Berberlerin Kadim Sorunu

Serkan Kara - İstanbul Berberler Odası Başkanı Şükrü Akyüz, pazar günü tatilinin yıllardır tartışıldığını belirterek, "Keşke kapatma kararı alacak bir yetkiye sahip olsak da berberlerin tercihine bakmadan tüm berberleri pazar günü kapatsak. Çünkü berberlerin yüzde 80'i bunu istiyor" dedi.

Akyüz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, berberler arasında büyük tartışmalara neden olan pazar günü tatilinin ilk olarak 2003 yılında Avcılar'da uygulandığını söyledi.

Pazar günü açma ya da kapama kararının berberler arasında oylama yapılarak, belediyeler tarafından alındığını ifade eden Akyüz, pazar günü tatilinin tüm ilçelerde uygulanmamasının sorun oluşturduğunu kaydetti.

Akyüz, pazar günü tatilinin Avrupa yakasındaki 6 ilçede uygulanmadığını vurgulayarak, "Bağcılar ile Esenler'in kesiştiği noktada şöyle bir sorun olmuştu; iki ilçe sınırının kesiştiği caddenin Bağcılar tarafındaki berberler kapalı, Esenler tarafındakiler açık. Tam 5 sene böyle devam etti. Bir ara Bağcılar Belediyesi, Esenler sınırındaki berberlere esnek davrandı, çünkü bu durum orada müşteri kaybına sebep oldu. Esenler'e Tevfik Göksu Belediye Başkanı olunca o da pazar günü tatilini uygulamaya başladı ve bu sorun ortadan kalktı. Ancak hala aynı sorunla boğuşan yerler var" diye konuştu.

- "Bakırköy ve Beşiktaş'ta uygulama yok"-

Pazar günü tatiline karşı çıkan esnafın "çok kira ödedikleri ve çok adam çalıştırdıkları" gerekçesiyle itiraz ettiğini kaydeden Akyüz, şunları kaydetti:

"Ancak diğerlerini -ki bunlar çoğunluk- gözardı etmek ne kadar doğru- Bu mesleki karara uymak zorunlu. Kimileri Berberler Odasına değil de Ticaret Odasına kayıtlı olduklarını söylüyor. Ancak bu karar İstanbul Berberler Odasının değil. Açma ya da kapama kararını esnafın oylamasıyla belediyeler alıyor. Beşiktaş ve Bakırköy'de uygulama yok. Neden- Çünkü Bakırköy esnafının yüzde 60'ı açmak istedikleri yönünde oy kullandı ve biz de bu karara uyduk. Biz açma yönünde karar almış belediyelere karşı kapatma kararı alacak bir yetkiye sahip değiliz. Keşke kapatma kararı alacak bir yetkiye sahip olsak da berberlerin tercihine bakmadan tüm İstanbul'da berberlere pazar günü tatili verebilsek. Ki biz bunun araştırmasını da yaptık. Berber esnafının yüzde 80'i pazar günü tatilini istiyor."

-"Berberler saat 21.00'de kapanmalı"-

Akyüz, pazar gününün neden tatil olması gerektiğine ilişkin şunları söyledi:

"Biz saat 08.00'den 23.00'e kadar çalışan bir sektörüz ve bu saatler arasında hangi berbere gidersen git boş oturuyor. Öğleden sonraya öyle bir yayılmış ki çalışma saati, berberin kendine ve ailesine ayıracağı bir zaman dilimi yok. Berberdeki kalfaların da hiç sosyal aktivitesi olmayacak mı- İşveren diyor ki, 'Çırak bulamıyoruz.' Kim 08.00'den 23.00'e kadar ayakta çalışacağı işe girer- Benim şahsi fikrim, pazar günleri berberlerin tatil yapmasından yana. Çünkü benim, 1982 yılından beri ustamdan gördüğüm terbiye, uygulama bu yönde. Öyle yerler var ki yanındaki berber açık olduğu için müşteri kaybı endişesiyle o da açmak zorunda kalıyor. Akşam diğer dükkan kapatmadan kapatmıyor. Bir kere berberler neden gece yarılarına kadar açık- Bunun bir standardının olması lazım. Berberler saat 21.00'de kapanmalı."

