2014 Yılı Bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda

Adalet Bakanı Sadullah Ergin, "Avrupa Konseyi'ne üye 47 ülke içinde Türkiye'deki ceza infaz sistemi, ceza infaz kurumları, tamamen Avrupa Konseyinin standartları içerisindedir. Avrupa Konseyinin aldığı ilke kararlarının hiçbirine aykırı mevzuatımız yok" dedi.

Bakanlığının bütçesinin komisyondaki görüşmelerinde milletvekillerinin soru ve eleştirilerini yanıtlayan Ergin, meseleye bugünkü perspektiften bakmakla bir noktaya doğru şekilde ulaşılamayacağını söyledi.

Türkiye'de siyasetin gelişimiyle adalet teşkilatındaki, hukuk ve yargı alanındaki gelişmelerin birbirine paralel seyir izlediğini ifade eden Ergin, geçmişten bugüne örneklerle siyaset ve yargı alanındaki gelişmeleri anlattı.

"Türkiye'ye yapılan askeri müdahaleleri leylekler mi getirdi" diye soran Ergin, devam eden bazı davalara ilişkin eleştirilerle ilgili, "(Uydurma birtakım delillerle kurgulanmış davalar) demek için cürretkar olmak lazım" diye konuştu.

CHP Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum, araya girerek, somut sorularına somut yanıtlar almak istediklerini söyledi. AK Parti'li vekillerin de karşılık vermesi üzerine kısa süre tartışma yaşandı.

Konuşmasına tek partili dönemden başladığı ve hala sorularına yanıt vermediğini söyleyen Batum'a karşılık veren Bakan Ergin, "Üniversitelerinde başarı düzeyi niye bu kadar diye baktığınız zaman doğrusu garipsemiyorum" dedi.

Ergin, 6 saat milletvekillerini dinlediğini belirterek, konuşmaya başlar başlamaz müdahalelerle karşılaştığını, Batum'un kendisini konuşturmamak için sürekli müdahale ettiğini kaydetti. Batum'un "Böyle bakan olursa böyle de adalet olur" sözleri de AK Parti'li vekillerin tepkisiyle karşılandı.

Sözlerini düzeltmesi istenen Ergin, "Benim sözlerimde hiçbir hakaret yok. Tutanakları getirtin bakın, kendi arkadaşlarınızın da beyanlarını tutanaklardan çıkarın hangi sözler daha ağır onu değerlendirirsiniz" dedi.

-Fotoğraf tartışması-

Ergin'in, "1950'den sonra yaşanan süreci anlatıyorum ve tek parti dönemiyle ilgili bir tek söz söylemedim. 2010 yılına gelene kadar her 8-10 yılda bir demokrasiyi askıya alan iradenin ve geleneğin etkisi altında süre gelmiş bir yargımız vardı. Her darbeden sonra darbe yapanlara, saygı sunan, ceket ilikleyen, esas duruşta bulunan yargımız vardı" demesi üzerine, CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile çekilmiş fotoğrafını göstererek, "Al, darbecinin önünde ceket ilikleyen" ifadesini kullandı. Bunun üzerine salonda yeniden tartışma çıktı.

AK Parti iktidarı döneminde atılan adımları anlatan Ergin, devrim niteliğinde bir anayasa değişikliği yapıldığını söyledi.

Ergin, çıkartılan yargı paketlerinin, açılım süreçlerinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ndeki (AİHM)  tabloyu düzeltmeye dönük adımların, AB ile müzakerelerin başlaması için çıkarılan paketlerin, siyasetin demokratikleşmesi ve yargının bağımsızlığı için atılan adımlar olarak sayılabileceğini kaydetti.

Türkiye'de yargının geçmişten gelen problemlerinin önemli kısmının son 10 yılda giderildiğini ifade eden Ergin, bu konuda atılan adımların sürdüğünü söyledi.

Ergin, AB stratejisi çerçevesinde yeniden gözden geçirerek inşa edilen temel yasaların yürürlüğe konulduğunu belirterek, hakim, savcı sayısının, yapılan artışa rağmen yetersiz olduğunu aktardı.

-"Dünyanın hiçbir yerinde 23-24 yaşında kürsüye gelen hakim, savcı yok"-

Nitelik açısından da önemli problemler olduğunu kaydeden Ergin, Avrupa ve dünyanın hiçbir yerinde 23-24 yaşında kürsüye gelen hakim savcı görülemeyeceğini bildirdi.

Ergin, uzun yargılamadan kaynaklanan sorunların çözümü için de ciddi adımlar atıldığını anlatarak, daire ve üye sayıları çoğaltılarak Yargıtay'da çıkan dosya sayılarının artmasının sağlandığını kaydetti.

Ceza infaz sistemine dönük eleştirilere değinen Ergin, "Avrupa Konseyi'ne üye 47 ülke içinde Türkiye'deki ceza infaz sistemi, ceza infaz kurumları, tamamen Avrupa Konseyi'nin standartları içerisindedir. Avrupa Konseyi'nin aldığı ilke kararlarının hiçbirine aykırı mevzuatımız yok" diye konuştu.

Kurumların, Avrupa Konseyi İşkenceyi Önleme Komitesi'nin denetimi altında olduğunu bildiren Ergin, katedilmesi gereken mesafe olduğunu ancak standartlara uygun olmayan 230'un üzerinde ceza infaz kurumunun kapatıldığını, 60 tanesinin daha kapatılması için karar alındığını aktardı.

