Lübnan'da Merkez Bankasının kurduğu dijital döviz platformu ekonomide olumlu hava estirdi

Lübnan Merkez Bankası, Lübnan lirasının dolar karşısındaki sert düşüşü nedeniyle büyük ekonomik krizin yaşandığı ülkede döviz alım satımını denetlemek için dijital bir platform kurdu.

Merkez Bankasının 1510 lira olarak belirlediği döviz kurunun karaborsada 10 binin üzerine çıkması üzerine kurulan ve 27 Mayıs'ta faaliyete geçen dijital döviz platformu, kurdaki ani dalgalanmaların önüne geçmeyi ve kur işlemlerinde şeffaflığın sağlanmasını amaçlıyor.

Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame, geçen hafta, döviz taleplerini platforma kaydetmek isteyen katılımcıların, 21-25 Mayıs tarihlerinde verilerini doldurup gerekli tutarı ödediğini açıklamıştı. Dijital platformun hizmete girdiği ilk gün dolar 12 bin liradan işlem gördü.

Lübnanlılar, döviz işlemleri için geliştirilen bu yeni mekanizmayla dolar hareketinin yeniden resmi kanalların hakimiyetine dönmesini ve karaborsanın yavaş yavaş güç kaybetmesini umut ediyor.

Uzmanlar ise yeni mekanizmanın öncelikli amacının, Lübnan lirasını karaborsadaki çetelerin elinden kurtarmak olduğunu düşünüyor.

Dijital platform piyasadaki spekülasyonlara son verecek

Lübnan Üniversitesi Öğretim Üyesi, ekonomist Casim Acaka, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dijital platformda karaborsada olduğu gibi dövizin serbest kurdan işlem göreceğini, ancak bu mekanizmayla işlemlerin denetlenmesinin ve doların yönünün belirlenmesinin mümkün olacağını belirtti.

Accaka, Merkez Bankasının getirdiği denetim sayesinde piyasadaki spekülasyonların sona ereceğini, böylece döviz kurunda sert dalgalanmalar görülmeyeceğini kaydetti.

Dolar kurunun ancak Uluslararası Para Fonu (IMF) ile müzakereler ve ülkeye dolar girişiyle düşük seviyelere çekilebileceğini söyleyen Accaka, "Bu platform üzerinde dolar kuru serbest olsa da şeffaf ve denetlenebilir olacak. Pratikte bu mekanizma karaborsayı zayıflatacak ve burada sadece kaçakçılar ile kara para aklayanlar kalacak." dedi.

Accaka, platformun başarısının, emniyet güçleri, Ekonomi ve Maliye Bakanlıkları ile gümrük müdürlüklerinin karaborsa ve kaçakçılıkla mücadelesine bağlı olduğunu dile getirdi.

Amaç, arz ve talebin düzenlenmesi

Ekonomist Patrick Mardini ise söz konusu platformun amacının dolar arz ve talebini düzenlemek ve döviz işlemlerini tek bir kanaldan yapmak olduğunu ifade etti.

Mardini, ister bireysel isterse banka ve kurumlar düzeyinde olsun tüm dolar alım satım işlemlerinin şeffaf bir şekilde bu platformda yapılacağını dile getirdi.

Kurulduğu ilk anda iyimser bir hava yaratsa da platformun amacının dolar kurunu düşürmek değil doları karaborsanın elinden kurtarmak olduğu ifade ediliyor.

Farklı din ve mezheplere dayalı siyasi bölünmeler açısından oldukça kırılgan bir yapıya sahip Lübnan ekonomisi, 1975-1990 yıllarındaki iç savaştan bu yana en büyük krizi yaşıyor.

Sermayenin çıkışına karşı sert uygulamalara başvuran bankalar, 17 Ekim 2019'dan beri yurt dışı havalelerini askıya almış ve müşterilerin hesaplarındaki dövizleri çekmelerine kısıtlamalar getirmiş durumda.