KDK'nin "21. Yüzyılda İnsan Haklarının Geleceği Konferansı" ikinci gününde oturumlarla devam etti

Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri Dmitro Lubinets, esir takası konusundaki girişimi için Türkiye'ye teşekkür ederek, "Sayın (Cumhurbaşkanı Recep Tayyip) Erdoğan dün de bahsetti. İnsani koridor açılmasıyla ilgili yeni bir inisiyatif alınacak. Ben bunun çok iyi bir fikir olduğunu düşünüyorum." dedi.

Kamu Denetçiliği Kurumunca (KDK) düzenlenen "21. Yüzyılda İnsan Haklarının Geleceği" konferansının ikinci gününde "Dijitalleşmenin İnsan Haklarına Etkileri" başlıklı oturum gerçekleştirildi.

İtalya Ombudsmanlar Başkanı ve Lazio Bölgesel Ombudsmanı Marino Fardelli, dijital sistemler ve sosyal ağların kullanımıyla ifade özgürlüğünün tehdit edildiğini belirterek, dünyanın çeşitli yerlerinde kısmi ya da tam sansürleme girişimlerinin olduğunu söyledi.

Fardelli, teknoloji ve insan haklarının madalyonun iki yüzü olduğunun altını çizerek, demokratik olmaktan uzak pek çok ülkenin evrensel vatandaşlığı tehdit ettiğini dile getirdi.

Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin İnsan Hakları Komiseri Sariya Saburskaya da ülkesinin 2030'a kadar ulusal kalkınma için hedef belirlediklerini ifade ederek, bununla dijital dönüşmeyi amaçladıklarını belirtti.

2022'nin Tataristan'da "dijitalleşme yılı" ilan edildiğini kaydeden Saburskaya, dijital ortamda insan hakları ve özgürlüklerinin ön plana çıktığını vurguladı.

Yapay zeka ve insan haklarıyla ilgili yasal düzenlemeler yapılmalı

Bulgaristan Ayrımcılığa Karşı Koruma Komisyonu Başkanı Ana Dzumalieva da yapay zekanın yaşamın her alanına girdiğini ve dijital çağda daha görünür hale geldiğini dile getirdi.

Dzumalieva, gelecekte yapay zekanın kararıyla insan hakları ihlalleri olduğunda kimin sorumlu tutulacağı sorgulanarak yapay zeka ve insan haklarıyla ilgili yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğine işaret etti.

Kazakistan İnsan Hakları Ombudsmanı Artur Lastayev de dijitalleşmenin insan hakları karşısında bir tehdit olabileceğini ancak bunun olmaması için de gerekli tedbirleri alması gerekenlerin de kendileri olduğunu söyledi.

Lastayev, koruma amaçlı gerekli tedbirlerin alınması ve dijitalleşmenin olumlu yönlerine dönülmesiyle, insanların bunun dezavantajlarından etkilenmemesinin sağlanabileceğini dile getirdi.

"İnsani koridor açılmasıyla ilgili yeni bir inisiyatif alınacak"

"Savaş, Çatışma ve Göç Ortamlarında İnsan Hakları Sorunları" oturumunda konuşan Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri Dmitro Lubinets de ülkesine karşı başlatılmış acımasız bir savaşın olduğunu belirterek, Ukrayna'nın yaşamıyla bedel ödediğini söyledi.

Tüm dünya yeni yılı kutlarken o akşam Ukrayna'da bomba sesleri duyduklarını anlatan Lubinets, bugünlerde Ukrayna'nın elektrik altyapısının yarısının imha edilmiş olduğunu dile getirdi.

Lubinets, "Ukrayna'da 12,5 milyondan fazla kişi şu anda mülteci hale gelmiş durumda." dedi.

Türkiye'ye Ukraynalıları kabul etmesi ve Ukrayna'ya desteği dolayısıyla teşekkür eden Lubinets, "Savaşın başlamasından bu yana 450 bin Ukraynalı Türkiye'ye geldi. Bu 450 bin kişinin arasında 80 bin çocuk var. Bunların 1600'ü yetim." ifadelerini kullandı.

Dmitro Lubinets, savaş boyunca Ukrayna'ya 16 binden fazla füzenin isabet ettiğini belirterek, bazı şehirlerin tamamen yıkılmış durumda olduğunu söyledi.

"Eylülün sonundan beri Rusya, aktif olarak İran yapımı kamikaze füzelerini kullanıyor. Bu kitlesel imha silahlarını kullanıyor." diyen Lubinets, "savaşta 900'dan fazla çocuğun hayatını kaybettiğini, 300'den fazla çocuğun da kaybolduğunu" dile getirdi.

Lubinets, esir değişimi konusuna değinerek, Türkiye'de de 5 Ukraynalı komutanın bulunduğunu söyledi.

