Tüketici dernekleri koronavirüs aşısı olmayana kısıtlama tartışmasını değerlendirdi

Tüketici dernekleri, meslek örgütleri ya da kişilerin koronavirüs aşısı olmayanlara yönelik alacağı kısıtlamaların anayasaya aykırı olduğunu, vatandaşların temel hak ve özgürlüklerden mahrum bırakılamayacağını belirterek, bu yöndeki bir uygulamanın ancak yasama, yürütme ve yargı organlarınca getirilebileceği uyarısı yaptı.

Tüketici dernekleri, koronavirüs vaka sayılarının artması üzerine İstanbul'da bazı ilçelerdeki fırınlarda aşı olmayanlara ekmek satılmayacağı yönündeki iddia üzerine, vatandaşların meslek örgütlerince alınabilecek bu tür kararlara karşı nasıl hareket edebileceğini AA muhabirine değerlendirdi.

Tüketici Birliği Federasyonu (TBF) Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, Türkiye'de aşılamanın arttırılması için çeşitli çareler arandığını ancak aşılanma oranını artırmak için anayasaya aykırı herhangi bir yaklaşıma girilmemesi gerektiğini söyledi.

Deniz, geçtiğimiz gün bazı basın organlarında aşı olmayanlara fırınlarda ekmek satılmaması yönünde bir önerinin haber olarak yer aldığını anımsatarak, "Ekmek gibi toplumun moral değerleri arasında yer alan temel bir tüketim maddesinin aşı olmayanlara satılmaması gibi bir uygulamayı son derece sıra dışı ve absürt buluyorum." dedi.

Deniz, anayasaya göre, seyahat, yeme-içme, barınma, sağlıklı yaşam konusundaki hakların güvence altında olduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:

"Anayasal güvence altına alınan haklar ancak ilgili kamu otoritesi tarafından anayasada sayılan sebepler dahilinde kısıtlanabilir. Bunun dışında yasama, yürütme ve yargı dışında hiç kimsenin böyle bir karar alma hakkı ve yetkisi yoktur. Böyle bir karar almaya kalkarsa da yok hükmündedir. Üstelik 6502 Sayılı Tüketici Yasasına göre, kimsenin, satışa sunduğunuz bir ürünü herhangi bir ayrımcılık gözetecek şekilde satmaktan sakınma hakkı yoktur. Mesela 'Buradan İtalyanlar yemek yiyemez', 'Burada Suriyeliler alışveriş yapamaz' gibi bir ilan asmaya benziyor bu durum. Hiçbir meslek örgütü ya da kimse yasama, yürütme ve yargı organı dışında anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerini kısıtlayıcı bir karar alamaz. Bu tarz uygulamalar gerekli kararlar alınmadan uygulanmazsa bazı sıkıntılar doğurabilir."

Tüketicinin, alışveriş yaparken "aşı olmadı" diye bu hakkının engellenmesi durumunda Ticaret İl Müdürlüğü veya ilçe müdürlüğüne bildirmesi gerektiğini vurgulayan Deniz, "Vatandaşlar Alo 175'i arayıp durumu bildirsin. İlgili arkadaşlar da gidip denetimleri yapar, böyle bir usulsüzlük varsa gerekli mercilere havale ederler." dedi.

"Vatandaşlarla ilgili bir kararı herhangi bir meslek örgütü alamaz"

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin ise kısıtlama konusunda İstanbul'da bazı ilçelerde aşı olmayana ekmek satılmayacağı şeklindeki açıklamayı hatırlatarak, bunun uygulanabilir bir yanının olmadığını belirtti.

Vatandaş haklarının anayasada koruma altına alındığını aktaran Şahin, sözlerini, " 'Aşı olmayana ekmek yok' düşüncesi anayasaya, insan haklarına, hukuka aykırıdır. Bunu hiçbir fırının uygulayacağına ihtimal vermiyorum. Böyle kararı uygulamak suçtur. Vatandaşlarla ilgili bir kararı herhangi bir meslek örgütü alamaz. Bu tarz bir uygulama yapılırsa Tüketiciler Birliği olarak devreye girip her türlü hukuki hakkımızı kullanacağız." diye tamamladı.