-"Önce Avrupa yakasında yoğunlaşacağız"-

Beşiktaş'ta oylama yapılsa dahi "pazar günü tatili uygulansın" kararının çıkmayacağını ifade eden Akyüz, şöyle devam etti:

"Bunun için belediye başkanına götürebileceğimiz bir formül üzerinde çalışıyoruz. Şişli'de tek sıkıntı Gayrettepe bölgesinde. Neden- Çünkü uygulama yapılmayan Beşiktaş'a yakın orası. Bu pazar günü dükkanlarını açmak isteyenler birtakım şeylerin arkasına sığınıyor. "Biz kapatıyoruz ama alışveriş merkezleri açık, vatandaşlar oraya gidiyor, müşteri kaybediyoruz' falan diyorlar. Cevahir Alışveriş Merkezi'nde bir saçı en az 60 liraya kesiyorlar. Eğer sen iyi esnafsan zaten müşteri seni asla pazar günü kapalısın diye bir başkasına değişmez. 'Sadece pazar günü tıraş olacak vaktim var' diyen insana da inanmıyorum. Anadolu yakasında bu uygulama yok. Ümraniye, Kadıköy ve Üsküdar bir ara denedi ama olmadı. Biz önce Avrupa yakasında yoğunlaşacağız. Zeytinburnu kabul ettikten sonra Bakırköy ve Beşiktaş'ı da zorlayacağız ve Avrupa yakasında pazar günü açık kalan bir yer olmayacak."

-Kayıt dışı berberler-

Diğer bir sıkıntılarının da kayıt dışı hizmet veren berberler olduğunu belirten Akyüz, kayıt dışı çalışan berber sayısının her geçen gün arttığını, bu tür iş yerlerinin hem belediyeler, hem de kendileri tarafından takip edilemediğini söyledi.

Bir berberin resmi işlemlerini iş yerini açtıktan sonraki bir ay içerisinde yaptırması gerektiğini ifade eden Akyüz, kayıt dışı çalışan berberlerin bu boşluktan yararlandığını, süre sonuna kadar hiçbir işlem yaptırmadıklarını, ay sonunda ise dükkanın ya isim ya da el değiştirerek denetimden kaçabildiğini kaydetti.

Kayıt dışı iş yerleri konusunda yaptıkları tespitlerin çok üzücü olduğunu vurgulayan Akyüz, "Bir ilçede 400 tane berber salonu varsa, bunun yüzde 25'i kayıt dışı çalışıyor" dedi.

Akyüz, İstanbul Berberler Odasının kayıt dışı çalışan işyerlerine karşı bir yaptırımının olmadığını belirterek, "Sadece tespit ettiğimiz yerleri, ilgililere resmi bir yazıyla bildirebiliyoruz. Bu yüzden dürüst çalışan esnaf çok mağdur. Bugün kirasını ödemekte, vergisini vermekte, evini geçindirmekte büyük güçlük çekiyor" diye konuştu.

-"Haksız rekabet ortamına biri 'Dur' demeli"

Haksız rekabet ortamı için taksi plakalarında bir standardın olduğunu kaydeden Akyüz, "Taksi plakaları için bütün mahallelerde nüfus sayımı yapılıyor. Buna göre orada yaşayan insanlara ruhsat veriliyor. Ancak berberler için haddinden fazla dükkan açılmasına müsaade ediliyor. Bizde de işleyiş böyle olmalı. Buna birinin 'Dur' demesi lazım. Çünkü dünyanın hiçbir ülkesinde, gerek bizim, gerekse başka mesleklerde böylesine bir rekabet ortamı yok" diye konuştu.

- İSTANBUL