Yazar Öndeş: "Refah Şilebi'ni İtalyan Su Altı Komandoları Batırdı"

Türk denizcilik tarihinin önemli araştırmacılarından gazeteci, yazar Osman Öndeş, 1941 yılında Mersin'den denize açıldıktan 5 saat sonra batırılan ve 147 kişinin şehit olduğu Refah Şilebi'ni, İtalyan su altı komandolarının mayın yerleştirerek batırdıklarını iddia etti.

Tarihe 'Refah Faciası' olarak geçen Refah Şilebi'nin batırılmasının arkasındaki gerçekler, araştırmacı, yazar Osman Öndeş'in ortaya koyduğu belgelerle faciadan 73 yıl sonra ortaya çıktı. Mersin Deniz Ticaret Odası (MDTO), gazeteci, yazar Osman Öndeş'in, 1941 yılında Mersin'den denize açıldıktan kısa süre sonra batırılan ve 147 Türk denizcinin şehit olduğu Refah Şilebi ile ilgili belgelere dayanan araştırmasını 'Refah Faciası' adıyla kitap haline getirdi. 'Refah Faciası' kitabının tanıtımı, MDTO Konferans Salonu'nda yapıldı. Osman Öndeş'in kitabını da imzaladığı tanıtım toplantısına, MDTO Başkanı Cihat Lokmanoğlu, meclis üyeleri ve çok sayıda davetli katıldı.

Toplantının açılışında, yazar Öndeş'i tanıtan ve yaşamı ile ilgili bilgiler veren MDTO Genel Sekreteri Korer Özbenli, Öndeş'in Türk denizcilik tarihi üzerine çok ciddi araştırmaları bulunan, pek çok yayını olan değerli bir araştırmacı, yazar ve gazeteci olduğunu söyledi. 'Refah Faciası' kitabıyla MDTO'nun kültür etkinliklerine bir yenisini daha eklediklerini belirten Özbenli, "Refah Faciası, 23 Haziran 1941 tarihinde gece Mersin'den denize açılan ve açıldıktan kısa süre sonra batırılan 147 şehit verdiğimiz bir olaydır. Refah Faciası ile ilgili bugüne kadar çok farklı konularda tezler vardı. Ancak Sayın Öndeş, gerek Türk gerek İtalyan arşivlerine dayandırarak facia ile ilgili önemli tespitleri ile son noktayı koydu. Böyle önemli tarihi bir olayı oda olarak kitaplaştırmaktan son derece mutluyuz" dedi.

Refah Şehitleri Anıtı'nın Mersin'de 1972 yılında inşa edildiğini, bunun aynısının Ertuğrul Şehitlerini anmak adına Japonya'da da bulunduğunu anımsatan Özbenli, "Bu şehitlerin adının yaşatılması adına yerel yönetimlere çok büyük görev düşmektedir. Refah şehitlerinin isminin bir caddeye veya parka verilmesini talep ediyoruz" diye konuştu.

"GÖZ GÖRE GÖRE ÖLÜME GÖNDERİLDİLER"

Batırılması uzun yıllar tartışılan, Fransız ya da İngiliz denizaltılar tarafından batırıldığı öne sürülen Refah Şilebi'nin ardındaki gerçekler, araştırmacı, yazar Osman Öndeş'in, Türk, İtalyan ve İngiliz Deniz Kuvvetleri arşivlerinden elde ettiği belgelerle gün yüzüne çıktı. Kitabının tanıtım toplantısında Refah Şilebi'nin batırılma öyküsünü anlatan Öndeş, Refah Şilebi'nin 23 Haziran 1941 yılında akşamüzeri İskenderiye'ye gitmek üzere Mersin'den hareket ettiğini ve 5 saat sonra büyük bir infilakla denize gömüldüğünü kaydetti. İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'de de her konsolosluğun bünyesinde istihbarat çalışmaları yapıldığını ve bunun savaş şartları içinde gayet doğal olduğunu aktaran Öndeş, "Mersin'de de İtalyan ajan, su altı komandosu Luigi Ferraro kitabını yazdı, vefat etti. Ferraro hem Mersin hem de İskenderun'dan krom yükleyen gemilerin dümen ve pervane arasındaki karinasına mayınlar yapıştırıyordu. Bu mayınlar pervanenin hareketi ile çalışıyordu ve İskenderun'dan kalkan gemiler, Samandağ açıklarında aşağı yukarı 5 saat sonra batıyordu. Mersin'den kalkan gemilere de aynı şeyi yaptı. Hepsi 5 saat sonra batmıştır. Refah Şilebi de Mersin'den hareket etikten 5 saat sonra battı. Refah'ı hiçbir koruma olmaksızın, hiçbir güvenlik önlemi alınmaksızın bütün o bahriyelileri ve havacı kardeşlerimizi o zamanki anlayış içerisinde göz göre göre ölüme gönderdiler ve bu facia meydana geldi. Yıllarca davası sürdü. En sonunda geminin süvarisiyle kafile komutanı suçlu bulundu, zaten onlar da şehittiler" diye konuştu.

