Komplo teorilerine inanmak ile akıl sağlığı arasında bir bağlantı var mı? - Son Dakika
Teknoloji
BBC

Komplo teorilerine inanmak ile akıl sağlığı arasında bir bağlantı var mı?

Komplo teorilerine inanmak ile akıl sağlığı arasında bir bağlantı var mı?

ABD ve İngiltere'de son dönemde yapılan araştırmalar, insanların kendilerini iyi hissedip hissetmemeleri ve stres düzeyleri ile komplo teorisi ve doğaüstü olaylara inanma arasında bir bağ olabileceğini ortaya koyuyor.

13.11.2019 03:00  Güncelleme: 03:01
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

ABD ve İngiltere'de son dönemde yapılan bazı araştırmalar, insanların kendilerini iyi hissedip hissetmemeleriyle komplo teorileri ve doğaüstü olaylara inanmak arasında bir bağ olabileceğini ortaya koyuyor.

Geçtiğimiz aylarda Journal of Experimental Social Psychology (Deneysel Sosyal Psikoloji Dergisi) tarafından yayımlanan bir araştırma raporunda, insanların arkadaşlarıyla arasının bozulması ya da evlilik veya birlikteliğinin sona ermesi gibi nedenlerle kendisini yalnız hissetmesi ile komplo teorilerine inanma ve batıl inanç sahibi olma arasında bir bağ olabileceği sonucuna varıldı.

Araştırmaya katılanlara sevdikleriyle biriyle aralarının bozulması halinde neler hissettiklerini ve hayatlarının anlamının nasıl olduğunu anlatmaları istendi. Daha sonra bu kişilerden kendilerini ne kadar dışlamış ve yalnız hissettiklerini derecelendirmeleri talep edildi.

Daha sonra katılımcılara, ilaç şirketlerinin birçok hastalığın tedavi edilmesini sağlayacak ilaçları gizli tuttuğu ve bazı devletlerin halkı kontrol altında tutmak için subliminal (bilinçaltı) mesajlar verdiğini öne süren iki komplo teorisine ne kadar inandıkları soruldu.

Katılımcılara yöneltilen bir diğer soruda Atlantik Okyanusu'nda yer alan ve Bermuda Şeytan Üçgeni olarak adlandırılan bölgede paranormal faaliyetlerin görüldüğü yönündeki iddiaları inandırıcı bulup bulmadıkları oldu.

Yalnızlık ile komplolara inanmak doğru orantılı

Araştırmaya katılanların verdiği yanıtlar değerlendirildiğinde ise insanların kendilerini ne kadar çok yalnız hissederlerse hem komplo teorilerine hem de doğaüstü güçlere inançları da o oranda yüksek oluyor.

İngiltere'de bulunan Anglia Ruskin Üniversitesi öğretim üyesi Viren Swami tarafından 2016 yılında yapılan bir araştırmada da, stres ile gerçek olmayan şeylere inanma arasında bir bağ olabileceği tespit edildi.

Araştırmaya katılan ve yaşları 20 ile 78 arasında değişen 400 kişiye, 1969 yılında Ay'a çıkılmadığı, yayınlanan görüntülerin sahte olduğu yönündeki iddiaya inanıp inanmadıkları sorusu yöneltildi.

Swami'nin katılımcılara yönelttiği bir diğer soru da ABD'de siyahilerin eşit haklara sahip olma mücadelesinin önde gelen liderlerinden Martin Luther King'in ABD devleti tarafından öldürüldüğü görüşüne katılıp katılmadıkları oldu.

Aynı katılımcılara, hayatlarında son altı ay içerisinde çok stresli bir olay yaşayıp yaşamadıkları da soruldu.

Araştırmanın sonucunda ortaya stres düzeyi arttıkça, komplo teorilerine inanma eğiliminin de yükseldiği ortaya çıktı.

