Gezici Festival Sona Erdi

Son dönem dünya ve Türkiye sinemasından örnekler, Avrupa ve Amerikan sinemasından klasikler, kısalar, çocuk filmleri ve Türkiye sinemasından konuklarla sinema dolu bir festival daha sona erdi.

Ankara Sinema Derneği tarafından, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın katkılarıyla düzenlenen 17. Gezici Festival, üç kenti kapsayan ve 17 gün süren sinema dolu yolculuğunu 18 Aralık'ta tamamladı. Her zamanki gibi Ankara'da başlayan Gezici Festival, 2-8 Aralık tarihlerinde dünya ve Türkiye sinemasından son dönem filmlerin gösterimleri, atölyeler, paneller ve Türkiye sinemasından önemli isimlerle izleyici buluşmalarıyla başkentlilere sinema dolu bir hafta yaşattı. Ankara'daki gösterimlerin birçoğu kapalı gişe oynadı. Daha sonra rotasını Karadeniz kıyılarına, daha önce gitmediği Sinop'a çeviren Festival 9-12 Aralık tarihlerindeki gösterimlerin ardından İzmir'e yol aldı.

Gezici Festival, bu yıl 28 ülkeden 66 yönetmenin toplam 74 filmini sinemaseverlerle buluşturdu. Berlin, Cannes, Locarno'da yakın zamanda ödül kazanan ve festival sırasında Altın Küre adayları arasına katılan dünya sinemasından örneklerle Avrupa sinemasından klasikler bu yılki festival seçkisinde yer alan filmler arasındaydı. Gerçekçi ve mesafeli anlatımlarıyla Avrupa'daki göçmenleri filmlerine taşıyan Dardenne Kardeşler toplu gösterimi festivalin her üç kentinde de en ilgi çeken bölümlerinden biriydi. Finlandiyalı usta Aki Käurismaki'nin eğlendiren kısa filmleri, dünya sinemasından kısalar, çocuk filmleri ve Arap Baharı'nın yansımalarını sinemacıların dilinden anlatan Bahar İsyancıdır bölümü, 17. Gezici Festival'de sinemaseverelerle buluşan seçkilerden bazılarıydı.

Entelköy Efeköy'e Karşı ile Ankara Açılışı

17. Gezici Festival'in açılış galası, Entelköy Efeköy'e Karşı film ekibinin katılımıyla Kızılay Büyülü Fener Sineması'nda gerçekleşti. Yönetmen Yüksel Aksu'nun konuklarla paylaştığı gibi "gırgır, şamata" dolu bir Ege yolculuğu olan filmin gösterimiyle Gezici Festival de yolculuğuna başlamış oldu. Şevval Sam'ın sunuculuğunu yaptığı açılışa Yüksel Aksu'nun yanı sıra, yapımcılar Muharrem Gülmez ve Taha Altaylı ile oyuncular Ayşe Bosse, Şahin Irmak, Emin Gürsoy, Ümit Olcay ve Hamit Demir katıldı.

Zeki Demirkubuz'un 'Kıskandığı Amerikan Filmleri'

Zeki Demirkubuz, 'Kıskandığım Amerikan Filmleri' olarak tanımladığı 1960'lar ve 1970'ler Amerikan sinemasından dört filmin Ankara ve İzmir gösterimleri öncesi yaptığı kısa sunumlarla filmlerin kendisinde neler hissettirdiğini izleyicilerle paylaştı. "Bu güzel festivalde sunuculuk görevini de almış oldum," diyerek Ankara'daki ilk sunumuna başlayan Demirkubuz, Amerikan sinemasının Türkiye'de algılanışının değişmesi ve yalnızca "ticari, kötü örneklerle" değerlendirilmemesi gerektiğini söyledi.