Bu konunun yıllarca tartışıldığını, yazılar yazıldığını ve şilebi kimin batırdığının araştırıldığını dile getiren Öndeş, "Bazı belgelerde İtalyan bazı belgelerde Fransız denizaltılar batırdı denildi. Ben bütün bunları 2. Dünya Savaşı belgelerini tarayarak yaptığım araştırmada, Refah Faciası olmadan önce bölgede olan denizaltılarının tamamının batırıldığını ortaya çıkardım. Demek ki, Refah'ı denizaltı batırmadı. O dönemde hem İskenderun'da hem Mersin'de İtalyanlara ait su altı komandoları vardı ve bunlar bölgede demirleyen ticari gemilere rahatlıkla mayınlar yerleştirdiler ve böyle bir felaket meydana geldi. Ben bu eserle bunu ortaya koydum" ifadelerini kullandı.

"REFAH ŞEHİTLERİ İSMİ BİR CADDEYE VEYA PARKA VERİLSİN"

Mersin'deki Refah Şehitleri Anıtı'nın Japonya açıklarında batan Ertuğrul Firkateyni anısına yapıldığını anımsatan Öndeş, "Ertuğrul Firkateyni'nde şehit düşenleri de rahmetle anıyoruz ama bu olayın Mersin ile ilgili yok. Burada garip bir durum var" diyerek, Özbenli'nin talebini yineledi. Refah Şilebi'nde şehit düşenlerin yokluklar içinde denize açıldıklarına dikkat çeken Öndeş, şunları söyledi:

"O denizcilerin o gemide yatacak yerleri yoktu, oturacak yerleri yoktu, tuvaletleri yoktu. Kendilerine 3 kuruşluk paralarıyla şezlonglar yaptırdılar ve yaptırdıkları şezlonglara da oturamadan battılar, hayatlarını kaybettiler. Onların ruhları buralarda dolaşıyor. İşte bunun için Mersin'deki yöneticiler bu Refah Şehitleri için bir sokağa ya da caddeye adını vererek ahde vefa örneğini göstermelidirler. Böylece hiç olmazsa bu şehitlerimizin anıları kaybolmamış olacaktır. Esas amacımız budur. Ünye Belediye Başkanı, Japonya'ya Ertuğrul şehitlerini anmaya giderken orada 3 Ünyeli şehidin adlarının anıtta yazılı olduğunu görünce Ünye'ye anıtlarını yaptı. Oysa Mersin'de 1941 yılında Refah Faciası'nda 147 vatan evladı şehit verildi. Fakat Mersin'de bugüne kadar yerel yöneticiler şehitlere olan borcunu yerine getiremedi. Bu da onların ayıbı."

MDTO Başkanı Lokmanoğlu da, Refah Faciası kitabı yazarı Osman Öndeş'i "Türkiye'de denizcilik tarihine ve ticaretine yönelik çok büyük derin araştırmaları olan denizcilik aşığı büyüğümüz" diye niteleyerek, Öndeş'in Türkiye'de deniz ticareti hayatı hakkında çok değerli yazıları ve görüşleri olduğunun altını çizdi. Lokmanoğlu, "Bize de Refah Faciası kitabı ile çok büyük eser bıraktı. Tabi bize hediye ettiği bilgiler de çok çok değerli bilgiler. 'Tarihte yaşanmaz tarihten ders alınır' denilir. Muhakkak tarihten ders alıp ilerde aynı hataları yapmamak lazım" dedi.

Konuşmaların ardından Öndeş, toplantıya katılanlar için kitabını imzaladı. - MERSİN