı özel dikkat göstermek ve bunu önlemeye yönelik uygun tedbirleri almak zorunda tutulacaklar.

-ELEKTRONİK TRANSFERLERE GÖZALTI-

Finansal kuruluşlar yüz yüze olmayan işlemler yapılmasını mümkün kılan sistemleri kullanarak gerçekleştirilen hesaba para yatırma, hesaptan para çekme ve elektronik transfer gibi işlemlere özel dikkat gösterecek. Müşterinin mali profiline ve faaliyetlerine uygun olmayan veya faaliyetleriyle ilgisi bulunmayan işlemleri yakından izlemek, tutar ve işlem sayısı limiti belirlemek de dahil uygun ve etkili tedbirleri almak zorunda olacaklar. 2 bin YTL veya üzeri yurt dışı elektronik transfer mesajlarında istenen ayrıntılı bilgilere yer verilecek.

-HAYALİ İSME HESAP AÇILMAYACAK-

Yükümlüler, kimlik tespiti yapamadıkları veya iş ilişkisinin amacı hakkında yeterli bilgi edinemedikleri durumlarda; iş ilişkisi tesis etmeyecek ve kendilerinden talep edilen işlemi gerçekleştirmeyecekler. Bu kapsamda isimsiz veya hayali isimlere hesap açamayacaklar. Riskli ülkelerle kurulacak iş ilişkilerine özen gösterilecek.

Söz konusu tedbirler alınırken, bazı risksiz işlemler için ise basitleştirilmiş süreçlere izin verilecek. Bu kapsama; finansal kuruluşların kendi aralarında işlemler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının işlemleri, maaş ödemesi kapsamında toplu müşteri kabulü, kesintiye dayanan emeklilik sözleşmeleri, müşterinin halka açık ve hisseleri borsaya kote edilmiş şirket olduğu işlemler girecek.

-TERÖRE KARŞI BİLDİRİM-

Düzenleme çerçevesinde şüpheli işlem, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işleme konu malvarlığının; yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına, bu kapsamda terörist eylemler için ya da terör örgütleri, teröristler veya terörü finanse edenler tarafından kullanıldığına veya bunlarla ilgili ya da bağlantılı olduğuna dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması hali olacak. Şüpheli işlemler yükümlüler tarafından tutar gözetilmeksizin MASAK'a bildirilecek.

-ALTI AY UYUM SÜRESİ-

Yükümlüler bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla sürekli iş ilişkisi içinde oldukları müşterilerinin kimlik tespiti kapsamındaki bilgilerini, yürürlük tarihinden itibaren altı ay içerisinde Yönetmeliğe uygun hale getirecekler. Yönetmelik 1 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girecek. (ANKA)

(YLD/NB/ZG)