Srebrenitsa Soykırımında "Uluslararası Toplumun Rolü"

Bosna'daki savaş döneminde ülkenin dışişleri

bakanı olan, merhum Aliya İzzertbegoviç'in en yakın çalışma arkadaşlarından

Muhammed Şaçirbegoviç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun,

Radovan Karaçiç ile Ratko Mladiç'in Srebrenitsa dahil olmak üzere doğu Bosna'daki

üç ayrı bölgede katliam yapmalarına göz yumduğunu söyledi.

Bosna Hersek yetkililerinin o dönemde, Srebrenitsa, Gorajde ve Jepa

bögelerinin Sırplara teslim edilmesi için büyük baskı altında kaldığını belirten

Şaçirbegoviç, "Toprak değişimi için büyük bir baskı vardı. Daha sonra imzalan

Dayton Antlaşması'nın şartı, Bosna'nın doğu bölgelerini Sırplara teslim etmekti.

Merhum Cumhurbaşkanımız Aliya İzzetbegoviç, Haris Silayciç ve benden toprak

değişimini istediler" diye konuştu.

Kendilerine 1994 yılında sunulan, Bosna Hersek topraklarının son haline

ilişkin haritada Srebrenitsa, Jepa ve Gorajde şehirlerinin Bosna Hersek

toprakları içinde yer aldığını belirten Şaçirbegoviç, "Srebrenitsa, Jepa ve

Gorajde şehirlerimiz bu haritada 'üç parmak' gibi Sırp topraklarının içindeydi"

dedi.

Ratko Mladiç, Radovan Karaciç ve dönemin Sırbistan Cumhurbaşkanı olan

Slobodan Miloşeviç'in bu haritayı kabul etmediklerini ifade eden Şaçirbegoviç,

yeni müzakerelerde bu üç kentin değiştirilmesini istediklerini söyledi.

"Biz tabii ki istedikleri toprak değişimini kabul etmedik. Bunun üzerine,

uluslararası toplum Sırpların bu şehirlere girmelerine 'sarı ışık' yaktı. Fakat,

daha sonra bu 'sarı ışık' uygulamada daha çok 'yeşil ışık' anlamına geldi" diye

konuşan Şaçirbegoviç, Bosna Savaşı'nda arabuluculuk görevi yürüten Amerikalı

yetkili Richard Holbrooke'nin Sırpların Srebrenitsa, Jepa ve Gorajde'ye

girmeleriyle ilgili bir anlaşmanın varlığından söz ettiğini anlattı.

Anlaşmayı yapan uluslararsı toplumun şu anda Srebrenitsa soykırımını

üstlenmesi gerektiğini belirten Şaçirbegoviç, "Srebrenitsa ve halkı için net

olarak bir şey yapılması lazım. Bir tarafta herkes Srebrenitsa'da soykırımın

yapıldığını kabul ediyorsa ve diğer tarafta bazıları bunu hala inkar ediyorsa, bu

kurbanlara ve ailelerine saygısızlıktır. Dolayısıyla Srebrenitsa kurbanları bir

şekilde tatmin edilmeli" diye konuştu.

Şaçirbegoviç, Srebrenitsa'nın şu anda Bosna Hersek Federasyonu'nun bir

parçası olması için bir sebep olmadığını ve "katliamı yapanların kontrolü altında

kalmalarının" bir adaletsizlik olduğunu kaydetti.

-" Hollanda, hava saldırısı için 7 sefere talep gönderdi"-

Şaçirbegoviç, şöyle devam etti:

"BM'nin Zagreb Merkezi'nde görev yapan bir kişi, Srebrenitsa katliamının

öncesinde, Hollanda'nın Srebrenitsa'ya hava saldırıları gerçekleştirmek üzere

yedi sefer talep gönderdiğini söyledi. Taleplere cevap verilmedi. Belki bir yada

iki talep uygun olmayabilirdi, fakat yedi talebin reddedilmesi imkansızdır.

Burada anlaşılan, Srebrenitsa planlı bir şekilde kendi haline bırakıldı."

-"Merhum Aliya İzzetbegoviç elinden geleni yaptı"-

Bosna Hersek tarihinin en zor zamanlarında, merhum Aliya İzzetbegoviç ile

yaptığı görüşmelerinden de bahseden dönemin Dışişleri Bakanı Şaçirbegoviç,

"Srebrenitsa'ya biz ihanet ettik diye söylentiler de vardı o zamanlar. Merhum

İzzetbegoviç ile yaptığımız görüşmelerden, böyle bir şeyin olabilmesi için asla

ihtimal vermedim. Kendisi de, 'Keşke Srebrenitsa için bir şeyler yapabilseydik,

belki bu kadar insan ölmezdi' dedi. Srebrenitsa'ya bizim ihanet ettiğimizi

söylentileri, Bosna'da katliamları yapanlar tarafından içeriye sokularak,

soykırım sorumluluğundan kurtulmak istediler. Biz öyle bir şey asla yapmadık ve

yapmazdık. Bu hem ahlaki bir şey değil, hem de siyasi adalete karşıdır" diye

konuştu.

- "Lahey Mahkemesi'nin kararı siyasi bir karardır"-

Lahey'deki Savaş Suçları Mahkemesi'nin, Sırp ordusunun, Bosnalı Sırpların

eski lideri Radovan Karaciç'in öncülüğünde Bratunac, Foça, Klyuç, Priyedor,

Sanski Most, Vlasenitsa ve Zvornik şehirlerinde soykırım yaptığına dair yeterli

kanıt bulamadığı gerekçesiyle Karaciç'e beraat kararı vermesine de değinen

Şaçirbegoviç, mahkeme kararının siyasi bir karar olduğuna vurgu yaptı.

Şaçirbegoviç, "Srebrenitsa soykırımın artık inkar edemezler, fakat Bosna

Hersek'in diğer kentlerinde yapılanları inkar etmeye çalışıyorlar. Soykırım

niyetinin olduğunu biz biliyoruz, çünkü aynı yöntemler kullanıldı. Bu siyasi bir

karardır ve oradaki hakimler belli ki büyük bir baskı altındalar. Yahudilere

yapılan dahil olmak üzere, son 50-60 yıl içinde yapılan soykırımların sonuçları

bellidir, dolayısıyla Bosna Hersek'te soykırımı kabul etmenin getireceği sonuçlar

onları endişeye sevk ediyor, bu yüzden inkar ediyorlar. Onun dışında, Lahey

Mahkemesi yakında kapatılacak, çünkü çalışanları yeni iş bulmaya çalışıyor"

şeklinde konuştu.

Bosna'daki savaş sırasında 11 Temmuz 1995'te 8 bin Boşnak erkeğin soykırıma

maruz kaldığı Srebrenitsa'da, soykırımın 17. yıldönümü için 11 Temmuz'da

yapılacak anma törenlerinde 520 kurbanın cenazesi toprağa verilecek. Törenlerde,

Türkiye'yi Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ temsil edecek.

Muhabir : Faruk Vele/ Kemal Zorlak

Yayıncı : Ogün Duru - SARAYBOSNA