Kazılar Giresun Adası'nın Tarihini Ortaya Çıkardı - Son Dakika
Kültür Sanat

Kazılar Giresun Adası'nın Tarihini Ortaya Çıkardı

Doğu Karadeniz'in üzerinde insan yaşayabilen tek adası Giresun Adası'nda 2011'den itibaren aralıklarla gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan yapılar, adanın din merkezli kullanıldığını kesinleştirdi.

07.10.2016 11:46
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

GÜLTEKİN YETGİN - Doğu Karadeniz'in üzerinde insan yaşayabilen tek adası Giresun Adası'nda 2011'den itibaren aralıklarla gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan yapılar, adanın din merkezli kullanıldığını kesinleştirdi.

Amazon kadınlarının yaşadığı ve Herkül'ün altın postu aramak için adaya gelmesi gibi mitolojik hikayeleriyle ön plana çıkan adanın tarihine ışık tutmak için 2011-2012 ve 2015-2016 yıllarında yapılan kazılarda, Bizans mezarları, tarihi surlar, manastır harabesi, şapel gibi tarihi kalıntılara ulaşıldı. Bu kalıntılar üzerinde yapılan incelemelerden yola çıkılarak adanın tarihte uzun yıllar boyunca din merkezli olarak kullanıldığı belirlendi.

Giresun Müze Müdürü Hulusi Güleç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, eski adıyla Aretias veya Kalkeritis olan Giresun Adası'nın Doğu Karadeniz'de üzerinde insan yaşayabilen tek ada olması bakımından önemli olduğunu söyledi.

Ada üzerinde MÖ 2 bin yılından itibaren yerleşim alanları olduğunu bildiklerini aktaran Güleç, 2009'dan itibaren yüzey araştırması yaptıkları adada birtakım kültürel varlık ve kalıntılarının olduğunu tespit ettiklerini belirtti.

Güleç, 2011'de da arkeolojik kazılara başladıklarını ifade ederek bu kazılarda MÖ 4. yüzyılda yapılmış tapınak kalıntısını, hemen onun üzerinde de MÖ 11. ve 12. yüzyılda yapılmış kilise kalıntısını tespit ettiklerini dile getirdi.

Adada sadece tapınak ve kilise değil daha bunun gibi bir çok kültürel varlık kalıntıları olduğu düşüncesinden hareketle bunları gün yüzüne çıkarmak için 2015'te kazı başlattıklarına işaret eden Güleç, "2015 yılında bir şapelin kalıntıları ortaya çıktı. Daha önce çok küçük bir kalıntı vardı ancak ne olduğu belli olmuyordu, kazı sonrasında bunun bir şapel olduğu ortaya çıktı." dedi.

Bunların MS 11. ve 12. yüzyılda yapılmış şapel kalıntıları olduğunu anlatan Güleç, şapelin güney kesiminde de başlattıkları kazılarda da "pitos" yani küpler ortaya çıkardıklarını aktardı.

Şapelin etrafında din adamlarının iskeletleri bulundu

Güleç, ayrıca şapelin etrafında birtakım insan iskeletleri bulunduğuna dikkati çekerek bu iskeletlerin de şapel ve kilisedeki görevli din adamlarına ait olduğunun tespit edildiğini söyledi.

Kazılarda taşınır varlıklar da ortaya çıktığını bildiren Güleç, "Mesela bir hokka ve divit takımı, yüzükler ve bronz sikkeler ele geçmişti. Bunlar da adanın tarihini belirlemede yardımcı oldu." diye konuştu.

Güleç, arkeolojik kazılar sonucunda adanın tarihini belirlediklerini vurgulayarak şunları kaydetti:

"Bu kazılar aslında tarihi tam olarak anlatmış oldu. Kazılardan şunu anladık ki ada aslında dini merkez. Şapelin bulunması kilise ve tapınakların bulunması ve buradaki iskeletlerin de zaman zaman boyunlarda haç ortaya çıkması buranın dini amaçlı merkez olduğu, kıyıda kalan insanların zaman zaman aday giderek dini ayinleri törenleri yaptıkları ve adada bulunan iskeletlerin de burada yaşayan din adamlarının olduğunu ortaya çıkardık."

Adadaki kazıların Doğu Karadeniz'deki yapılan en kapsamlı kazılardan biri olduğuna dikkati çekerek "Adada dini bir yaşantı olduğunu, MÖ 4. yüzyıldan itibaren insanların buraya kullanmaya başladığını, MS 11. ve 12. yüzyılda da kilise ve şapeller yaptıklarını ortaya çıkarmış olduk." dedi.

- "Bu yılki kazı sona erdi"

Kazının Bilimsel Danışmanı Celal Bayar Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Dç. Dr. Gazanfer İltar ise bu yılki kazıların şapel ve pitos alanı çevresinde devam ettiğini söyledi.

