Konya'nın 'Evet'çileri ve Sessizleri

"Oyum Erdoğan'a".

"Yabancı ülkeler Türkiye'nin büyümesine karşı, onun için oyum Evet".

Cuma günü Konya'da düzenlenen Evet mitinginde, katılımcılara neden "Evet" dediklerini sorduğumda aldığım en fazla iki cevap bunlar oldu.

Konya'daki AKP tabanının büyük bölümünde referandum, her şeyden önce 'Erdoğan'a destek veya karşıtlık' temelinde görülüyor.

Dış güçlerin Türkiye'ye karşı olduğu ve bundan dolayı "Evet" denmesi gerektiği görüşü de çok yaygın.

Anayasa değişikliği maddeleri ise teferruat olarak yorumlanıyor.

Erbakan'dan bugüne Konya

Konya yıllarca, Türkiye'de İslamcı siyasete ve özellikle de Milli Görüş hareketine kapılarını sonuna kadar açan bir kent oldu.

Milli Görüş geleneğindeki partiler Konya'da yıllar içinde önemli oy oranlarına ulaştı.

Öyle ki Necmettin Erbakan, aslen Sinoplu olmasına rağmen yıllarca Konya'dan milletvekili seçildi. Erbakan bu nedenle bugün bile birçok kişi tarafından Konyalı olarak biliniyor.

Kentte 1 Kasım seçimlerinde AKP yüzde 73.9, MHP yüzde 11.3, CHP yüzde 9.4, HDP yüzde 3.1, Saadet Partisi ise yüzde 0.9 oy aldı.

2014 yerel seçimlerinde ise AKP yüzde 64.3, MHP yüzde 18.5, Saadet Partisi yüzde 7.5, CHP yüzde 5.7, BDP ise yüzde 1.9 oy oranına ulaşmıştı.

Konya'nın 1980'lerde ANAP'ı, 1990'lardaysa Refah ve Fazilet Partilerini yoğun olarak desteklediğini belirten Konya Postası gazetesinden Murat Güzel, Konya'nın siyasi tarihinde, sahip çıktığı partiyi uzun bir süre bırakmadığını, bir partiyi bırakınca ise tam bırakıp başka bir partiye sahip çıktığını söylüyor.

Gazeteci Güzel'e göre bu çerçevede bakınca Konya'da AKP güçlü olmayı sürdürecek.

'Milletin adamı' karşılaması Cuma günkü miting Konya'da Erdoğan'ın, AKP'den de öte bir desteğe sahip olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Miting öncesi Konya'da 'yerde gökte' Erdoğan vardı.

Şehrin dört köşesinde Erdoğan pankartları, billboardlarda üzerinde 'Milletin adamı Konya'da' yazılı afişler boy gösterdi.

Bundan daha önemlisi her köşede, aracına "Erdoğan" veya "Evet" afişi asmış bir araç vardı.

Mitinge katılım yoğundu. Kitlenin en coşkulu olduğu dakikalar ise Erdoğan'ın konuştuğu anlar oldu. Geleneksel Milli Görüş tabanında farklılıklar olur mu?

Konya'da, referandumda "Hayır" kararını açıklayan Saadet Partisi'nin gücü kısıtlı olsa da belli bir etkisinin olduğu düşünülüyor.

Geleneksel Milli Görüş tabanını ve AKP'yi iyi tanıyan İslami kesim içinden bir yazar bana, referandumda "Hayır" kararı alan Saadet Partisi tabanının kentte bu tavırdan kesin bir şekilde geri adım atmadığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da mitinge, ay başında CHP'yi ziyaret eden Saadet Partili kadınları eleştirmesi, bu olası etkiyi bertaraf etme girişimi yorumlarına neden oldu:

"Duydum ki 'denize dökeriz' diyen bir zat vardı ya. Saadet Partili bazı hanım kardeşlerim onu makamında ziyarete gitmişler, çok üzüldüm. Ben o kökeni tanırım, böyle zillet içindeki birini nasıl olur da gidip ziyaret ederler. Artık bu millete sürekli yalan söyleyen böyle müflis siyasetçilere ihtiyacınız yok".

Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Akyürek'in eski Saadet Partisi Konya İl Başkanı olduğunu hatırlatan yerel gazeteci Murat Güzel ise iki taban arasında geçirgenlik olduğunu ve Saadet Partililerin kendi seçmenini konsolide etmekte zorlanacağını düşündüğünü söylüyor.

Ahmet Davutoğlu'ndan ortak akıl çağrısı

Referandum sürecinde Ahmet Davutoğlu'nun kamuoyu önünde pek görünmemesi Konya'da farklı yorumlara neden olmuş durumda.

Kimilerine göre bu, partiyle ortak alınmış bir kararın sonucuydu. Kimilerine göreyse Davutoğlu bunu bireysel olarak tercih etti.

Eski başbakanın Cuma günkü mitingde yaptığı konuşmasını toplumsal birliktelik çağrısı üzerine kurması dikkat çekti.

Davutoğlu konuşmasında kısaca şunları söyledi:

"Tek bir yürek olmak zorundayız, tek bir ses olmak zorundayız. Kenetlenmiş bir şekilde geleceğe yürüyeceğiz. Böyle kritik bir evrede bir anayasa değişikliğine gidiyoruz. Anayasa değişikliği milletin onayına sunulacak. Bu millet her zaman doğru karar vermiştir. Söz de karar da sadece milletindir. O karar ne olursa olsun başımızın tacıdır. Bu milleti bölmek isteyenlere karşı 16 Nisan'da kim ne oy vermiş olursa olsun 17 Nisan sabahı Türkiye'nin her bir köşesinde her komşu birbirine selam versin, tebessüm etsin.

