TRT World Forum 2020'de, Kovid-19 döneminde çok kutupluluk ve küresel iş birliğinin geleceği tartışıldı

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas, "Türiye'nin göç ve göç akımına dair oynadığı rolün ne kadar önemli olduğunu kabul ediyoruz. Şu an dünyanın en çok mülteci barındıran ülkesi konumundaki Türkiye'ye bu alanda desteğimiz ve iş birliğimiz gelecekte de sürecektir." dedi.

"Pandemi Sonrası Dünyada Uluslararası Düzen ve Değişen Dinamikler" başlığıyla 4'üncüsü gerçekleştirilen TRT World Forum 2020'de "Pandemi Döneminde Çok Kutuplu Dünya: Küresel İşbirliğinin Geleceği" başlıklı oturum düzenlendi.

Oturuma, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Bisera Turkovic, Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas, Emeritus Profesör ve Harvard Üniversitesi Kennedy School Eski Dekanı Joseph Nye ve FutureMap Kurucusu ve Yönetici Ortağı Parag Khanna katıldı.

Schinas, konuşmasında Avrupa Birliği hükümetlerinin Kovid-19 salgınını önlemeye yönelik politikalarını değerlendirdi.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının kıtada yayıldığı ilk haftalarda AB hükümetlerinin, kamuoyu baskısı altında bir salgın politikası izlediğini belirten Schinas, "Çok kısa zamanda hükümetlerimiz, birçok alanda ortak yanları olduğunu fark etti. Ekonomilerimizin karşılıklı bağımlılığı ve tedarik zincirlerimizin birbirinden ayrılmazlığı gibi hakikatler ortaya çıktı." şeklinde konuştu.

Schinas, salgının ilerleyen zamanlarında AB ülkelerinin daha önce görülmemiş bir iş birliği içine girdiğini kaydederek, "Süper marketlere tedariklerin artırılması, ortak ihalelerle herkes için koruyucu ekipman hazırlanması, simetrik şoktan kurtulmak için atılan ekonomik adımlar ve aynı zamanda Kovid-19 aşısının ön siparişi gibi çabalarımız, AB'nin Kovid-19 politikalarının kararlı ve ikna edici olduğunu göstermektedir." ifadelerini kullandı.

Pandemi sonrası dünya çok taraflılığa gidecek

Salgın sonrası küresel sistemin reforma gitmesi konusunda AB'nin nasıl bir rol oynayabileceği sorusuna Schinas, şu ifadelerle cevap verdi:

"Pandemi sonrası dönemde dünyanın çok taraflılığa gideceğinden hiçbir şüphem yok. Bu kaçınılmaz bir şey. Söz konusu süreçte dünya, çok taraflı iş birliğinin, hukuku temel alan yeniden düzenlenmiş çok taraflı sistemin önemini anlamış oldu. Bu çok taraflılığın bir takım ana unsurlarından birisi, önümüzdeki yıllarda çevre dostu ve dijital bir dünyaya geçiş yapmak zorunda olacağımızdır. Bu konuda AB, karbondan arındırılmış ilk kıta olma konusunda gösterdiği kararlılıkta iyi bir örnektir."

Schinas, ABD'de Joe Biden'ın başkan seçilmesinin de çok taraflılığa geçişte büyük rol oynayacağını vurguladı.

Çok taraflılık konusunda dijital dönüşüme değinen Schinas, "Bu alanda, yapay zeka alanında üretilecek yeni teknolojiler, 5G internet hızına geçiş, sanal verilere ulaşım ve bu verilerin korunması, dijital çok taraflılığa geçiş meselesinde Avrupa'nın soracağı sorular olacaktır." dedi.

Schinas, sağlık politikalarının da çok taraflılığa geçişte üçüncü önemli unsur olduğuna vurgu yaparak, "Bu dönemde, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) etrafında daha fazla küresel iş birliği göreceğimizi düşünüyorum. Bu alanların hiçbirinde AB'nin tereddüt edeceği bir şey olmayacaktır. Yumuşak güçte dünyanın merkez üssü konumundaki AB, küresel sağlık inisiyatiflerini desteklemeyi sürdürecektir." açıklamasında bulundu.

