Tayvan'ın Dünya Sağlık Asamblesi'ne "gözlemci" olarak katılması reddedildi

ABD ve bazı ülkelerin 73. Dünya Sağlık Asamblesi'ne (DSA), Tayvan'ın gözlemci olarak davet edilmesi teklifi reddedildi.

194 üyeli DSÖ'nün en üst karar organı olan 73. DSA, mayıstaki kısa süreli oturumunun ardından, İsviçre'nin Cenevre kentindeki DSÖ merkezinde yeniden başladı.

ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi Nezdindeki Büyükelçiliği tarafından 6 Kasım'da Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus'a yaptığı, "Tayvan'ın DSA'ya gözlemci sıfatıyla davet edilmesi" teklifi, DSA'nın öğleden sonraki oturumunda ele alındı.

ABD, Honduras ve Marshall Adaları gibi ülkelerin de desteklediği teklif hakkında DSA genel komitesi olumsuz görüş bildirdi.

Daha sonra teklif hakkında 2 ülke lehte, 2 ülke de aleyhte konuşma yaptı.

"Tek Çin ilkesine aykırı"

Çin'in Cenevre Ofisi Nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Çın Şu, DSA genel komitesinin Tayvan'ın gözlemci olarak Asamble'ye alınmaması yönündeki önerisini tam olarak desteklediklerini söyledi.

Tayvan'ın gözlemci olarak DSA'ya katılmasının "BM Sözleşmesi" ve "Tek Çin" ilkesine aykırı olduğunu iddia eden Şu, teklifin DSA gündemine alınmaması gerektiğini savundu.

Şu'nun ardından söz alan Pakistan temsilcisi de ülkesinin Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü koruma çabalarını tam olarak desteklediğini, Tayvan'ın DSA'ya gözlemci olarak katılma hakkına sahip olmadığını belirterek, "Tayvan, Çin'in iç meselesidir." değerlendirmesinde bulundu.

"Tayvan gözlemci olarak davet edilsin"

Honduras ve Marshall Adaları temsilcileri de yaptıkları konuşmalarda, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle dünyanın olağanüstü bir dönemden geçtiğini, Tayvan'ın yüzden fazla ülkeye sağlık ekipmanı gönderdiğini ve "kimseyi geride bırakmama" taahhüdü gereği Tayvan'ın DSA'da gözlemci olarak davet edilmesi gerektiğini söyledi.

Konuşmaların ardından teklifin gündeme alınması DSA'ya üye ülkelerin onayına sunuldu.

Kararı açıklayan 73. Dünya Sağlık Asamblesi Başkanı Keva Bain, Tayvan'ın DSA'ya gözlemci olarak davet edilmesi teklifinin gündeme alınmasının reddedildiğini kaydetti.

Gün içinde Tayvan'dan yapılan açıklamada, DSA'dan bir davet alınmadığı belirtilmişti.

Tayvan 2016'dan bu yana gözlemci olarak katılamıyor

Bu yılki DSA gündeminin en önemli tartışma konularından birini Tayvan'ın Asambleye gözlemci olarak katılıp katılamayacağı oluşturmuştu.

Çin, Tayvan'ın bu yöndeki girişimlerine şiddetle karşı çıkmıştı.

Çinli yetkililer, Tayvan'ın sadece Çin'in bir parçası olduğunu kabul etmesi durumunda Asambleye katılabileceğini açıklamıştı.

Tayvan'ın DSA'da gözlemci sıfatıyla yer alması için en az 13 üye ülkenin öneride bulunması ve yapılacak oylamada teklifin kabul edilmesi gerekiyordu.

Kararda Ghebreyesus'un tavrının da belirleyici olduğu ifade edildi.

Tayvan, Çin'in engellemelerinden dolayı 2016'dan bu yana DSA'ya katılamıyor.

ABD Temsilciler Meclisinin 205 üyesi, 15 Mayıs'ta DSÖ'ye, Tayvan'ı DSA'ya "gözlemci statüsüyle" davet etmesi talebini içeren mektup yazmıştı.