Swami, "Stresli durumlarda, insanların analitik düşünme eğilimleri köreliyor. Stresli bir hayatı olan kişiler, aslında olmayan kalıpların ve düzenlerin var olduğunu görmek gibi belli bir düşünce tarzına kapılmaya başlayabilir. Stres yaratan olayların ardından düzenin sürdüğü ya da kontrolü ellerinde tuttuklarını hissetmek için komplo içeren açıklamaları kabul etme eğilimi ortaya çıkabilir" dedi.


Komplo teorilerine inanmak ile akıl sağlığı arasında bir bağlantı var mı?



Komplolara inanların ortak profili

Uzmanlar, komplo teorileri ile akıl sağlığı arasında doğrudan bir bağ kurmaya dönük yapılan çalışma ve araştırmaların henüz ilk aşamalarda olduğunu söylüyor.

Bu alanda yapılan bir başka önemli araştırma da Psychology Today'de yayımlandı. Akıllı sağlığı konusunda en büyük veri setlerinden birini içeren bu araştırma, 2001 ile 2003 yılları arasında yüzlerce kişinin katılımıyla yapıldı.

Katılımcılara sorulan sorulardan birisi de, "Dünyada yaşanan birçok şeyin arkasında bir komplo olduğuna eminim" cümlesine ne kadar katıldıkları yönünde oldu. Katılımcıların dörtte biri bu cümlenin doğru olduğuna inandığını söyledi.

Araştırma sırasında toplanan veriler incelendiğinde ise her şeyin arkasında komplo olduğunu düşünenlerin profiliyle ilgili bir dizi ortak nokta tespit edildi.

Bu kişilerin en önemli ortak özelliklerini erkek, bekar, düşük gelir ve eğitim düzeyine sahip, etnik bir azınlık gruba mensup, psikolojik durumu çok iyi olmayan ve hayatlarının belli dönemlerinde intiharı düşünmüş olmaları olarak sıralanıyor.

Psychology Today dergisinde araştırmayla ilgili yapılan değerlendirmede, "Komplo teorilerinin psikolojik modelleriyle ilgili daha fazla test yapılması gerekir. Aslında, komplo teorileri konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığımızda çok açık. Ancak, mevcut sosyo-politik ortam düşünüldüğünde, bu tarz araştırmalara hiç olmadığı kadar çok ihtiyacımız var" denildi.


Kaynak: BBC

Son Dakika Teknoloji Komplo teorilerine inanmak ile akıl sağlığı arasında bir bağlantı var mı? - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Maserati GranCabrio Folgore: Tamamen elektrikli ve üstü açılır otomobil
    09:10 Maserati GranCabrio Folgore: Tamamen elektrikli ve üstü açılır otomobil

    Otomotiv sektöründe gündemden düşmeyen Maserati, tamamen elektrikli olan GranCabrio Folgore modeliyle dikkat çekiyor. İtalya'da tanıtılan araç, sportif ve modern çizgileriyle öne çıkıyor. Maserati'nin elektrikli modelleri arasında zirveyi temsil eden GranCabrio Folgore, global pazarda ilgi gördüğü takdirde değişik versiyonlarıyla da karşımıza çıkabilir. Araç, 220 bin dolar civarında bir fiyatla satışa sunulacak.

  • OnePlus Pad 2 Özellikleri ve Tanıtım Tarihi Sızdırıldı
    09:10 OnePlus Pad 2 Özellikleri ve Tanıtım Tarihi Sızdırıldı

    OnePlus, yeni amiral gemisi tablet olan OnePlus Pad 2'yi tanıtmaya hazırlanıyor. Sızıntılara göre cihaz, Snapdragon 8 Gen 3 işlemci, parlak AMOLED ekran, büyük batarya ve daha fazla depolama alanı gibi üst seviye özelliklerle gelecek. OnePlus Pad 2'nin tanıtım tarihi ise 2024'ün ikinci yarısında olması bekleniyor.

  • Android 15, NFC ile kablosuz şarjı mümkün kılacak!
    09:09 Android 15, NFC ile kablosuz şarjı mümkün kılacak!

