TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Şentop Açıklaması

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, "Cumhurbaşkanının meclisi feshi konusu yalan. En fazla 2 dönem yapabilir, ondan sonra seçilecek meclis eski cumhurbaşkanını Yüce Divana gönderebilir. Zaman aşımı işlemiyor bu durumda." dedi.

Tarım-Orman Çalışanları Birliği Sendikasının İşyeri Temsilcileri Eğitim ve İstişare Toplantısı'na katılan Şentop, 16 Nisan'ın Türkiye tarihi bakımından en önemli bir karar tarihi olduğunu anlattı.

Şentop, "Hükümeti meclisten gelene bağlı olmaktan çıkarıyoruz. Halka bağlıyoruz. Hem meclisi hem hükümeti seçeceğiz. Güvenoyuna ihtiyacı yok, gensoru da yok, direkt halk seçiyor, böylelikle bu eski mekanizmayı söküyoruz." dedi.

Eyalet sistemi tartışmalarına da değinen Şentop, "123. madde diyor ki; kamu tüzel kişilik kanunla ve kanunun verdiği yetki ile kurulabilir. Şimdi değiştirdik. 'Kanunla veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulur' diye. 126. maddede yazıyor, Türkiye'nin idari yapısı il olarak belirlenmiş. İlleri içine alan bir yapı yok Türkiye'de. Bu tür düzenlemeler kanunla olmaz, anayasayla olur. Konunun bir kenarından tutuyorlar." diye konuştu.

Yapılacak olanın hükümet sistemi değişikliği olduğunu vurgulayan Şentop, şöyle devam etti:

"Cumhurbaşkanlığı sisteminde güvenoyu ve gensoru olmaz, çünkü hükümeti direkt millet seçiyor. Mevcut sistemde bakanlar milletvekillerinden oluşuyor. Yeni sistemde bakanlar milletvekili değil. Bu hükümet sistemi farklılığından ortaya çıkan müessese farklılıklarıdır. Arabaya benzetirsek bu sistemi, manuel sistemle çalışan arabaya alışmışlar, otomatik vitesle çalışan sisteme binince 'debriyaj niye yok?' diyorlar. Dolayısıyla sistem farklılığı sebebiyle 'gensoru ve güvenoyu niye yok?' diye abuk sabuk sorular ortaya çıkabiliyor."

Var olan sistemde başbakan ve cumhurbaşkanının ortak kullandığı görevleri cumhurbaşkanına verdiklerini aktaran Şentop, "Böyle olunca muhalefet 'tek kişi, tek adam' diyor. Zaten mevcut sistemde son sözü 2 kişi söylüyor, Bu da kargaşa çıkarıyor, bu iki başlılığı teke indiriyoruz. Dünyadaki başkanlık ve yarı başkanlık sistemleri bu yüzden başarılı." dedi.

Yüce Divan

Cumhurbaşkanının Yüce Divana gönderilmesi için salt çoğunluğun önemli olduğunu, dünyanın her yerinde başkanların Yüce Divana sevki için 3'te 2 çoğunluk arandığını belirten Şentop, şunları kaydetti:

"Cumhurbaşkanının meclisi feshi konusu yalan. En fazla 2 dönem yapabilir, ondan sonra seçilecek meclis, eski cumhurbaşkanını Yüce Divana gönderebilir. Zaman aşımı işlemiyor bu durumda. Anayasayı yarım okuyorlar. 'Cumhurbaşkanı tek başına istediği gibi olağanüstü hal ilan eder, iş adamının mal varlığına el koyar' gibi saçma sapan ifadeler söylüyorlar. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri başlık olarak sıralanmış ve diğer maddelerde de nasıl yürürlüğe gireceği açıklanmış. Mesela savaş ilanı yetkisi Meclistedir ancak Meclis tatildeyken kendisi karar verebilir ve Meclisi toplantıya çağırır. Olağanüstü hal yetkisi de Meclise aittir. Referandum yetkisi de Meclis onayına bağlıdır. Bütün çarpıtmaların cevabı var bizde. 'Cumhurbaşkanı kendi seçtiği anayasa mahkemesi önünde nasıl yargılanacak?' diyorlar. Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süresi 12 yıl, cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl. Cumhurbaşkanının bu üyeleri görevden alma yetkisi yok. Değiştirme yetkisi yok. Üyelik boşalırsa atama yapabilir, bu da cumhurbaşkanının kontenjanıdır. Bundan sonra Anayasa Mahkemesinde asker üye olmayacak. Şu anki sistemde 2 asker üye var. Cumhurbaşkanının 5 yıllık görev süresinde Anayasa Mahkemesine 3 üye seçme hakkı var. İkisini de zaten görev süresinin son yılında seçiyor. Bir cumhurbaşkanının mahkemeyi şekillendireceği ifadesi sahtekarlıktır. "