Türkiye'nin göç konusunda oynadığı rol çok önemli

Avrupa'da artan etnik milliyetçiliğin bölge ülkelerinin kapsamlı bir göç politikası uygulamasına yönelik etkilerini değerlendiren Schinas, "AB'nin göç krizine dair artık bütüncül bir çerçeve çizmesi gerektiğine inanıyorum. Küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 25'ine tekabül eden ve birçok alanda etki sahibi olan bir birliğin, göç konusunda hala daha sağlam bir politikası olmaması akla hayale sığmayan bir şeydir." ifadelerini kaydetti.

Schinas, 23 Eylül'de AB'nin göç ve sığınmayla alakalı yeni bir Avrupa paktı hazırladığını ve bu paktın içeriğinin müzakere edildiğini belirterek, paktın içeriğine dair şu detayları verdi:

"Söz konusu teklifin üç ana unsuru olacak. Birinci unsur, komşularımızla ve özellikle göç rotasının üzerinde olan ülkelerle daha yakın iş birliğini öngörecek. İkinci unsur, kapsamında sınır ve sahil güvenlik politikalarını daha fazla güçlendirmenin yolları aranacak. Üçüncü unsur ise dayanışma ve göçün yükünü adil paylaşmaya dayalı bir sistemin inşasına dair olacak. Özellikle göçmenleri ilk alan ülkelerin bu yükü adaletsiz olarak taşıması hiç doğru olmaz."

Göç konusunda Türkiye'nin gösterdiği çabalara teşekkür eden Schinas, "Türkiye'nin göç ve göç akımına dair oynadığı rolün ne kadar önemli olduğunu kabul ediyoruz. Şu an dünyanın en çok mülteci barındıran ülkesi konumundaki Türkiye'ye bu alanda desteğimiz ve iş birliğimiz gelecekte de sürecektir." dedi.

Biden geniş çerçeveli dış politika takip edecek

Harvard Üniversitesi Kennedy School Eski Dekanı Joseph Nye de Kovid-19'un da iklim değişliği gibi millet ve kimlik tanımaksızın sınırları aşarak insanları etkilediğini belirterek, buna karşı uluslararası iş birliği içinde mücadele etmenin önemine vurgu yaptı.

Devletlerin ulusal çıkarları korumak adına dış politikada geniş veya dar çerçeveli politikalar izleyebileceğini kaydeden Nye, "Bu noktada maalesef (ABD Başkanı Donald) Trump yönetimi, DSÖ'nün Kovid-19'a karşı küresel aşı ve tedavi programına katılmayı reddederek ulusal çıkarları koruma noktasında dar çerçeveli bir politika tercih etti. Diğer yandan, Biden döneminde muhtemelen bu programa katılacağız." diye konuştu.

Nye, kendi ulusal çıkarlarını korumak için diğer ülkelere de yardımcı olmasının ABD'nin geleneksel dış politikasının olduğunu hatırlatarak, bu duruma Marshall planını örnek verdi.

Biden'ın, dış politikada daha geniş bir çerçeveden yaklaştığını belirten Nye, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Burada sorun aslında Trump'ın ne kadar dar bir görüş belirlediğidir. Başkalarına yardımcı olmak sizin çıkarınıza hizmet eder. Biden görevi devraldığında beklediğimiz yaklaşım, ABD'nin çıkarlarını daha geniş bir çerçevede görmesidir. Öte yandan, Amerika içinde bazı gruplar ulusal çıkarların daha dar bir çerçevede değerlendirilmesini istemeye devam edecektir. Ama büyük bir çoğunluk bu görüşe katılmayacaktır. Biden yönetimi belki Cumhuriyetçilerden tamamen uzak olamayacaktır ama bu, Biden'ın uluslararası politikasını çok da etkilemeyecektir."