Türkiye sinemasından konuklarla Ankara yolculuğu

Gezici Festival'in Türkiye 2011 bölümünde, Çiğdem Vitrinel'in yönettiği Geriye Kalan'ın Ankara gösterimi, yapımcı ve senaryo yazarı Şebnem Vitrinel'in katılımıyla gerçekleşti. Kardeşiyle çalışmanın nasıl bir deneyim olduğunu ve biraz da "mecburen yapımcılık rolüne" soyunduğunu anlatan Vitrinel, filmin "ağır mevzusunu basit bir anlatımla" vermeye çalıştıklarını söyledi.

Gelecek Uzun Sürer'in gösterimine filmin senaryo danışmanlığını ve kurgusunu yapan Thomas Balkenhol ile katılan yönetmen Özcan Alper, gösterim öncesi yaptığı kısa sunumda izleyicilere, "Otuz yıl süren bir savaşta genç olmak nasıldır, o gözle bakmak istedim," dedi. Nuri Bilge Ceylan'ın Uzak filmindeki performansıyla Cannes Festivali'nde En İyi Erkek Oyuncu ödülünü kazanan Muzaffer Özdemir'in ilk yönetmenlik denemesi Yurt filminin gösterimi sonrası ise, yönetmen ve senaryo yazarı Özdemir izleyicilerle buluştu. Söyleşide Türkiye'deki HES davası ile ilgili "küfür" gibi bir anlatı yakalamak istediğini anlatan Özdemir, "Ne söyleyebilirim ki?" sorusuna seyircilerden, "Filmde çok güzel söylemişsiniz zaten," yanıtını aldı.

Gezici Festival, Ankara'daki kapanışını, yönetmen Murat Saraçoğlu, yapımcı Koray Çalışkan ve senarist Murat Batgi'nin katılımlarıyla, sezonun merakla beklenen komedilerinden Yangın Var filminin gösterimi ile gerçekleştirdi. Gösterim öncesi izleyicileri selamlayan konuklardan Çalışkan, "Sinemaya gönül verenler için Ankara ve Ankara seyircisi"nin "çok önemli" olduğunu ve filmi Ankaralı festival seyircisiyle beraber izleyecekleri için "çok mutlu" olduklarını söyledi. Saraçoğlu, "Filmler insanın kalbini yumuşatabilir, mesafeleri kat edebilir," sözleriyle film sonrası gerçekleşen söyleşiyi noktaladı.

Gezici Festival Sinop durağı

Gezici Festival, Ankara kapanışından sonra Sinop Valiliği, Sinop Belediyesi ve Sinop Kültür ve Turizm Derneği ile işbirliği yaptığı ikinci durağı Sinop'a yol aldı. 9 Aralık akşamı gerçekleşen açılış, Ankara'da olduğu gibi film ekibinin katılımıyla Entelköy Efeköy'e Karşı'nın gösterimiyle oldu. Yaptığı açılış konuşmasında Bir sivil toplum kuruluşunun devlet birimi ile işbirliği yapmasının pek rastlanan bir şey" olmadığını söyleyen Ahmet Boyacıoğlu, valilik, belediye ve sivil toplumun bir arada bir festival düzenleyebilmesinden mutluluk duyduklarını belirtti.

Sinop Valisi Dr. Ahmet Cengiz ise, "Film festivali yapmanın heyecanı içinde" olduklarını ve "bugüne kadar mevcut sinema salonun küçüklüğünü fark etmediklerini, ancak bu etkinlik sayesinde" bunu anladıklarını söyledi. Entelköy Efeköy'e Karşı'nın gösterimi öncesi, oyuncular Emin Gürsoy, Hamit Demir ve Erkut Ertürk izleyicilerle buluştu. Ertürk, "filmi, bir taraftan güldürmesi için, bir taraftan da filmin sonundaki önermenin gerçekçi bir ütopya olması dileğiyle" yaptıklarını anlatırken Demir, "filmin bir Ege hikâyesi olduğunu ancak bütün Anadolu'yu anlattığını" söyledi.

