Tevfik Fikret vefatının 106. yılında anılıyor - Son Dakika
Güncel

Tevfik Fikret vefatının 106. yılında anılıyor

Tevfik Fikret vefatının 106. yılında anılıyor

Türk şiirine yeni ufuklar aralayan Tevfik Fikret, vefatının 106. yılında yad ediliyor.

18.08.2021 12:08  Güncelleme: 12:32
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

Türk şiirine yeni ufuklar aralayan Tevfik Fikret, vefatının 106. yılında yad ediliyor.

Hariciye Kaleminde memurluk ve çeşitli vilayetlerde mutasarrıflık yapan Çankırılı Hüseyin Efendi ile ailesi sonradan Müslüman olan Sakız adası Rumlarından Hatice Refia Hanım'ın oğlu Mehmet Tevfik Fikret, 26 Aralık 1867'de İstanbul Aksaray'da dünyaya geldi.

Annesi Refia Hanım 1879'da gittiği Hac yolundan dönerken yolda kolera salgını yüzünden hayatını kaybedince, şair Fikret, 12 yaşında öksüz kaldı.

Fikret'in babası Arabistan'a sürgüne gönderilince, kız kardeşi Sıdıka ile anneannesinin yanında yaşamaya başladı.

Eğitimine Mahmudiye Rüşdiyesinde başlayan şair, Galatasaray Lisesine (Mekteb-i Sultani) devam ederek, Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci'den dersler aldı.

Usta şairin lise birinci sınıftayken, Nazmi mahlasıyla gazel tarzında yazdığı ilk şiiri, hocası Muallim Fevzi sayesinde Tercüman-ı Hakikat'te (1884-1885) yayımlandı.

Liseyi 1888'de birincilikle bitiren Fikret, çeşitli görevlerde memurluk yaptığı sırada kuzeni Nazime hanımla 1890'da dünya evine girdi. Fikret çiftinin Haluk adını verdiği ve Haluk'un Vedaı eserine ilham olan oğulları, 1895'te dünyaya geldi.

Tevfik Fikret, Ticaret Mekteb-i Alisi'nde hat ve Fransızca dersleri vererek, 1891'de "Mirsad" dergisinin açtığı şiir yarışmasında birincilik kazanınca edebiyat çevrelerinde adını duyurmaya başladı. 1892'de Galatasaray Lisesine Türkçe öğretmeni olarak atandı ve 1894'te "Malumat" dergisini çıkaranlar arasında yer aldı.

Evine Aşiyan adını verdi

Yaşadığı dönemde hükümetin memur maaşlarında kesinti yapmasını protesto için görevinden ayrılan Fikret, 1896'da Servet-i Fünun Dergisi'nin Yazıişleri Müdürlüğü'ne getirildi. Dergi onun döneminde Edebiyat-ı Cedide'nin yayın organı kimliği kazandı. Aynı yıl Türkçe öğretmeni olarak Robert Koleji'ne girdi. Aydınlar üzerinde süren yoğun baskılar nedeniyle birkaç kez gözaltına alınan şair, bir süre sonra dergideki görevinden ayrıldı.

Robert Kolejinin yanında, 1906'da ev yaptırıp "Aşiyan" adını veren Fikret, eşi ve oğlu Haluk'la birlikte buraya yerleşti. 1908'de II. Meşrutiyet'in ateşli savunucularından biri olan Tevfik Fikret, Hüseyin Kazım Kadri ve Hüseyin Cahit Yalçın ile "Tanin" gazetesini kurdu. Gazete İttihat ve Terakki'nin yayın organı haline getirilmek istenince, Fikret karşı çıkarak Tanin'den ayrıldı.

Şair Fikret, Galatasaray Lisesi Müdürlüğü yaparken, 31 Mart olaylarını protesto için görevinden ayrıldı ancak öğrencileri ve Maarif Nazırı Nail Bey'in ısrarlarıyla görevine geri döndü. 8 ay sonra yeni Maarif Nazırı Emrullah Efendi ile anlaşamayınca bir daha dönmemek üzere görevini bıraktı. İttihat ve Terakki iktidarına da karşı çıkan Fikret, Aşiyan'a çekildi.

Aynı yıllarda şeker hastalığına yakalanan Tevfik Fikret, kolundan olduğu bir ameliyatın ardından 48 yaşında 19 Ağustos 1915'de yaşamını kaybederek, Eyüp'teki aile mezarlığına defnedildi. Şairin mezarı daha sonra Aşiyan'daki müze evine taşındı.

Servet-i Fünun dergisinin başına geçti

Küçük yaşlardan itibaren şiir yazmaya başlayan Tevfik Fikret, başlangıçta Muallim Naci ile Recaizade Mahmut Ekrem şiirleri arasında uzunca bir arayış dönemi geçirdi.

Edebiyatta yenilik yapmaya hevesli gençlerle yeni bir edebi topluluk kurmayı arzu eden Recaizade Mahmud Ekrem, 1896'da öğrencisi Ahmed İhsan Tokgöz'ün yayımladığı Servet dergisini Servet-i Fünun adıyla edebi bir dergi haline getirmeye ve ardından Tevfik Fikret'i bu derginin başına geçmeye ikna etti.