Ergin, ceza infaz rejiminde hükümlü ve tutukluların lehine birçok düzenleme getirdiklerine vurgu yaparak, şöyle devam etti:

"Türkiye'de tutuklu ve hükümlü oranları konusunda bizim baz aldığımız tutuklu oranı AİHM'in kabul ettiği kritere, Yargıtay'ın kabul ettiği kritere göre yapılmış orandır. İlk derece mahkemesinde hakkında karar verilen ve temyizde yargılanan kişinin artık tutuklu olmadığı, hükümlü olduğu şeklindedir. Bizim kriterlerimiz budur. AİHM ve Yargıtay'ın kabul ettiği rakamlara göre, 2001 yılında yüzde 50,4 olan tutuklu oranı, bugün itibarıyla yüzde 20,2'dir. Hüküm özlüleri de kattığımızda 2001'de yüzde 60,4, bugün itibarıyla yüzde 28,4. 2007 yılında 62,5 hüküm özlüler dahil. Tutuklu hükümlü sayısında hangi parametreyi alırsanız alın gelişimi göreceksiniz. Netice itibarıyla Türkiye'deki bu gelişim AB ülkeleriyle mukayese edildiğinde, AB ülkelerinin ortalama tutukluluk oranları yüzde 23 iken, Türkiye tutukluluk oranını yüzde 20'lere getirmiş. Cezaevlerindeki tutuklu sayılarının yüzde 77'si son 12 ayda tutuklanmış, 1-2 yılda tutuklu sayısı yüzde 15, 3 yıl üzeri yüzde 5-6. Bu oranlar iyileştirilmiş rakamlar, her geçen gün daha da iyiye giden oranlar. Yüzde 60'lardan yüzde 28'lere, AİHM ve Yargıtay'ın kriterlerine göre yüzde 20'lere gelmiş."

Yargı sisteminin ürettiği arızalar nedeniyle AİHM'de Türkiye aleyhine 2 bin 500'e yakın ihlal kararı verildiğini belirten Ergin, Türkiye'nin her yıl ihlal şampiyonu olduğunu söyledi. Bu tabloyu değiştirmek için birçok tedbir sıralayan Ergin, "Tazminat komisyonu kurmak suretiyle uzun yargılamalardan doğan davaların iç hukuk yolu olarak tekrar Türkiye'ye getirilmesini sağladık" ifadesini kullandı.

Ergin'in, alınan tedbirlerin eş zamanlı uygulanmasıyla Türkiye'nin AİHM'deki şikayet dosyasının 12 binin altına indiğine yönelik sözleri üzerine araya giren Batum, " Anayasa Mahkemesi'ne götürmekle ihlal azalmaz, AİHM'e giden başvuru azalır" dedi.

-"Türkiye'nin aldığı mesafeyi gösteriyor"-

Bunun üzerine Ergin, "Strazburg mahkemesinde Türkiye modeli örnek gösteriliyorsa, Türkiye'nin aldığı mesafeleri gösteren önemli bir durumdur bu. İhlale neden olan uygulamayı değiştiriyoruz, dolayısıyla ihlal kalkıyor" diye konuştu.

Ergin'in "Anayasa mahkemelerine bireysel başvuru olmayan kaç tane ülke var" sorusuna Batum, "Başvurmak için 200 lira diyen kaç ülke var" sorusuyla karşılık verdi.

Türkiye'nin bu uygulamalarıyla Avrupa Konseyi'nde örnek gösterildiğini ifade eden Ergin, AİHM'in kararlarının yer aldığı internet sitesinde içtihatları kendi diliyle yayınlanan 3. ülkenin Türkiye olduğunu anımsattı.

Ergin, bu gelişmeyle yargılama sisteminde insan hakları mahkemesinin içtihatlarıyla daha uyumlu karar verme oranının artacağını dile getirerek, "Tutuklu oranları düşen, AİHM'den alınan ihlal oranları azalan, dava sayısı düşen bir Türkiye... Sorunlar var ama küçülterek yolumuza devam ediyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Yargının siyasallaştığı eleştirilerini yanıtlayan Ergin, "Türkiye'de yargının nasıl, ne zaman siyasallaştırıldığına ilişkin şöyle kamuoyunda bir algı yoklaması yaparsanız bunun cevabını görürsünüz. Türkiye'de bugün yargı siyaset kurumuna da hesap soruyor, herkese de soruyor" dedi.

Bunun üzerine CHP'li milletvekilleri, "Deniz Feneri, MİT müsteşarı hariç" sözleriyle itiraz etti.

Yeni adliyelerin ihalelerinde yolsuzluk yapıldığı iddialarına da yanıt veren Ergin, "Kim yanlış yaptıysa onun üzerine gidiliyor. Türkiye'de yargı, savcılık makamı yanlışı kim yaparsa yapsın onun yakasından tutup hesap sorabilen bir noktaya gelmişse bunu takdir etmek lazım" yorumunda bulundu.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Adalet Bakanlığı, Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu, Türkiye Adalet Akademisi, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ile Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun 2014 yılı bütçeleri ile 2012 kesin hesapları kabul edildi. - Ankara