2. Türkiye Finansal Okuryazarlık ve Erişim Zirvesi Düzenlendi

HOPE Hareketi'nin kurucusu ve CEO'su John Hope Bryant'ın ana konuşmacı olarak yer aldığı zirvede, Finansal Okuryazarlık ve Erişim Endeksi'nin ikincisinin sonuçları paylaşıldı. Zirvede, Milli Eğitim Bakanlığı, TEB ve UNICEF'in birlikte yürüttüğü ilköğretim öğrencilerine yönelik "Sanat Yoluyla Sosyal ve Finansal Eğitim" projesi de açıklandı.

Finansal Okuryazarlık ve Erişim Zirvesi'nin ikincisi Türk Ekonomi Bankası (TEB) ve Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) işbirliğiyle 27 Ekim Pazartesi günü Boğaziçi Üniversitesi'nde düzenlendi.

Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Gülay Barbarosoğlu, FODER Başkanı Özlem Denizmen, TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici ve MEB Temel Eğitim Genel Müdürü Funda Kocabıyık'ın açılış konuşmalarını yaptığı etkinlikte, Barbarosoğlu, "Bu zirvenin 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü'nü içine alan bu haftada gerçekleşmesi oldukça anlamlı. Boğaziçi Üniversitesi olarak finansal okuryazarlık konusunda önemli çalışmalar yapıyoruz. Bu konuda üzerimize düşeni de yapmaya devam edeceğiz" dedi.

TEB olarak, toplumda finansal bilincin ve tasarruf alışkanlıklarının gelişmesi için finansal okuryazarlığa odaklandıklarını belirten TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, FODER işbirliğiyle Finansal Okuryazarlık ve Erişim Zirvesi'nin bu yıl ikincisini düzenlemekten büyük mutluluk duyduklarını dile getirdi. Finansal okuryazarlığın bugün bütün dünyanın gündeminde olduğunu ifade eden Leblebici şöyle konuştu: "2015 yılından itibaren Dönem Başkanlığını devralacağımız ekonomik işbirliği alanında başlıca küresel platform olan G-20'nin en önemli gündem maddelerinden birini de finansal okuryazarlık oluşturuyor. Ülke olarak son 3 yılda bu konuda önemli adımlar attık. TEB olarak da Sorumlu Bankacılık anlayışımızla bu çalışmalara destek olmak için üzerimize düşeni yerine getirmeye çalışıyoruz. Çocuklarımız hem bugünün hem de yarının sosyal ve ekonomik aktörleri. Onların ileride alacakları kararlar toplumun gelişimini şekillendirecek. İki yıl önce TEB Aile Akademisi çatısı altında şubelerimizde başlattığımız, kurum ve kuruluş, STK gibi organizasyonlardan gelen yoğun talep üzerine şube dışına da çıkardığımız eğitimlerimizle bugüne kadar 140 bin kişiye ulaştık. Toplumun geleceğini de düşünerek, çocuklarımız için de bu konuda harekete geçtik. İnternet üzerinden TEB Çocuk projesini hayata geçirdik. Bu projeyle 650 bin çocuğa eğlenceli ve basit dille ekonomiyi ve tasarrufun yollarını anlattık."

FODER Başkanı Özlem Denizmen ise, finansal okuryazarlığın arttığı ülkelerde tasarruf ve birikim oranlarının da yükseldiğine dikkat çekti. Dünya Bankası araştırmalarının da bu gerçeği ortaya koyduğuna değinen Denizmen, "Finansal eğitim, finansal erişim ve finansal tüketicinin korunması kavramları aslında tasarrufun alt yapısını oluşturuyor. Bu kavramlar dünyada da ön plana çıkmış durumda. Son dönemde alınan G-20 kararları da bu üçlü yapıyı içeren bir ulusal stratejinin geliştirilmesi ve uygulanmasını öngörüyor. Türkiye 2015 yılında G-20 Dönem Başkanlığı'nı üstlendiğinde finansal katılım en çok vurgulanan konular arasında yer alacak. Biz de Dünya Tasarruf Günü olarak ilan edilen 31 Ekim tarihine yaklaşırken düzenlediğimiz bu Zirve ile toplumumuzun dikkatini finansal okuryazarlığa ve tasarrufa çekmeyi amaçlıyoruz" dedi. Türkiye'de finansal okuryazarlık konusunda yapılması gereken çok şey olduğunu söyleyen Denizmen, "FODER olarak iki yıldır bu alanda çeşitli çalışmalar yapıyoruz. Daha fazla kişiye ulaşmak amacıyla, farklı projeler geliştiriyor, bu yolda kol kola ilerleyecek kurum ve kuruluşlarla görüşmeler yapıyoruz. Bu konuda bize liderlik eden, her kademede sonuna kadar destekleyen devletimize ve hükümetimize, başta TEB olmak üzere tüm paydaşlarımıza, yöneticilerine ve çalışanlarına, değerli katılımcılarımıza ve size değerli konuklarımıza gönülden teşekkür ederim" diye konuştu.