17. Gezici Festival'in Sinop'taki bir sürprizi de ek seans konarak gösterilen Çocuk Filmleri oldu. Canlandırmaları izleyenler, Van depreminden sonra Sinop'a gelen çocuklardan oluşuyordu. Onur Ünlü'nün Altın Koza'dan En İyi Film dahil üç ödülle dönen filmi Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikâyesi'nin gösteriminde ise oyunculardan Cengiz Bozkurt izleyicilerle konuştu. Muzaffer Özdemir, Yurt filminin gösterimi öncesi yaptığı sunumda, filmde Gümüşhane'ye yapılacak santrallere bakış açısını izleyicilerle paylaştı. Yangın Var filminin yönetmeni Murat Saraçoğlu, filmi sunarken Sinop'ta olmaktan çok mutlu olduğunu belirtti. Gezici Festival, Türkiye 2011 seçkisinden Gelecek Uzun Sürer'in galasıyla Sinop yolculuğunu da tamamladı. Gezici Festival'in Sinop durağının sürprizlerinden biri ise, festivalin konuğu olarak Sinop'a gelen Uğur Yücel'di.

İzmir'de sürprizli başlangıç

Gezici Festival, Ankara ve Sinop gösterimlerinden sonra son durağı İzmir programına beklemediği bir sürpriz sonrası gecikmeli olarak başladı. Gezici Festival'in İzmir'de işbirliği yaptığı İzmir Sinema ve Görsel Sanatlar Derneği'nin öncülük ettiği bir çalışmayla tarihi Konak Sineması iki yıl kapalı kaldıktan sonra Gezici Festival'le İzmirli izleyicilere, inşaat halinde de olsa, kapılarını yeniden açtı.

Türkiye sinemasından önemli isimler İzmir gösterimlerinde de izleyicilerle buluştu. Gelecek Uzun Sürer'in gösteriminden sonra seyircilerin sorularını yanıtlayan Özcan Alper, "Bu ülkede şiddetin yaşandıkça kanıksandığını" belirterek, "şiddetin kendisini değil, yüzlerde, duygularda şiddeti göstermek" istediğini söyledi.

1979 yılında ilk kez kamera arkasına geçtiği Gül Hasan filminin gösterimini İzmirli seyircilerle birlikte izleyen Tuncel Kurtiz, film sonrası seyircilerle kısa bir söyleşi yaptı. Gül Hasan'ı, "emeklerimizi verdiğimiz" bir "yeraltı sineması" olarak tanımlayan Kurtiz, "Bir filmle hiç bir şeyi çözemeyiz, ama bir şeyleri anmak için vesile olur," dedi.

Geriye Kalan'ın İzmir gösterimi, yönetmen ve senaryo yazarı Çiğdem Vitrinel ile oyunculardan Devin Özgür Çınar'ın katılımlarıyla gerçekleşti. Vitrinel ve Çınar, gösterim sonrası izleyicilerin sorularını yanıtladılar. İzleyiciler arasında bulunan sinema yazarı Alin Taşçıyan'ın, "Kafanızda filmin bir tek finali mi vardı?" sorusuna, "Aslında iki final" düşündüğünü söyleyen Vitrinel, "doğru finali seçmiş" olduğuna inandığını söyledi.

17. Gezici Festival'in yolculuğu Türkiye 2011 bölümünden iki filmin İzmir gösterimleriyle tamamlandı. Yurt filminin gösterimi sonrası bir kez daha izleyicilerle buluşan Muzaffer Özdemir, izleyicilerden birisinin "daha sert bir film bekliyorduk" yorumuna, "duyguları pazarlamamak lazım," cevabını verdi. Festivalin ve İzmir'in son filmi olan Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikâyesi sonrası izleyicilerle konuşan oyuncular Cengiz Bozkurt ve Tansu Biçer, Onur Ünlü gibi bir yönetmenle çalışmanın ne kadar "özel" ve "ayrıcalıklı" olduğunu paylaştılar.

