Türkiye-Somali Ortaklığı: İleriye Doğru" Konferansı

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkan Yardımcısı Ali Maskan, "Somali bugün birtakım dezavantajları yaşıyor ama yarın, öbür gün bunu avantaj haline getirmemesi için hiçbir sebep yok." dedi.

Maskan, Doğu Afrika Araştırma ve Kalkınma Derneği'nce düzenlenen "Türkiye-Somali Ortaklığı: İleriye Doğru" Konferansı'nda yaptığı konuşmada, Somali'nin stratejik anlamda çok önemli bir yeri olduğunu, belki de Somali'nin bugün yaşadıklarının, çektikleri sıkıntıların sebebini coğrafi konumuna bağlamak gerekebileceğini söyledi.

İnsanların kıtalarda ulaşımlarını farklı şekillerde yapabileceğini ama deniz yollarında kullanılan hatların aynı olduğunu ifade eden Maskan, "Kızıldeniz düşünüldüğünde, Somali bu manada çok büyük bir anlam ifade etmektedir. Yemen'in bugün içinde bulunduğu birtakım sıkıntılar, Mısır'da yaşanan olaylara dikkat edersek, Kızıldeniz'in girişini ve çıkışını tutan ülkeler, dolayısıyla Somali'nin stratejik önceliği ve önemi var." değerlendirmesinde bulundu.

Uluslararası ilişkilerde birtakım denge ve düzenlerin değişebileceğini, bu güç dengelerinin değişim süreçlerinde birtakım dönüşümlerin de yaşandığını belirten Maskan, "Uluslararası ticaretin, transferlerin yaşandığı bölgelerdeki güç mücadelesi de bunlara dahildir. Dolayısıyla bu stratejik konumda bulunan ülkeler, hem avantajlı durumdadır hem dezavantajlı durumdadır. Somali bugün birtakım dezavantajları yaşıyor ama yarın, öbür gün bunu avantaj haline getirmemesi için hiçbir sebep yok." diye konuştu.

TİKA olarak yakın bir zamanda Sudan'ın Sevakin Adası'nın restorasyon çalışmalarına başladıklarını anlatan Maskan, bu adayı restore ederken Osmanlı tarihinde ne anlam ifade ettiğini araştırdıklarını aktardı.

Bu coğrafyada buna benzer onlarca ada ve yerleşim merkezinin bulunduğuna değinen Maskan, "Dolayısıyla bu coğrafyanın, Kızıldeniz'in bir önemi var. Bunu bizlerin algılaması lazım. Bu oturum, bundan sonraki süreçte Somali ve Somali halkının bu stratejik önemdeki ülkeyi, değişim ve dönüşüm dönemlerinde nasıl zararlı değil de karlı çıkabilen bir ülke haline getirebileceğimizi tartışmamız lazım." dedi.

Türkiye'nin, Somali ile 2011 yılında, o dönem yaşanan büyük sıkıntılar çerçevesinde tanışmak zorunda olduğunu ifade eden Maskan, şöyle devam etti:

"Somali'ye girdiğimizde çok büyük sıkıntılar vardı. Açlık ve susuzluk vardı ama bir onur vardı, insanlık ve medeniyet vardı. Dolayısıyla Somali'ye girdiğimizde öncelikle şu mesajı vermek istedik; 'Türkiye olarak her şeyimizle sizlerle beraberiz'. Cumhurbaşkanımız, uluslararası sıkıntıları, stresleri dikkate almaksızın, her türlü risklere rağmen Somali'ye indi.

TİKA olarak Somali'ye ilk vardığımızda insanların acil olarak halledilmesi gereken sorunları vardı. Bunları halletmek için bir mücadeleye başladık. Kızılay ve AFAD ile birlikte yaptığımız çalışmalar oldu. Öncelikle, gıda, su ve sağlık sorunlarını çözmek için çalıştık. Sahra hastanesi vesilesiyle 350 bin insanın tedavisini gerçekleştirdik. İlk aşamada Somalili kardeşlerimizin günlük hayata tutunabilmeleri için gerekli alt yapıyı oluşturmaya çalıştık. İkinci aşamada ise Somali'yi yeniden dünyaya açmak zorundaydık. Bunun sadece uluslararası hava yolunun açılmasıyla yapılabileceğinin farkına varınca, ilk işlerimizden biri, Somali havaalanını uluslararası uçuşlara uygun hale getirdik."

Maskan, Somali'de 34 kilometre asfalt yol yaptıklarını, bunun bugün, etrafında bir medeniyetin, şehirleşmenin, hayatın, canlılığın görüldüğü bir yol olduğunu, insanların bu yol etrafında hayat kurduğunu dile getirerek, "Ülkeleri çok büyük güç yapan şeylerden biri, kendi kendini besleyebilmesidir. Biz bunun nasıl yapılabileceğini, Somalili kardeşlerimizle paylaşmaya çalıştık." dedi.

" Türk Kızılayı, uzun vadeli çözümlere inandı"

Kızılay Uluslararası Programlar ve Operasyonlar Direktörlüğü yetkilisi Faruk Aksoy da 2011 yılından itibaren Türk Kızılayı'nın Somali'de insani yardım kapsamında 8 dağıtım merkezi kurduğunu, belediyelere yardım, çöp toplama, atık arıtma, günlük gıda tesisi, günlük sıcak yemek dağıtımı, sağlık projelerinin desteklenmesi, camilerin restorasyonu, yetimhaneler, hastaneler, mesleki okul projeleri gibi birçok farklı konuda çalışma yürüttüğünü söyledi.

Türk Kızılayı'nın, uzun vadeli çözümlere ve yerel kapasitenin arttırılmasına inandığını ifade eden Aksoy, "Somali'de 2011 yılının Ağustos ayından beri yaklaşık 85 bin ton insani yardım dağıtılmıştır. Çadır kamplara Somali'nin içinden 25 bin kişi nakledilmiştir. 2012 Ağustos'unda 3 bin çadır kurulmuştur, bu çadır kampında. Bu kampta su dağıtımı, depolama, çamaşır tesisleri mevcuttur. 2018'e kadar Kızılay faaliyetlerini devam ettirmiştir. Mobil mutfak ve mobil fırın projeleri hayata geçirilmiştir. 25 bin ton sıcak yemek ve günlük 5 ton ekmek dağıtılmaktadır. Somali'deki 27 merkezde haftanın 6 günü bunların dağıtımı yapılmaktadır. Türk Kızılayı aynı zamanda tıbbi ekipman ve ilaçlar bağışlamıştır." şeklinde konuştu.