Dergi, Tevfik Fikret'in yönetiminde Şubat 1896 tarihli 256. sayısından itibaren edebiyatta ve özellikle şiirde yenilik yapmak isteyen gençlerin toplandığı bir yer haline geldi.

Türk edebiyatı tarihinde birinci ve ikinci Tanzimat neslinden sonra edebiyatta Batılı anlamda asıl yenilikleri gerçekleştiren Servet-i Fünun topluluğunun bütün faaliyeti büyük ölçüde Fikret'in yönetimindeki bu dergi etrafında gerçekleşti.

Daha sonra Fransız şiiriyle tanışan ve özellikle "Nobel Edebiyat Ödülü" sahibi şair François Coppee'den etkilenerek kendi şiirini yazmaya çalışan Fikret, aşırı titiz tutumu ve en küçük ayrıntılar üzerinde dikkatle durması nedeniyle kendine özgü bir üslup oluşturarak, döneminin edebiyat ve şiiri üzerinde etkili oldu.

Tevfik Fikret, yazdığı sürece biçimsel kaygıları göz ardı etmeden sürekli yenilik aradı. 1900'de yayınlanan "Rübab-ı Şikeste"de toplumsal sorunlara ağırlık veren şiirlerin yanı sıra günlük konuşma diline yakın yazdığı şiirleriyle ön plana çıkarak şairin betimlemelerinde verdiği ayrıntı konusundaki mahir tutumu, ressam olmasına bağlandı.

Zaman içinde pesimist bir anlayışa evrildi

Doğa şiirlerinde yer alan doğayla uyumluluk olgusunun da dikkati çektiği Tevfik Fikret, 1911'de yayınlanan ikinci şiir kitabı "Haluk'un Defteri"ndeki şiirleri, en umutlu ve iyimser şiirleri oldu. Zaman içinde pesimist bir anlayışa evrilen Fikret, hayattan şikayet etmeye, derin bir kötümserlik içerisine girmeye başladı.

Fikret'in hece ölçüsü ve sade bir dille çocuklar için yazdığı şiirlerini bir araya getirdiği, "Şermin" adlı eseri 1914'te yayınlandı. Eserinde, kısa dizelerden kurulu, dolaysız bir anlatımın egemen olduğu şiirlere yer veren şair, 30'lu yaşlarından sonra çevresindeki olumsuzluklardan oldukça etkilendi.

Prof. Dr. Abdullah Uçman Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) İslam Ansiklopedisinde Fikret'in şiir anlayışına dair şunları yazmıştı:

"Tevfik Fikret'in Türk şiirine getirmiş olduğu yeniliklerden biri şiirin yapısıyla ilgilidir. Şiirde beyit hakimiyeti yerine, daha önce Abdülhak Hamid'in denediği, anlamın şiirin bütününe yayılması anlayışı Fikret tarafından büyük ölçüde uygulanmıştır. Özellikle onun anlatıma dayalı manzumelerinde artık cümle ve dolayısıyla anlam bütünlüğü tam bir serbestlik kazanır. Fikret, ayrıca başta "sone" olmak üzere Fransız nazım şekilleriyle birlikte eski şiirin müstezadlarını hatırlatan serbest müstezad örneklerini denemiştir."

Eserleri:

"Rübab-ı Şikeste", "Tarih-i Kadim", "Haluk'un Defteri", "Rübab'ın Cevabı", "Şermin", "Hasta Çocuk", "Sis", "Millet Şarkısı", "Doksan Beşe Doğru", "Han-ı Yağma", "Balıkçılar", "Haluk'un Çocukluğu", "Rübab-ı Cevab", "Bir İçim Su", "Verin Zavallılara", "Ferda", "Yeşil Yurt", "İnanmak İhtiyacı"

Kaynak: AA

Son Dakika Güncel Tevfik Fikret vefatının 106. yılında anılıyor - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Sinop'ta Mahalli İdareler Genel Seçimleri öncesi seçim güvenliği toplantısı yapıldı
    18:05 Sinop'ta Mahalli İdareler Genel Seçimleri öncesi seçim güvenliği toplantısı yapıldı

    Sinop'ta pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Genel Seçimleri öncesi Vali Mustafa Özarslan başkanlığında seçim güvenliği toplantısı düzenlendi. Toplantıda, seçimlerin huzur ve güven içinde gerçekleşebilmesi için alınan güvenlik tedbirleri görüşüldü.

  • Beşiktaş, Fatih Karagümrük ile 1-1 berabere kaldı
    18:04 Beşiktaş, Fatih Karagümrük ile 1-1 berabere kaldı

    Beşiktaş, hazırlık maçında Fatih Karagümrük ile 1-1 berabere kaldı. Karşılaşmanın 25. dakikasında Karagümrük'ün golüne Ghezzal ile yanıt veren Beşiktaş, maçtan 1-1'lik beraberlikle ayrıldı.