Şapel çevresinde her zamanki gibi mimari plastikler, şapele ait bazı kalıntılar ortaya çıkardıklarını aktaran İltar, özellikle Bizans dönemindeki malzemenin fakir olması nedeniyle şapelin kaplama malzemesi olan İstanbul çevresinden getirilmiş bol miktarda küfeki taşı bulunduğunu belirtti.

İltar, yine şapel çevresinden yoğun şekilde mezar buluntuları belirlendiğini dile getirerek mezarların tamamının Bizans usulüyle gömülmüş durumda olduğuna işaret etti.

Adada Pontus Rum Devleti izleri

Şapel çevresinde genellikle kadın ve çocukların aynı mezara gömülmesinin ilginç olduğunu vurgulayan İltar, bunların dışında pitos alanı içerisinde ikili bir mezarın gün yüzüne çıkarıldığını da aktardı. İltar, bu mezarın Bizans döneminden sonraki döneme ait olduğunu anlatarak şöyle devam etti:

"Pitosların erzak amaçlı kullanıldığı öngörüldü. Yalnız bunların içlerinden bir tanesi var ki ileriki yıllarda pitosun içerisi açılıp üzerine iki mezarın yerleştirilmesiyle tekrar kapatılmış. İkili mezarın Pontus Rumları dönemine ait olduğunu düşünmekteyiz. Koruma amaçlı yapılan bir gömü yöntemi."

Pontus Rum Devleti Trabzon'da kurulduktan sonra 1400'lü yılların başında Giresun ve adaya bir seferlerinin söz konusu olduğunu belirten İltar, şunları kaydetti:

"Giresun'u ele geçiriyorlar, Giresun Kalesi ve Giresun Adası'nı da elde edip buralarda birtakım tahkimat çalışması yapıyorlar. Dolayısıyla Giresun Adası'ndaki surların bir kısmı da Pontus Rumlarından günümüze ulaşan surlardır. 1400'lü yıllarda burada bir Pontus Rum hakimiyeti söz konusu."

Kaynak: AA

Son Dakika Kültür Sanat Kazılar Giresun Adası'nın Tarihini Ortaya Çıkardı - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Ali Günvar: Şiir, Bütün Edebi Türlerin Geçerlilik ve Estetik Yapı Kazanması İçin Muhtaç
    13:01 Ali Günvar: Şiir, Bütün Edebi Türlerin Geçerlilik ve Estetik Yapı Kazanması İçin Muhtaç

    Ali Günvar, 'Eyzan', 'Nisyan/Rapsodi', 'Anthropomorphus', 'Soneler' ve 'Çarpık Hüzünler Kantatı' adlı şiir kitaplarına imza atan bir şairdir. Günvar, Türk edebiyatına ve şiire duyduğu ilgiyi ve şiirle ilgili düşüncelerini anlatarak, bütün edebi türlerin geçerlilik ve estetik yapı kazanabilmesi için şiire muhtaç olduğunu belirtmiştir. Şiirin hayatında önemli bir yer tuttuğunu söyleyen Günvar, şiirin sadece anlaşılmak için değil zevk edilmek için olduğunu vurgulamıştır. Ayrıca, İstanbul'a olan sevgisini şiirlerinde yansıtmaya çalışan Günvar, mitolojiyi kültürel bir malzeme olarak kullanarak bireyi baskılayan yapılarla mücadelesini şiirlerinde somutlaştırmıştır.

  • Milas Belediyesi tarafından düzenlenen 'Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru Olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması' sonuçlandı
    12:57 Milas Belediyesi tarafından düzenlenen 'Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru Olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması' sonuçlandı

    Milas Belediyesi tarafından düzenlenen 'Çok Katmanlı Doğal ve Kültürel Bir Yaşam Koridoru Olarak Balavca Deresi ve Yakın Çevresi Fikir Projesi Yarışması'nda ödül alan projeler açıklandı. Yarışmaya katılan 26 projeden, 8'i ödüle layık görüldü.

  • Diyarbakır'da tarihi çeşmelerin restorasyonu tamamlandı
    12:39 Diyarbakır'da tarihi çeşmelerin restorasyonu tamamlandı

    Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen restorasyon çalışmasıyla 3 tarihi çeşmeden yeniden su akmaya başladı. İmar ve şehircilik Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan çalışmalar sonucunda tarihi çeşmelerin özgün yapıları korunarak restore edildi. Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İdaresi de çalışmalar kapsamında su bağlantılarını gerçekleştirdi. Elazığ Caddesi'nde bulunan Kurtoğlu Çeşmesi'nin restorasyon çalışmaları ise devam ediyor.

  • Muğla'da öğrenciler Mehmet Atilla ile bir araya geldi
    11:50 Muğla'da öğrenciler Mehmet Atilla ile bir araya geldi

    Muğla'da düzenlenen 'Bir kitap bir insan' projesi kapsamında Muğlalı yazar Mehmet Atilla, 550 öğrenciyle buluştu. Öğrenciler, Atilla'ya kitaplarını imzalattı ve sorularını sordu. Proje, çocukların kitaplara olan ilgisini artırmayı hedefliyor.