    Geçen sene Android 14 işletim sistemini kullanıma sunan Google, bu yıl Android 15 ile karşımıza çıkacak. Android 15 Beta sürümünde "NfcCharging" adlı yeni bir özellik keşfedildi. Bu özellik, temassız ödeme ve dosya paylaşımı gibi amaçlar için kullanılan NFC teknolojisinden destek alarak Android telefonların kablosuz olarak şarj edilmesine imkan tanıyacak. NFC ile şarj özelliği, yalnızca 1W güç kapasitesine sahip olacak ve daha çok düşük bataryaya sahip cihazlar için uygun olabilir. Bu özellik, Android 15 işletim sistemine sahip tüm telefonlarda kullanılıp kullanılmayacağı veya üreticilerin NFC donanımında özel bir düzenleme yapmaları gerekip gerekmediği henüz bilinmiyor. Android 15'in beta testleri temmuz ayında sonlanacak ve ağustos-ekim ayları arasında yayınlanması bekleniyor.

  • Apple, iOS 17.5 ve iPadOS 17.5 Beta 2 Sürümlerini Dağıtıma Çıkardı
    09:09 Apple, iOS 17.5 ve iPadOS 17.5 Beta 2 Sürümlerini Dağıtıma Çıkardı

    Apple, iOS 17.5 ve iPadOS 17.5 güncellemelerinin ikinci beta sürümlerini dağıtıma çıkardı. Yeni beta paketi, geliştirici olmayan kullanıcılar için indirilebilir durumda. Güncelleme, Avrupa Birliği'nin gerektirdiği değişikliklere odaklanıyor ve AB'deki kullanıcıların web siteleri üzerinden iPhone uygulamalarını indirebilmesine olanak sağlıyor. Ancak AB geliştiricileri için bazı kısıtlamalar da getiriliyor. Ayrıca yeni beta sürümleri, aygıt yönetimi özelliklerine ve Pil Sağlığı desteğine yönelik iyileştirmeler içeriyor.

  • Oppo A60 Özellikleri Ortaya Çıktı
    09:09 Oppo A60 Özellikleri Ortaya Çıktı

    Oppo, orta segment kataloğuna yeni bir model eklemeye hazırlanıyor. Oppo A60 adlı bu model, Qualcomm Snapdragon 680 işlemci ve 8 GB RAM ile güçlendirilecek. Ayrıca telefon, 1604 x 720 piksel çözünürlüğe sahip bir ekran ve 5.000 mAh kapasiteli bir batarya ile gelecek.

  • Telegram, aylık 1 milyar aktif kullanıcı sayısı için gün sayıyor
    09:09 Telegram, aylık 1 milyar aktif kullanıcı sayısı için gün sayıyor

    Telegram Kurucusu Pavel Durov'a göre, uygulama önümüzdeki yıl içerisinde 1 milyar aylık aktif kullanıcıya sahip olacak. WhatsApp'ın güvenlik sorunlarına dikkat çeken Durov, Telegram'ın popülerlik kazandığını belirtti. Şirket ayrıca platformdan daha fazla para kazanmayı umuyor ve yeni özellikler eklemeyi planlıyor.

  • Dubai'deki sele bulut tohumlaması mı neden oldu?
    07:52 Dubai'deki sele bulut tohumlaması mı neden oldu?

    Dubai'de son 75 yılın en şiddetli yağışları yaşandı. Ülke genelinde 24 saat içinde yaklaşık 1,5 yıllık yağmur düştü. Yağışların nedenleri ve iklim değişikliğinin etkisi inceleniyor. Bulut tohumlamasıyla ilgili spekülasyonlar ise yanıltıcı olarak değerlendiriliyor. Dubai'nin altyapısı ve hazırlıkları aşırı yağışlara uyum sağlamak için güçlendirilmeli.

