Vekiller Bugün Yemin Ediyor, Koalisyon İçin Kritik Sürece Giriliyor

TBMM'de bugün yapılacak milletvekillerinin yemin töreniyle Türkiye'nin 8 Haziran'dan bu yana gündeminde olan "koalisyon" arayışlarında en kritik viraja giriliyor. Meclis'in ilk birleşiminde hükümet arayışlarının akıbeti açısından da önemli ipuçları verecek Meclis Başkanlığı seçimi için adaylık süreci de başlayacak.

TBMM'nin 25. Yasama Dönemi, bugün düzenlenecek yemin töreniyle başlayacak. Genel Kurul'da ilk olarak eski başkan Cemil Çiçek, görevini en yaşlı üye sıfatıyla geçici Meclis Başkanı CHP Milletvekili Deniz Baykal'a devredecek. Devir teslim töreninin ardından Baykal TBMM'deki Atatürk Anıtı'na çelenk koyacak. Genel Kurul saat 15.00'te toplanacak ve yemin töreni başlayacak. Başkanlık Divanı'nda Meclis'in en genç 6 üyesi dönüşümlü olarak katip üyelik yapacak. Abdullah Öcalan'ın yeğeni, HDP Şanlıurfa Milletvekili Dilek Öcalan da katip üye olarak kürsüde yer alacak.

TÖRENİ ERDOĞAN DA İZLEYECEK

Partiler arasındaki koalisyon temaslarında en önemli gündem maddesini oluşturan, muhalefetin "Anayasal sınırlarına çekilmeli" dediği Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da yemin törenini izleyecek. Erdoğan'ı, ikinci en yaşlı üye sıfatıyla AK Parti Milletvekili Seyit Eyyüpoğlu törenle karşılayacak. Erdoğan önceki Cumhurbaşkanları gibi Genel Kurul salonundaki Cumhurbaşkanlığı locasında yerini alacak. Yüksek yargı organlarının başkanları da Meclis'te olacak. Komuta kademesinin ise yemin törenini izlemesi beklenmiyor.

SAHURA KADAR MESAİ

Milletvekilleri kürsüye illere göre alfabetik sıra ile çağrılacak. Sıra Ankara'ya geldiğinde Baykal, Meclis'in geleneği gereği Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi huzurunda milletvekillerini 1 dakikalık saygı duruşuna davet edecek. 550 milletvekilinin yemini, her biri birer dakikadan hesaplandığında ve verilecek iftar molası düşünüldüğünde yaklaşık 11-12 saat sürecek. Yemin için vekiller sahura kadar mesai yapacak.

YEMİNDEN SONRA BAŞKANLIK

Yemin töreninin tamamlanmasından sonra Meclis Başkanlığı'na aday olacak milletvekilleri için 5 günlük süre başlayacak. Bu süre içinde Genel Kurul çalışmalarına ara verecek. Bu durumda Meclis Başkanlığı seçiminin ilk turu 29 Haziran'da yapılabilecek. 4. tur en geç 3 Temmuz'da sona erecek. Bu tarihten sonra Cumhurbaşkanı bir milletvekiline hükümet kurma görevini verecek ve koalisyon görüşmelerine başlanacak. Anayasa'da hükümetin kurulması için belirlenen 45 günlük süre ise bundan birkaç gün sonra, TBMM Başkanlık Divanı'nın oluşmasıyla başlayacak.

KOALİSYONUN İLK İŞARETİ

TBMM'de partiler arasındaki uzlaşmanın boyutu böylece, koalisyon görüşmeleri başmadan önce başkanlık seçiminde sınanacak. Seçimin en çok oyu alan adayın kazandığı 4. tura kadar sürmesi bekleniyor. Bu aşamadan önce adayların herhangi birine diğer partiler tarafından verilecek destek olası koalisyonun ilk işareti olarak görülecek.

TAKTİKLER SAVAŞACAK

Bugünden itibaren 2 Temmuz'a kadarki kritik süreçte partiler arasında taktik savaşları yaşanacak. AK Parti şu aşamada Meclis Başkanı seçimini, koalisyon görüşmelerinde pazarlık unsuru olmaktan çıkarmayı hedefliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın alışılmışın aksine hükümet kurma görevini yemin töreninin hemen ardından vermek yerine, Meclis Başkanı seçimi sonrasına bırakacağını açıklaması AK Parti'nin bu anlamda elini güçlendiren bir hamle olarak değerlendiriliyor.

Kulislerde Erdoğan'ın partilerin koalisyon konusunda samimi ve net tavırlarını Meclis Başkanı seçiminde göstermesini hedeflediği konuşuluyor. Ak Parti kulislerinde, şu aşamada somut bir koalisyon olasılığı olmadığı için Erdoğan'ın yeniden seçim olasılığını da dikkate alıp Cumhurbaşkanı'na vekâlet edecek Meclis Başkanı'nın muhalefetten olmasını önlemeye yönelik bu kararı aldığı ifade ediliyor.

AK PARTİ-CHP KOALİSYONU

Son dakikada sürpriz bir gelişme olmazsa AK Parti kendi adayını sonuna kadar destekleme yoluna gidecek. İlk iki tur 367 oy desteği aranacak. Bu iki turda Meclis Başkanı'nın seçilebilmesi ancak AK Parti ile CHP'nin uzlaşmasına bağlı. Çünkü sadece iki partinin oy gücünün birleşmesi 367'yi buluyor. Seçimin bu turda tamamlanması AK Parti-CHP koalisyonu için umut olacak.