Paneller: Arap Baharı ve Sınıf

Gezici Festival, film gösterimlerinin yanı sıra, panel, söyleşi ve atölyelerle de Ankaralı ve İzmirli sinemaseverlere alternatif eğitim ve tartışma ortamları sundu. Arap Baharı ve Sınıf konulu paneller, farklı katılımcılarla hem Ankara hem de İzmir'de düzenlendi. Arap Baharı, Ankara'da Koray Löker'in moderatörlüğünde Foti Benlisoy, Can Ertuna ve Emrah Göker tarafından tartışmaya açılırken, İzmir'de Suat Eroğlu'nun sunumuyla Fatma Bostan Ünsal ve Zafer Yörük'ün katılımlarıyla gerçekleşti.

Gezici Kitaplık'a bu yıl eklenen, editörlüğünü Tül Akbal Süalp, Aslı Güneş ve Nedim Süalp'in üstlendiği ve Bağlam Yayınları işbirliğiyle yayımlanan 'Sınıf İlişkileri: Sureti Soldurulmuş Bir Resim mi?' adlı kitaba paralel düzenlenen panellerde 'sınıf' kavramı tartışıldı. Ankara'da, Türkiye'nin önemli akademisyenlerinden Prof. Dr. Korkut Boratav, Prof. Dr. Ahmet Haşim Köse ve Dr. Serdal Bahçe, Ahmet Gürata moderatörlüğünde bir araya gelirken, İzmir'de Ertan Yılmaz'ın yürütücülüğünde Fuat Ercan, Necla Algan ve Burak Bakır bir araya geldiler.

Söyleşi ve atölyeler

Ankara'da düzenlenen diğer etkinliklerde ise televizyon, sinema ve akademinin tanınmış isimleri festival izleyicileriyle buluştu. Skytürk'te Televizyonun En Heyecanlı Yeri isimli sinema programını hazırlayıp sunan Ceylan Özçelik, Dikkat Çekim Var! söyleşisinde "televizyonda sinema programı yapma"nın inceliklerini katılımcılarla paylaştı. Sinema Laboratuarı: Senaryo Grubu'nun düzenlediği Senaryo Atölyesi'nde ise Ersan Ocak, Okan Cem Çırakoğlu ve Özcan Yağcı, senaryo yazmanın inceliklerini izleyicilerle paylaştılar.

Kültürel ve görsel araştırmaların yanı sıra anlatıbiliminin de tanınmış isimlerinden, akademisyen ve eleştirmen Mieke Bal, Michelle Williams Gamaker'la birlikte gerçekleştirdiği son filmi Deliliğin Uzun Tarihi'nin gösteriminin ardından 'Kültürün Suskunlaştırdığı' teması çerçevesinde bir masterclass ile izleyiciyle buluştu. 8-12 yaşları arasında öğrencilere yönelik gerçekleştirilen Çocuklarla Canlandırma Atölyesi'nde ise küçük katılımcılar Mieke Driessen ve Jenny van den Broeke ile Facebook sayfamızda yakında sizlerle paylaşacağımız ilk 'stop motion' canlandırmalarını ürettiler.

Gezici Festival'in afişini ilk yılından beri hazırlayan Behiç Ak'a ve grafik tasarımını yapan Yeşim Demir (Demir Tasarım)'e teşekkür ediyoruz.

Festival sonrası ve Ankara Sinema Derneği'yle ilgili haberleri ve duyuruları, Gezici Festival'in web sitesi, Facebook sayfası ve Twitter hesabından takip edebilir, film ve etkinliklerin fotoğraflarını Flickr hesabından indirebilir, fragmanları ve tanıtım filmimizi Vimeo hesabından izleyebilirsiniz.

Teşekkür ederiz

Bu yıl bizi yalnız bırakmayan festival dostlarına, destekçilerimize ve sinemaseverlere teşekkür ederiz. Gelecek yıl görüşebilmek dileğiyle...