  • Ghost of Tsushima Director's Cut PC Sistem Gereksinimleri Açıklandı
    07:09 Ghost of Tsushima Director's Cut PC Sistem Gereksinimleri Açıklandı

    Sony, Ghost of Tsushima Director's Cut için PC sistem gereksinimlerini açıkladı. Sucker Punch Productions tarafından geliştirilen açık dünya aksiyon oyunu, 16 Mayıs'ta Epic Games Store üzerinden PC için erişilebilir olacak. Oyunun düşük ayarlarda 1080p çözünürlükte 30 FPS'de çalışması mümkün olacak. Önerilen ise yüksek ayarlarda 1080p'de 60 FPS'yi hedefliyor. Ayrıca oyun en yeni grafik teknolojilerini destekleyecek ve ultra geniş monitörleri de destekleyecek. Ghost of Tsushima Director's Cut, tek oyunculu senaryoya ek olarak Iki Island genişlemesini ve Legends çok oyunculu modunu sunacak. PC ve PlayStation için çapraz oyun desteği de bulunacak. Oyunun fiyatı 1499 TL olacak.

  • Ready or Not Oyununun Kaynak Kodları Çalındı
    01:09 Ready or Not Oyununun Kaynak Kodları Çalındı

    Ready or Not oyununun geliştiricisi VOID Interactive, bilgisayar korsanları tarafından gerçekleştirilen bir siber saldırı sonucunda kaynak kodlarının çalındığını açıkladı. Fidyeci grup, 4 TB büyüklüğünde ve 2.1 milyon dosyadan oluşan verileri ele geçirdiğini iddia etti. Şirket ise henüz bir açıklama yapmadı.

  • Sony, PC platformunda PlayStation uygulamasını yayınladı
    01:09 Sony, PC platformunda PlayStation uygulamasını yayınladı

    Sony'nin PC platformundaki PlayStation uygulaması, Ghost of Tsushima Director's Cut oyunuyla birlikte kullanıcılara birçok özellik sunuyor. Kullanıcılar artık kupalara, arkadaş listesine, ayarlara ve genel PlayStation profillerine kolayca erişebiliyor. PC üzerinden DualSense PS5 oyun koluyla oynanabilen oyun, yüksek grafik standartlarını da destekliyor. Sony'nin geleceği ve PlayStation oyunlarını bilgisayarda oynama deneyimi hakkındaki görüşlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.

  • Realme C65 5G'nin Özellikleri Sızdırıldı
    01:09 Realme C65 5G'nin Özellikleri Sızdırıldı

    Realme, 4G'li C65 modelinden sonra 5G destekli versiyonu olan C65 5G'yi piyasaya sürmeye hazırlanıyor. Sızıntılara göre, C65 5G 6,67 inç LCD ekran, 120Hz yenileme hızı, MediaTek Dimensity 6300 yonga seti, 4/6GB RAM, 128GB depolama, 50MP ana kamera, 8MP ön kamera, 5000mAh pil gibi özellikler sunacak. Cihazın fiyatı ve lansman tarihi henüz bilinmiyor.

  • Jeep, yenilenen Renegade modelini pazara sundu
    01:09 Jeep, yenilenen Renegade modelini pazara sundu

    Jeep, tasarım ve teknik özellikleriyle yenilenen 2024 model Renegade'i pazara sundu. Yeni Renegade, kompakt boyutlarıyla şehir içi kullanıma uygun olmasının yanı sıra zorlu arazi şartlarında da kullanılabiliyor. Ayrıca, Jeep Renegade e-Hybrid seçeneği de sunuluyor. Renegade e-Hybrid, 1.5 litrelik benzinli motor ve 48 volt kapasiteli elektrikli motorun birleşimiyle 130 HP güç üretebiliyor ve düşük hızlarda tamamen elektrikli bir deneyim sunuyor. Yenilenen modelde iç ve dış tasarıma yapılan dokunuşlar, dijital gösterge paneli ve 10 inç multimedya ekranı gibi özellikler de bulunuyor. Renegade'in fiyatı ise 1 milyon 849 bin TL'den başlıyor.

BBC

Advertisement