Ürettiği utlar yurt dışında da rağbet görüyor

ŞAHİN OKTAY - Kocaeli'de yaşayan 55 yaşındaki ut zanaatkarı Burhan Çeşni'nin elinden çıkan çalgılar, müzik sanatına gönül verenler tarafından tüm dünyada satın alınıyor.

Askerlik vazifesini bitirdikten sonra 1984 yılında gazetede gördüğü iş ilanı üzerine ut yapımına başlayan Burhan Çeşni, 1989'da gelen teklif üzerine Kuveyt'e gitti. Özellikle Arap udu yapımında ustalaşarak kendine isim ve yer edindikten sonra 2001'de Türkiye'ye dönen Çeşni, zanaatını 18 yıldır Derince ilçesinde açtığı 40 metrekarelik atölyede sürdürüyor.

Yılda ortalama 60 el yapımı ut imal eden ünlü zanaatkar, kendi el emeğiyle ortaya çıkardığı bu çalgıları Avustralya'dan Kanada'ya, İsveç'ten Danimarka'ya kadar dünyanın dört bir yanına gönderiyor. Fiyatı bin 500 dolardan başlayıp 3 bin dolara kadar çıkan ut siparişlerini karşılamakta güçlük çeken Çeşni, yetiştirecek eleman bulamamaktan yakınıyor.

"Takriben 220 işçiliği var"

Burhan Çeşni, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ut yapımının zor ve incelik isteyen bir iş olduğuna işaret ederek, çalgının tekne, göğüs, sap, burguluk ve teller olmak üzere beş ana parçadan oluştuğunu anlattı.

Udun her parçasının önemli olduğunu vurgulayan Çeşni, "Takriben 220 işçiliği var, 230 da parçadan oluşuyor. Hepsini iyi yapmak lazım. Profesyonel bir ut çıkarabilmek için bütün parçalarını dört dörtlük yapmak lazım." diye konuştu.

"Kalas olarak geliyor, ut olarak çıkıyor"

Bir udun yapımının 20 gün sürdüğünü fakat zamandan kazanmak için aynı anda 15-20'sinin yapımına aynı anda başladığını anlatan Çeşni, şöyle devam etti:

"Mesela bugün yaptığım bir göğsü yapıştırmak için ertesi günü beklemem gerekiyor. Bir tane de yapıştırsam, 10 tane de yapıştırsam ertesi günü beklemem lazım. O yüzden aynı anda ne kadar fazla ut yaparsam o kadar zamandan kazanıyorum. Hiçbir detaydan kaçmıyorum, bütün udlara aynı işçiliği veriyorum. 3-3,5 ayda 20 udu bitirmiş oluyorum. Yılda ortalama 60 ut üretiyorum, bunun 40'tan fazlası yurt dışına gidiyor. A'dan Z'ye el emeği, benim elimden çıkıyor. Yani kalas olarak geliyor, ut olarak çıkıyor. A'dan Z'ye her şeyini ben yapıyorum. En ufak işçiliğini bile ben yapıyorum."

"Taleplere yetişemiyorum"

Çeşni, Türkiye'de önceden saza, gitara ilgi olduğunu, şimdi uda bir yönelme bulunduğunu anlattı.

Arap ülkeleri çoğunlukta olmak üzere yurt dışından da talep geldiğini belirten Çeşni, "İngilizler, İsveçliler, Danimarkalılar, Kanadalılar ut öğreniyor. O ülkelere de çok ut gönderiyorum. Yeni Zelanda, Avustralya'da bile var. Şu an taleplere yetişemiyorum. 150 talep vardı, benim bu yıl şu ana kadar yaptığım 25-30 tane." ifadesini kullandı.

Taleplere karşılık veremediği için işini büyütmeyi düşündüğünü fakat çalıştıracak eleman bulamadığını dile getiren Çeşni, oğlunun bile yanında çalışmadığını dile getirdi.

Çeşni, ut ustalığının kazancı iyi bir meslek olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"İyi yetişmiş biri en az beş aileyi rahatça besleyebilir. Getirisi çok güzel. Ut müşterileri daha çok maddi durumu iyi olanlar. Bilhassa Araplar, onlara iyi bir ut yaptığın zaman para onlar için önemli değil. 10 bin dolara kadar olur. İstediğimi gerçekleştirirsem ben de o fiyatlarda satacağım. Biraz daha lazer işçiliği lazım, başarırsam fiyat seviyesini 10 bin dolara kadar çıkartacağım. Üretim kapasitesini yıllık 200'e çıkarmayı düşünüyorum. 200 ut ürettiğimde küçük bir atölye olarak ülke ekonomisine katkım 300 bin doları bulur. Belki daha da aşar."