3. TURDA GÖZLER MHP İLE HDP'YE ÇEVRİLECEK

İlk iki turun sonuçsuz kalması halinde 276 oy gücünün aranacağı 3. turda gözler 80'er sandalyeye sahip MHP ile HDP'ye çevrilecek. Bu turda toplamda 292 oy gücüne sahip üç muhalefet partisinin uzlaşması durumunda muhalefetten bir ismin Meclis Başkanlığı koltuğuna oturması mümkün. Ancak muhalefetin üçlü koalisyon bloğu oluşturma ihtimalinin güç gözükmesi gibi başkanlık seçiminde de böyle bir işbirliğine girmesi zor görünüyor.
Bu çerçevede başkan seçiminde en kritik viraj 3. tur olacak. Ak Parti kulislerinde bu turda özellikle HDP'nin sürpriz yapabileceği ve kendi adayı yerine CHP adayına destek verebileceği, bu durumda MHP'nin Ak Parti adayına yönelebileceği ya da en azından oylamaya girmeyebileceği hesabı yapılıyor.

İSİMLER BELLİ OLUYOR

AK Parti ilk üç turda muhalefet arasında bir işbirliği yaşanmaması durumunda 4. tur oylamada devletin 2 numarasını saflarında tutacağı hesabını yapıyor. Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun bugün 19.00'da yapılması planlanan MKYK'da konuyla ilgili nabız tutabileceği belirtilirken, AK Parti kulislerinde TBMM Başkanlığı için Ayşe Nur Bahçekapılı, Mustafa Şentop, Numan Kurtulmuş, Nabi Avcı, Ahmet İyimaya isimleri konuşuluyor.

BAYKAL ŞANSINI YİTİRDİ Mİ?

CHP'nin TBMM Başkanlığı için göstereceği adayın da birkaç gün içinde netleşmesi bekleniyor. Ancak kulislerde ilk aday olarak öne çıkan eski Genel Başkan, Antalya Milletvekili Deniz Baykal'ın, Erdoğan ile görüşmesinden sonra şansını yitirdiği konuşuluyor. En kuvvetli aday olarak Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Haluk Koç'un ismi öne çıkıyor.
CHP kulislerinde "Baykal TBMM Başkanlığı'na aday olmak istiyorsa, Genel Başkan hayır demeyecektir" görüşü dillendiriliyor. Baykal ile Kılıçdaroğlu'nun bu süreçte bir araya gelebileceği ya da aralarında mesaj trafiği yaşanabileceği konuşuluyor.

CHP adayının seçilebilmesi için hem MHP hem de HDP'den oy alması gerekeceği için parti içindeki bir grup "İki adaydan biri olacaksa, Baykal'ın şansı daha yüksek" değerlendirmesini yapıyor. Koç'un parti sözcülüğü görevi nedeniyle özellikle HDP'ye yönelik sert değerlendirmelerine de işaret ediliyor.

KİLİT PARTİ HDP

CHP yönetimi, hem MHP hem de kilit parti konumundaki HDP'yi ikna edebilecek "en doğru ismi" bulmak istiyor. Diğer potansiyel adaylar olarak kulislerde İstanbul milletvekilleri Akif Hamzaçebi, Engin Altay ve Şafak Pavey'in isimleri de öne çıkıyor. Bu isimler dışında başka bir isimde de uzlaşma sağlanabileceği ifade ediliyor.
Parti kulislerinde bir başka alternatif olarak İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak'ın ismi de dillendirilmeye başlandı. Toprak'ın, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde CHP-MHP ittifak sürecini yöneten isim olması, HDP ile sıcak temasları nedeniyle her iki partiden destek alabileceği ifade ediliyor.

MHP'DE ÖNE ÇIKAN 2 İSİM

MHP'nin de ilk aşamada geleneksel olarak kendi adayını çıkartması, ilerleyen turlarda partiye sıcak gelen bir isim diğer partiler tarafından aday gösterilirse o adaya destek vermesi bekleniyor. MHP'de Meclis Başkanlığı için en güçlü aday olarak Ekmeleddin İhsanoğlu öne çıkarken, Murat Başesgioğlu'nun da ismi kulislerde konuşuluyor. Ancak MHP'nin koalisyona girmesi halinde Bahçeli'nin İhsanoğlu'nu kabinede değerlendirmek isteyebileceği, deneyim ve uluslararası çevrelerdeki bağlantıları nedeniyle Dışişleri Bakanlığı koltuğunu teslim edebileceği vurgulanıyor. MHP kulislerinde Meclis Başkanlığı için kadın bir aday çıkarabileceği de dile getiriliyor. Bahçeli'nin kadın adayda karar kılması halinde Genel Başkan yardımcılarından Ruhsar Demirel'in ismine kuvvetli vurgu yapılıyor. Genel Başkan Yardımcısı Zühal Topçu'nun da adaylık potasına uzak olmadığı ifade ediliyor.

ADAYINI AÇIKLAYAN İLK PARTİ HDP

Başkan adayını açıklayan ilk parti ise HDP oldu. HDP, AK Parti'nin kurucuları arasında yer alan ve son seçimde HDP'den vekil seçilen Dengir Mir Mehmet Fırat'ı başkanlığa aday gösterdi. (Kaynak: Habertürk/Milliyet)