  • Çorum Belediyesi, Metrobüs Projesini Hayata Geçirecek
    18:03 Çorum Belediyesi, Metrobüs Projesini Hayata Geçirecek

    Çorum Belediye Başkanı Dr. Halil İbrahim Aşgın, yeni dönemde toplu ulaşımda Çorum'a çağ atlatacak olan 'öetrobüs' projesini hayata geçireceklerini duyurdu. Başkan Aşgın, metrobüslerle şehrin ulaşımını kolaylaştıracaklarını belirtti.

  • İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Dünya Tiyatro Günü'nü ücretsiz oyunlarla kutladı
    18:01 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Dünya Tiyatro Günü'nü ücretsiz oyunlarla kutladı

    İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, 27 Mart Dünya Tiyatro Günü'nü sahnelerinde düzenlediği ücretsiz oyunlarla kutladı. Ulusal ve uluslararası bildirilerin okunduğu etkinlikte, tiyatronun iletişimdeki önemi ve sanatın barışa olan katkısı vurgulandı.

  • Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Iğdır'da Eğitim Yöneticileriyle Bir Araya Geldi
    18:00 Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Iğdır'da Eğitim Yöneticileriyle Bir Araya Geldi

    Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Iğdır'a ziyaret gerçekleştirerek il eğitim yöneticileriyle bir araya geldi. Bakan Tekin, okulların temizlenmesi için seçimden sonraki günü tatil ilan ettiklerini ve şimdi de 1 Nisan pazartesi gününü öğrenciler ve öğretmenler için idari tatil ilan ettiklerini açıkladı. Ayrıca, e-Okul üzerinden okul veli randevu sistemini hayata geçirdiklerini ve çocukların sosyal sorumluluklarını değerlendirecek bir puanlama sistemi oluşturduklarını belirtti. Bakan Tekin ayrıca, Milli Eğitim Şura'larının yapılmayacağına dair yanlış bir anlaşılma olduğunu ve 1 Nisan pazartesi gününün tatil olacağını duyurdu.

  • Kastamonu'da motosiklet kazası: Rusya uyruklu şahıs ağır yaralandı
    17:59 Kastamonu'da motosiklet kazası: Rusya uyruklu şahıs ağır yaralandı

    Kastamonu'nun İnebolu ilçesinde meydana gelen motosiklet kazasında, Rusya uyruklu bir şahıs şarampole devrilen motosikletten düşerek ağır yaralandı. Kazayı gören vatandaşların ihbarı üzerine sağlık ekipleri olay yerine gelerek yaralıya müdahale etti ve hastaneye kaldırdı. Jandarma ekipleri de kazayla ilgili inceleme başlattı.

  • Beşiktaş, VavaCars Fatih Karagümrük ile berabere kaldı
    17:57 Beşiktaş, VavaCars Fatih Karagümrük ile berabere kaldı

    Beşiktaş, milli arada özel maçta VavaCars Fatih Karagümrük ile 1-1 berabere kaldı. Kevin Lasagna'nın golüne Ghezzal'ın cevabıyla maç eşitlendi. Al-Musrati, Rebic ve diğer bazı oyuncular kadroda yer almadı.

  • Isparta'da Narkotik Operasyonunda 56 Şüpheliye Adli İşlem
    17:56 Isparta'da Narkotik Operasyonunda 56 Şüpheliye Adli İşlem

    Isparta'da Narkotik Suçlarla Mücadele ekipleri tarafından gerçekleştirilen 'Narkoçelik' operasyonunda 56 şüpheliye adli işlem yapıldı. Operasyon sonucunda 8 şüpheli tutuklanarak cezaevine gönderildi. Operasyon kapsamında bin 652 kullanımlık muhtelif uyuşturucu veya uyarıcı madde ele geçirildi.

  • Türkiye'nin BM Viyana Daimi Temsilciliği tarafından Uluslararası Sıfır Atık Günü programı düzenlendi
    17:56 Türkiye'nin BM Viyana Daimi Temsilciliği tarafından Uluslararası Sıfır Atık Günü programı düzenlendi

    Avusturya'daki BM Viyana Ofisi'nde, Türkiye'nin BM Viyana Daimi Temsilciliğinin girişimiyle 'Uluslararası Sıfır Atık Günü' dolayısıyla program düzenlendi. Programa, sıfır atık konusunun farklı boyutları ele alındı ve Emine Erdoğan'ın video mesajı paylaşıldı. Türkiye'deki sıfır atık projesi hakkında sunum yapıldı ve AB, Sudan ve Brezilya daimi temsilcileri de katıldı.

  • Bursaspor, Zonguldak Kömürspor maçı hazırlıklarına devam ediyor
    17:53 Bursaspor, Zonguldak Kömürspor maçı hazırlıklarına devam ediyor

    Bursaspor, TFF 2. Lig'in 33. haftasında deplasmanda konuk olacağı Zonguldak Kömürspor maçı hazırlıklarını sürdürdü. Yeşil-beyazlı futbolcuların hırslı görüntüsü dikkat çekti.


Advertisement