Türk – Yunan İlişkilerinde İki Taraf Da Yakınlaşmadan Yana

Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Çalışmaları Merkezi'nin gerçekleştirdiği araştırma, Merkezin Direktörü ve Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Dimitrios Triantaphyllou öncülüğünde ve Kadir Has Üniversitesi Rektörlük Asistanı Dr. Cihan Dizdaroğlu'nun katkılarıyla tamamlandı.
Kapalı uçlu 41 sorudan oluşan araştırma Türkiye'nin dünyadaki konumu, Türkiye dış politikası ve Türk-Yunan ilişkileri olmak üzere 3 temel konuya odaklanılarak gerçekleştirildi. Bu araştırma, 2014 yılında Doç. Dr. Dimitrios Triantaphyllou ve Doç. Dr. Kostas Ifantis tarafından London School of Economics bünyesindeki Hellenik Araştırmaları için hazırlanan ve Yunan elitleriyle gerçekleştirilen araştırmanın Türkiye versiyonu olma özelliği taşıyor. Araştırma kapsamında sorulan sorular 6 farklı grup tarafından cevaplandırıldı: İş dünyası temsilcileri, medya mensupları, diplomatlar, askerler, bürokratlar ve akademisyenler/düşünce kuruluşu temsilcileri. Araştırmada genel kamuoyu yerine elitlere odaklanılmasının nedeni; sözkonusu grupların kamuoyu oluşumunda sahip oldukları önem ve etkinin yanısıra, dış politika karar alma mekanizmalarında etkin rol oynamaları. Anket çerçevesinde elit görüşlerinin Türkiye ve Yunanistan ilişkileri bazında büyük ölçüde kamuoyunun da bakışını yansıttığını söylemek mümkün.

İkili ilişkilerin düzelmesinde 'Kıbrıs Sorunu' büyük önem taşıyor

Araştırma sonuçlarına göre Türkiye – Yunanistan ilişkilerinin düzelmesi ve iki ülkenin birbirine daha çok yaklaşması için 'Kıbrıs Sorunu'nun çözümü vurgulanıyor. İlişkilerin düzelmesi için 'Kıbrıs Sorunu'nun çözülmesi gerektiğini belirtenlerin oranı Türklerde yüzde 95,9, Yunan tarafında ise oran yine oldukça yüksek: yüzde 92,4. Türk elitlerinin yüzde 52,3'ü de Türkiye'nin Kıbrıs sorununun çözümünde aktif rol oynadığını düşünüyor.

Güven seviyesi düşük, yakınlaşma ise destekleniyor

Her iki tarafta da Türkiye-Yunanistan arasındaki yakınlaşma sürecine ilişkin önemli bir destek olduğu görülüyor. Türk elitlerinin yüzde 89'u, 1999'dan beri Türkiye'nin uyguladığı Yunanistan'a yakınlaşma sürecini desteklerken, Yunan elitlerinde bu oran yüzde 63,5 olarak gözlemleniyor. Buna rağmen, "diğer"ine duyulan güven her iki tarafta da düşük seviyede. Türk elitlerinin Yunanlara güven oranı yüzde 28 iken, Yunan elitlerinin Türklere güven oranı yüzde 11,4. Türk elitlerinin yüzde 41,9'u ve Yunan elitlerinin yüzde 47'si Türk-Yunan ilişkilerini 'ne iyi ne de kötü' şeklinde değerlendiriyor. Türk elitlerinin yüzde 53,5'i, Yunan elitlerinin ise yüzde 47'si gelecek beş yıl içerisinde iki ülke arasında bir kriz çıkma olasılığını düşük ihtimal veya ihtimal dışı olarak nitelendiriyor. İki ülke arasında bir kriz çıkması halinde Türk elitlerinin çoğunluğu (Akademisyenlerin yüzde 67,7'si, askerlerin yüzde 75,7'si ve diplomatlar ile medya ve iş dünyası temsilcilerinin yüzde 74,4'ü) bunun Ege Denizi ile bağlantılı bir konudan kaynaklanacağını düşünüyor.

% 71,5 Türkiye'nin daha aktif bir dış politika izlemesi gerektiğini düşünüyor

Türk elitlerinin bakış açısına göre, Yunanistan'ın Avrupa Birliği içindeki rolü ve önemi yüzde 47,7 olarak gözlemlenirken, Yunanistan'ın AB'ye bağlı olmaktan başka bir alternatifi olmadığı yönündeki algı ise yüzde 84 şeklinde gerçekleşti. Yüzde 66,3'lük kesim de Yunanistan'ın AB ve NATO üyelikleri nedeniyle uluslararası politikayı etkileyebileceğini düşünüyor. 'Yunanistan'ın, Türkiye'nin AB üyeliğini desteklediğini düşünüyor musunuz?' sorusuna 'Evet' diyenlerin oranı ise yüzde 25.

Türkiye'nin daha aktif bir dış politika izlemesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 71,5. Bu durum Türkiye'nin Batı'dan uzaklaşarak İslam ülkelerine yakınlaştığını belirten yüzde 79,1'lik orana tezat teşkil ediyor. Araştırmaya katılanların yüzde 84,3'ü Türkiye dış politikasının uluslararası politikayı etkileyebileceğini düşünüyor.
' Suriye, Afganistan, uluslararası terör gibi küresel sorunların Türkiye dış politikasını ne ölçüde etkilediğini düşünüyorsunuz?' sorusuna ise yüzde 76,2 oranında 'fazla/çok fazla' yanıtı verildiği gözlemleniyor. Türkiye'nin mülteci krizinin çözümünde etkin bir rol oynadığını düşünenlerin oranı ise yüzde 57.

'Enerji'de işbirliği potansiyeli

Türk elitleri, enerji sektöründe Yunanistan'la işbirliği yapılacabileceğine yönelik bir potansiyel olduğu görüşünde. Türk elitlerinin yüzde 61'i, özellikle Doğu Akdeniz'de yeni enerji kaynaklarının keşfedilmesiyle bir enerji merkezi olarak Türkiye'nin AB'nin enerji bağımlılığının azaltılmasında aktif rol oynayabileceğini düşünüyor. Benzer şekilde, Türk elitlerinin yüzde 62'si Yunanistan'ın da AB'nin enerji bağımlılığının azaltılmasında aktif rol oynayabileceğini değerlendiriyor.