Zirve dünyaca ünlü konuşmacıları ağırladı

Zirvenin ana konuşmacılarından HOPE Vakfı Kurucusu ve CEO'su John Hope Bryant, konferansta yaptığı konuşmada, finansal okuryazarlığın istikrar ve gelecek için çok önemli olduğunu vurgulayarak, "Asya ve Avrupa arasında bir köprü vazifesi gören Türkiye, dünyaya bu konumuyla bir model oluşturabilecek gücü elinde tutuyor. Dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olan Türkiye, aynı zamanda bölgeyi de istikrara kavuşturucu bir güç" dedi.

Konuşmasında finansal okuryazarlığın toplumlar açısından çok önemli bir konu olduğunu dile getiren Dartmouth Üniversitesi Ekonomi Profesörü Annamaria Lusardi, "Nasıl eskiden okuma-yazma bilmeden topluma tam anlamıyla adapte olmak mümkün değilse, günümüz toplumlarında da finansal okuryazar olmak bir gereklilik haline geldi" diye konuştu.

Dünya Bankası Danışmanı Dr. Georgios A. Panos 'Finansal Okuryazarlık ve Ekonomik Davranışlar' başlıklı konuşmasında, dünya genelinde finansal okuryazarlık bilincinin bireylerin tüketim, birikim, yatırım gibi finansal davranışlarını ne yönde etkilediğine değindi.

High Water Women Vakfı Başkanı Alexandra Poe ise, özel sektörün finansal okuryazarlığın yaygınlaşması konusunda neler yapabileceğine ve kamu kaynaklarının yetersiz olduğu durumlarda ne gibi adımlar atarak finansal okuryazarlık eğitimine katkıda bulunabileceğine dair bilgiler verdi.

Ayrıca, IMF Daimi Temsilcisi Srikant Seshardi ve UNDP Daimi Koordinatörü Kamal Malhotra gibi çok sayıda önemli isim de finansal okuryazarlığı farklı açıdan ele alan konuşmalarıyla zirveye katıldı.

Tüm gün süren ve finansal okuryazarlığın tüm yönleriyle ele alındığı Zirve'de TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici ve FODER Başkanı Özlem Denizmen, konuşmacılara katılımlarından dolayı teşekkür ederek plaket verdi.

Finansal Okuryazarlık 11 milyon çocuğun müfredatına girdi

Bununla birlikte, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), TEB ve UNICEF işbirliğiyle hayata geçirilen "Sanat Yoluyla Sosyal ve Finansal Eğitim" projesinin ilk duyurusu da zirvede gerçekleştirildi. Proje ile 6-14 yaş aralığındaki 11 milyon çocuğa sanat dersleri aracılığıyla ulaşılarak finansal okuryazar bir nesil yetiştirilmesi hedefleniyor. İlk adımı zorunlu görsel sanatlar dersleriyle atılan proje kapsamında finansal okuryazarlık eğitiminin diğer branşlar içine dahil olması için de çalışmalar devam ediyor.

Kocabıyık: "Proje çocukların sosyal gelişimine ve finansal bilinçlenmesine katkı sağlayacak"

MEB Temel Eğitim Genel Müdürü Funda Kocabıyık; "Toplumdaki bireylerin yaşamları boyunca farkındalıklarının ve bilinçlenmelerinin artırılabileceği en etkili ortamlar okullarımızdır. Okullarımızda sadece öğretim faaliyetlerini değil, aynı zamanda eğitim faaliyetlerini de gerçekleştiriyoruz. Diğer derslerde de geçerli olmakla birlikte beden eğitimi, spor, görsel sanatlar, müzik gibi derslerimizde teorik bilgiden çok uygulamaya ağırlık veriliyor ve öğrencilerin eğlenerek daha rahat bir ortamda öğrenim görmeleri sağlanıyor" dedi ve sözlerine şöyle devam etti: "Bakanlığımızca yürütülen çok çeşitli ve zengin çalışmalardan biri de Bakanlığımız ile UNICEF Türkiye Milli Komitesi iş birliğiyle ve TEB'in finansal desteğiyle yürütülen Sanat Yoluyla Sosyal ve Finansal Eğitim Projesi'dir. Genel Müdürlüğümüze bağlı okullarda öğrenim gören milyonlarca çocuğumuz üzerinde etkisi olan bu proje kapsamında, çocuklarımızın hem sosyal gelişimlerine hem de finansal konularda bilinçlenmelerine katkı sağlamayı hedefliyoruz. Bu çerçevede, sanat yoluyla bilinçlenmeyi artırmak amacıyla zorunlu ve seçmeli görsel sanatlar ve müzik derslerinde sosyal ve finansal okuryazarlık konuları ele alınmaktadır. Yine bu kapsamda finansal okuryazarlık ile ilgili kazanımlara öğrencilerin erişebilmesinde etkin rol oynayacak olan öğretmenlerimizin gerekli bilgi ve donanıma sahip olması için hizmet içi eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmektedir".