  • Tamer Karadağlı'nın
    11:46 Tamer Karadağlı'nın "Rezalet, utanç kaynağı" diyerek şikayet ettiği bina bakanlığın çıktı

    Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Tamer Karadağlı, Antalya Devlet Opera ve Balesi ile Antalya Devlet Tiyatrosu'nun ortaklaşa kullandığı Haşim İşcan Kültür Merkezi'nin bakımsız halini görünce "Belediye görmüyor mu? Rezalet" diyerek sitem etti. Karadağlı'nın şikayet ettiği bina, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na ait çıktı.

  • Eskişehir'de Karagöz ile Hacivat geleneği yaşatılıyor
    11:43 Eskişehir'de Karagöz ile Hacivat geleneği yaşatılıyor

    Eskişehir'de tiyatro sanatçısı Hüseyin Demir, 20 yıldır ramazan aylarında her pazar Karagöz ile Hacivat temsiliyle izleyici karşısına çıkarak gölge oyunu geleneğinin yaşatılmasına katkıda bulunuyor. Hüseyin Demir, izleyicileri de oyuna dahil ederek oyunlarının katılımcı olmasını sağlıyor. Gösterilerini halka açık ve ücretsiz düzenleyen Demir, oyunu kendi tasarladığı dekorlarla sahneliyor. Dijitalleşme karşısında organik bir örnek sunan Demir, temsillerinin hem çocukları hem de yetişkinleri etkilediğini belirtiyor.

  • CHP Çeşme Belediye Başkan Adayı Lal Denizli:
    11:24 CHP Çeşme Belediye Başkan Adayı Lal Denizli: "419 Hanelik Sosyal Konut Projesini Benim Dönemimde Çeşme Halkı ile Buluşturacağız"

    Çeşme’nin ilk kadın belediye başkanı olmaya hazırlanan CHP Çeşme Belediye Başkan Adayı Lal Denizli seçime günler kala temposunu arttırarak çalışmalarına devam ediyor. Adaylık sürecini ve projelerini ANKA Haber Ajansına anlatan Denizli, Çeşme’nin en büyük ihtiyaçlarından birinin sosyal konut olduğunu belirterek "Ekonomimizin geldiği yer itibarıyla alım gücünün düşmesi ile birlikte sosyal konut Çeşme’de ciddi bir beklenti. Biz de zaten bu konuyu proje lansmanımızda duyurduğumuz gibi 419 hanelik bir sosyal konut projesini Çeşme halkı ile benim dönemimde buluşturacağız” dedi.

  • Milli Kütüphane, Ankara dışından da erişilebilir hale getiriliyor
    11:20 Milli Kütüphane, Ankara dışından da erişilebilir hale getiriliyor

    Türkiye'nin kültürel hafızası Milli Kütüphane kaynaklarında bugüne kadar 20 milyon sayfa dijitale aktarılırken, kütüphanenin yakın zamanda Ankara dışından da erişilebilir hale getirilmesine ilişkin çalışmalar başlatıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu, dijitalleşme çalışmaları hakkında bilgi verdi. Milli Kütüphane, gazete, dergi, kitap ve diğer bilgi kaynaklarını dijitalleştirerek vatandaşların çevrimiçi erişimini kolaylaştırmayı hedefliyor.

  • Eyüpsultan Belediyesi Ramazan Sohbetlerinde Necmettin Nursaçan'ı Ağırladı
    11:14 Eyüpsultan Belediyesi Ramazan Sohbetlerinde Necmettin Nursaçan'ı Ağırladı

    Eyüpsultan Belediyesi'nin düzenlediği etkinlikler kapsamında Zal Mahmut Paşa Külliyesi'nde gerçekleştirilen Ramazan Sohbetlerinin konuğu emekli Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Necmettin Nursaçan oldu. Nursaçan, günlük hayatta yaşananların İslami boyutuna dikkat çekti ve önemli bilgiler aktardı.

  • Troya Müzesi'ne ait dijital dergi araştırmacıların hizmetine sunuldu
    10:54 Troya Müzesi'ne ait dijital dergi araştırmacıların hizmetine sunuldu

    Çanakkale merkeze bağlı Tevfikiye köyünde bulunan Troya Müzesi, Troy Museum Journal adlı dijital dergiyi araştırmacıların kullanımına sundu. Dergi, müzecilik, arkeoloji, tarih, sanat tarihi, etnografya, sosyoloji, coğrafya, edebiyat tarihi, felsefe tarihi ve kültürel çalışmalara ait içerikler içermektedir. Amacı, bilimsel araştırmaların ve çalışmaların yayınlanması ve araştırmacılarla paylaşılmasıdır. Derginin ilk sayısı yayınlanmış olup, ikinci sayısı eylül ayında yayınlanacak ve yılda iki sayı olarak devam edecektir. Troya Müzesi, derginin uluslararası platformlarda da taranmayı hedeflemektedir.


Advertisement