Venezuela'da Muhaliflerin Zaferi ve Beklenen Siyasi Kriz

BUENOS Venezuela'da 6 Aralık'ta düzenlenen parlamento seçimlerle muhaliflerin 17 yıl sonra ilk kez mecliste üstünlüğü ele geçirmesiyle ülkenin bir siyasi yüzleşme ve kriz dalgasının etkisine gireceği belirtildi.

Başkent Caracas'taki yıl sonu toplantısında ordu mensuplarına hitap eden Devlet Başkanı Nicolas Maduro, yeni yılın "sosyalist yönetim ve düşmanları" arasında büyük bir siyasi yüzleşmeye sahne olacağını bildirdi.

Maduro, "vatanseverler ve vatan hainlerinden oluşan iki kutup arasındaki iktidar mücadelesi" nedeniyle büyük bir krizin kapıda olduğuna dikkati çekerek, ülkedeki siyasi krizlerde geleneksel arabuluculuk rolüyle öne çıkan Venezuela ordusunu uyardı.

Ayrıca Maduro, "karşı devrim" olarak nitelendirdiği kriz sürecinin büyük gerginlik yaratacağını vurguladı.

Ülkede sağ kanadın Bolivar Devrimi'ne karşı darbe stratejisinde ısrar ettiğini ifade eden Maduro, halkın korunması için kabul edilen kanunlara saldırı hazırlığının yapıldığını söyledi.

Muhalifler 17 yıl sonra ilk kez parlamentoda üstünlüğü ele geçirdi

Ülkede 6 Aralık'ta düzenlenen seçimlerde muhalif Demokratik Birlik Masası (MUD) koalisyonu, Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun Birleşik Sosyalist Partisi (PSUV) karşısında büyük zafer kazanmıştı.

Bu sonuçla ülkede 17 yıl sonra ilk kez muhalefet, parlamentodaki 167 sandalyenin 112'sini kazanarak üstünlüğü ele geçirdi.

MUD'un parlamentoda 3'te 2'lik çoğunluğu elde etmesiyle, anayasaya göre muhalefetin 1999 anayasasını yeniden yazabileceği belirtiliyor.

Ayrıca 5 Ocak'ta yeni döneme başlayacak parlamentoda muhaliflerin, parlamento başkanını yeniden seçme, bakanları değiştirme, hakimleri atama, hükümetin bütçesini ya da geçirdiği kilit öneme sahip kanunları reddetme gücü var.

Muhaliflerin, 2013 yılında göreve gelen ve 2019'a kadar da ofisinde kalacak Maduro'yu indirebilmek için gelecek yıl referandum çağrısı yapacağı da söyleniyor.

Öncelikle ekonomiyi düzeltmek için adım atacakları sözünü veren muhaliflerin, siyasi tutuklular için de af yasası çıkarmayı planladığı belirtiliyor.

Ancak halihazırda tüm devlet kurumlarında kontrolünü sürdüren hükümetin kalan 3 haftalık süre içerisinde Maduro'ya kanunları veto etme gibi üstün yetkiler verebileceği ifade ediliyor.

Ülkede öne çıkan problemler işsizlik, enflasyon, suç ve gıda sıkıntısı

Muhaliflerin parlamento zaferi ülkedeki yüksek işsizlik ve enflasyon rakamları yanında artan suç oranları ve gıda sıkıntısı sonrasında geldi.

Venezuela'da 2016 yılında işsizlik oranının yüzde 1'i bulması beklenirken, enflasyonun yüzde 9'a ulaştığı belirtiliyor.

Uluslararası Para Fonu da (IMF) Venezuela'da enflasyon oranının yüzde 200'e ulaşabileceği uyarısında bulunuyor.

Tüketim maddelerinin yüzde 70'ini ithal eden Venezuela'da yılın ilk yarısında gıda sıkıntısı nedeniyle 500'ün üzerinde gösteri düzenlenmişti.

İthal edilen ürünleri karşılamak için petrol gelirlerini kullanan ülke, petrol fiyatlarının düşük olması nedeniyle bu dengeyi kurmakta zorlanıyor.

Ayrıca ülkenin en önemli problemlerinden biri de cezalandırılmayan suçlar. 30 milyonluk nüfusa sahip Venezuela'da geçen yıl 24 bin 980 cinayet işlendiği belirtiliyor. Bu cinayetlerin yüzde 90'ının henüz aydınlatılamadığı vurgulanıyor.

"Chavismo" sona mı eriyor?

Muhaliflerin zaferi sonrasında, 1999 seçimlerinin ardından Hugo Chavez'in devlet başkanlığı görevine gelmesiyle başladığı belirtilen Bolivar Devrimi'nin kaderi de merak ediliyor.

"Chavismo" olarak nitelendirilen bu süreçte, 2013 yılında hayatını kaybeden Chavez sonrasında göreve gelen Maduro da selefinin popülist politikalarını sürdürdü.

Chavez'in uyguladığı sosyal programlarla 2002'de yüzde 48,6 olan yoksulluk oranı 2012 yılında 29,5'e gerilemişti.

Ancak Maduro ile devam eden bu siyasi dönemde muhalif siyasilere verilen hapis cezaları ve medya sansürü insan hakları örgütlerinin tepkisi çekti.

Bu nedenle "Chavismo"nun sosyalizmin, popülist, militarist ve otoriter bir modeli olduğu belirtiliyor.

Bir ideoloji olarak farklı fraksiyonlarla yeniden güçlenebileceği belirtilen "Chavismo"nun, toplumsal desteğini henüz tümüyle kaybetmediği vurgulanıyor.

2019'a kadar resmi olarak görevini sürdürmesi beklenen Maduro'nun parlamentodaki yeni sürecin başlayacağı 5 Ocak öncesi ve sonrasındaki adımlarının da bu ideolojinin parlamentodaki yansıması açısından önem taşıdığı belirtiliyor.

Merkez, merkez sağ ve merkez sol kanat partilerin yer aldığı muhalif blok 20'den fazla siyasi partiden oluşuyor.

Seçim sürecinde olağanüstü bir birlik sağlayan muhalefet içerisinde önümüzdeki süreçte yaşanabilecek anlaşmazlıklardan Maduro'nun yararlanabileceği belirtiliyor.

Yeni dönemde 17 yıldır devletin tüm kurumları ve yargıda etkinliği sürdüren "Chavismo" ile parlamentoda üstünlüğü ele geçiren muhalifler arasında yaşanacak siyasi krizin, ekonomik çıkmazdaki Venezuela'ya neler getireceği merakla bekleniyor.