Esir değişimi konusundaki girişimi için Türkiye'ye teşekkür eden Lubinets, "Sayın (Cumhurbaşkanı) Erdoğan dün de bahsetti. İnsani koridor açılmasıyla ilgili yeni bir inisiyatif alınacak. Ben bunun çok iyi bir fikir olduğunu düşünüyorum." dedi.

Lubinets, "Ukrayna'da 4 ile 85 yaş arasındaki kadın ve kız çocuklarının cinsel suçlara maruz kaldığını" söyleyerek, "Bu savaş aslında 2014'te Kırım'da başladı. Biliyorum ki bu savaş sizin yardımınızla yine Kırım'da bitecek." değerlendirmesinde bulundu.

Filistin'de son 12 yılda 15 bin kişi evsiz kaldı

Filistin Bağımsız İnsan Hakları Kurumu Başkanı Issam Aruri, Kudüs'te hala yerleşim sorunlarınun olduğuna dikkati çekerek, İsrail'in o bölgedeki Filistinli nüfusu yüzde 30'la sınırlandırdığını belirtti.

Aruri, çocukların yaşadığı sorunlara dair, "İsrail, orada doğan çocukların kayıt altına alınmasına izin vermiyor. Bu da çocukların sağlık ve eğitim hizmetlerinden mahrum olmasına sebep oluyor." dedi.

Son 12 yıl içinde 10 bin Filistinlinin konutunun planlı şekilde yıkıldığını ifade eden Aruri, 15 bin kişinin evsiz bırakıldığına ve bunun 7 binden fazlasının çocuk olduğuna dikkati çekti.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Ombudsmanı İlkan Varol, Kıbrıs Adası'nda yıllarca insan hakları gasbedilen Kıbrıs Türk halkının yaşadığı zorluklara değinerek, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin, KKTC'nin uluslararası toplumla etkileşim çabalarını engellemeye çalıştığını söyledi.

Varol, ülkesinin insan hakları ve özgürlüklerine ilişkin uluslararası belgeleri temel aldığını vurguladı.

KKTC'nin uluslararası siyasette haksızlığa uğradığını belirten Varol, Türkiye'nin KKTC'ye "sarsılmaz desteği" dolayısıyla teşekkür etti.

"Pek çok şeyi (Kamu Başdenetçisi) Şeref Malkoç sayesinde başardık"

Rusya İnsan Hakları Yüksek Komiseri Tatiana Moskalkova da NATO ülkelerinin her geçen gün uzun menzilli silahları Ukrayna tarafına verdiğini belirterek, "Şubat 2022'den bu yana yapılan bombalamalar neticesinde, ABD'nin ve Batı'nın verdiği silahlarla 8 bin 800 sivil vatandaş hayatını kaybetti." dedi.

Moskalkova, Ukrayna askerlerinin okullardan, kreşlerden, çocuk bakım yurtlarından çocukları kalkan olarak kullandığını öne sürdü.

Diplomatların ortak dil bulamadığı yerde insan hakları savunucularının insanların kaderine olumlu katkı sağlayacak mekanizmalar kurması gerektiğini vurgulayan Moskalkova, "Pek çok şeyi (Kamu Başdenetçisi) Şeref Malkoç sayesinde başardık ve müstesna bir iletişim mekanizması kurduk." dedi.

Rus esirlere benzersiz işkenceler yapıldığını ileri süren Moskalkova, "Cenevre Sözleşmesi ihlal edilerek 10 esirimiz kurşuna dizildi." ifadesini kullandı.

Moskalkova, ombudsmanların görevinin azami ölçüde tedbir almaları olduğuna dikkati çekerek, yaralıların sağlık yardımı alması ve esirlerin evlerine dönmesi için bunun gerekli olduğunu vurguladı.

Tüm ombudsmanlara yardım edebilmek için ne gerekiyorsa yapmaları için çağrıda bulunan Moskalkova, "Ukrayna Ombudsmanı, 'Her şey Kırım'la başladı ve bitti.' dedi. Bu cümle ne ifade ediyor bilmiyorum ama her şey dostlukla başladı. Dünyamız, medeniyetimiz ancak barış içinde yaşamamız halinde, sevgiyle yaşadığımız durumda var olacak. Bizim için fark burada. Biz burada adalet ve insanlara destek konusunda bir araya gelmeliyiz." diye konuştu.

Türkiye ile Azerbaycan ombudsman kurumları arasında işbirliği

Azerbaycan İnsan Hakları Komiseri Sabina Aliyeva da kuruluşlarından bu yana Türkiye ile Azerbaycan ombudsman kurumları arasında işbirliği yapıldığını belirtti.

Aliyeva, Hocalı Katliamı ve 1. Karabağ Savaşı'nda çocuk ve kadınların bulunduğu on binlerce insanın hayatını kaybettiğini veya yaralandığını anımsatarak, 2020'deki Karabağ Savaşı'nın ilk günlerinde Ermenistan silahlı kuvvetlerinin sivillere yönelik saldırılarının insan hakları ve uluslararası hukukun ihlali olduğunu vurguladı.