Elhamdülillah, devletimizin başında Sayın Cumhurbaşkanımız var, 2019'a kadar da görevinin başında. Birbiriyle kenetlenmiş AK Parti grubumuz var. 17 Nisan sabahı ortak aklı işleterek, kimin heybesinde ne varsa onu ortaya koyarak hep birlikte geleceğimizi inşa etme günüdür. 17 Nisan sabahı bu anlamda büyük davaların günü olmalıdır. Konya küçük hesapların değil, büyük davaların şehridir"

MHP tabanında 'Evet' sinyali yok

Referandum sürecinde MHP, Konya'da etkili bir "Evet" kampanyası yürütmedi.

Bu, Konya'da MHP'lilerin "Evet"e ilgisinin düşüklüğüne bağlanıyor.

Türk Hukuk Ensitüsü Konya Şube Başkanı Gökhan Tozoğlu, Konya'da MHP'li seçmenin büyük kısımının "Hayır" oy kullanacağı kanısında: "Parti teşkilatlarında görevli olan insanlar arasında dahi 'Hayır' oyu kullanacaklar var".

Tozoğlu, son dönemde MHP'nin Konya'daki salon toplantılarına katılım azlığının, MHP seçmenindeki kırgınlığı gösterdiğini, diğer yandan "Hayır" etkinliklerine ise MHP'lilerden yoğun katılım olduğunu belirtiyor:

"Daha önce MHP'de milletvekilliği yapmış, milletvekili adayı olmuş, belediye başkanlığı yapmış, aktif olarak il ve ilçe yönetimlerinde yer almış olanlar, bu süreç içerisinde samimi bir biçimde 'Hayır' kampanyasının içindeler.

Ülkü Ocakları'nın on eski genel başkanı geldi, Koray Aydın geldi, Metin Feyzioğlu ile beraber Yusuf Halaçoğlu geldi, Ümit Özdağ geldi. Bu programlara baktığınızda ilgi yüksekti. MHP'nin Konya'daki çok önemli simaları bu toplantılarda buluştu"

Tozoğlu, eyalet sistemi üzerinden dönen tartışmaların MHP tabanından "Hayır"a desteği iyice artıracağını belirtiyor.

Gazeteci Güzel ise bunu ölçmenin mümkün olmadığı kanısında.

Bozkurt: Asla 'Evet'çileri denize dökeriz demedim

Bu arada kentteki Cumhuriyet Halk Partisi tabanının oynama olmadan "Hayır" oyu vereceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Cumhuriyet Halk Partisi Konya milletvekili Hüsnü Bozkurt'un referandum sürecindeki bir açıklamasının çok tartışılmasının bunu olumsuz etkilemeyeceği düşünülüyor.

Konya'da konuştuğumuz Bozkurt sözlerinin arkasında olduğunu ve kesinlikle "Evetçileri denize dökeceğiz" gibi bir şey söylemediğini belirtti.

Bozkurt şunları söyledi: "Ben ülkemin çocuklarını, ülkemin geleceğini, bu anayasanın getireceği yeni rejimde karşılabileceğeimiz bölünme ve iç savaş tehlikesine karşı uyarı görevini yaptım.

Ben emperyalistler ve yerli işbirlikçilerinden bahsettim. Bu yerli işbirlikçileri kimlerdir? Bu öncelikle PKK terör örgütüdür, FETÖ terör örgütüdür."

Bozkurt, "Evet diyen herkes bu ülkenin birinci sınıf yurttaşı" diye konuştu. Sessiz kitle

Konya'da seçmenin önemli bir çoğunluğu 'Evet' diyor gibi görünüyor.

Ancak herkesin malumu bir suskunlar kitlesi var.

Bu kesimden insanların bazıları kamusal alanda referandumla ilgili konuşmak dahi istemiyor.

"Sessiz kitle her zaman var" diyen gazeteci Murat Güzel ekliyor: "Ama muhafazakarlar genelde sessizdir. Çok konuşmazlar, çekinirler. Bunun Konya açısından 'Evet' cephesinde olumsuz bir etki doğuracağını düşünmüyorum. Bu hep olumluya dönüşür".

Gökhan Tozoğlu ise, "İnsanların tercihlerini açıklamaktan ilk defa bu kadar uzak olduğu bir süreç gördüm" diyor.

Tozoğlu olası sonuçlarla ilgili yorumlarını ekliyor: "Konya'da AK Parti ve MHP'nin oylarını topladığımızda Evet'in bir rekora koşması gerekir. Eğer bu orandan daha aşağı bir oran çıkarsa ki tahminler o yönde, bu kaybın büyük oranda MHP seçmeninden olacağını öngörebilirsiniz. Ancak Konya'da yüzde 65 ya 70 Evet çıkarsa ki Ak Parti seçmeninin bir kısmı da oyunu AK Parti'ye vermesine rağmen tercihini 'Hayır'dan yana kullanmıştır gibi değerlendirilebilir diye düşünüyorum".

16 Nisan'da Konya'dan yüksek oranda "Evet" oyu bekliyor. Oranları ise MHP tabanı ile bu suskun kitle belirleyecek gibi görünüyor.