Finansal Eğitim ile ilgili Haziran 2014'te Başbakanlık tarafından 'Finansal Erişim, Finansal Eğitim, Finansal Tüketicinin Korunması Stratejisi ve Eylem Planları' konulu genelgenin Resmi Gazete'de yayınlandığını hatırlatan Kocabıyık, bu genelgeye yönelik de mevcut durum analizleri ve uluslararası kabul görmüş ilkeler çerçevesinde, 2014-2017 yıllarını kapsayan Finansal Eğitim ve Finansal Tüketicinin Korunması Eylem Planları hazırlandığını belirtti ve "Bu Eylem Planlarında Millî Eğitim Bakanlığı'nın sorumlu olduğu alanlar incelendiğinde, genelgenin yayımlanmasından çok önce başlatmış olduğumuz projenin ne kadar doğru bir proje olduğu bir kez daha görülmektedir" diye konuştu.

Halman: "Çocuklarımızın kendi ayakları üzerinde durabilen bireyler olmalarına destek olmayı amaçlıyoruz"

UNICEF Türkiye Milli Komitesi Başkanı Prof.Dr. Talat Halman ise, "Türkiye'de bir ilk olan, finansal okuryazarlık konusunun müfredata eklenmesi çalışmasında yer almaktan dolayı büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz" diye konuştu. Halman, "UNICEF olarak, dünyada yapmış olduğumuz çalışmaların bulgularından yola çıkarak Sanat Yoluyla Sosyal ve Finansal Eğitim projesini geliştirdik ve Milli Eğitim Bakanlığımız ile birlikte, TEB'in de desteğiyle hayata geçirdik. Bu çalışma ile çocuklarımızda sadece finansal konularda farkındalık ve bilinç yaratmıyoruz. Diğer ülkelerde yapmış olduğumuz çalışmaların bulguları bize erken yaşta verilen finansal okuryazarlık eğitiminin çocukların sosyal hayata entegrasyonunu da çok güçlü biçimde desteklediğini gösteriyor. Bu veriden yola çıkarak çocuklarımızın sosyal yaşam becerileri daha gelişmiş, kendi ayakları üzerinde durabilen bireyler olmalarına destek olmak amacıyla geliştirilen bu projeyi tüm çocuklarımıza hediye ediyoruz" diye konuştu

Leblebici: "TEB olarak MEB ve UNICEF birlikte adım attık, finansal okuryazarlıkla müfredata girdik"

Sanat yoluyla öğrenilen bilgilerin daha akılda kalıcı olduğundan yola çıkarak, bu yıl TEB Çocuk Tiyatrosu'nu hayata geçirdiklerini belirten Leblebici, "Ancak bu konudaki en büyük adımı MEB ve UNICEF ile birlikte attık ve 11 milyon çocuğumuzun müfredatına finansal okuryazarlık eğitimi ile girdik. Bu konuda dünya çapında başlatılmış en büyük çalışmalardan biri diyebiliriz. MEB ve UNICEF'in yönettiği Sanat Yoluyla Sosyal ve Finansal Eğitim projesinde yer almaktan ve bu önemli projeyi ilk kez burada sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz. Amacımız, okulda sanat yoluyla ekonomiyi, bütçeyi, tasarrufu ve birikimin önemi anlatarak, finansal anlamda kendi ayakları üzerinde duran, doğru kararlar verebilen nesiller yetiştirilmesine katkı sağlamak" açıklamasında bulundu.

Finansal Okuryazarlık için önce check-up

Zirvede ikinci Finansal Okuryazarlık ve Finansal Erişim Endeksi de açıklandı. Leblebici, "Boğaziçi Üniversitesi ile hayata geçirdiğimiz ve bugün burada ikincisini açıkladığımız Türkiye'nin tek Finansal Okuryazarlık ve Finansal Erişim'ini bir check-up gibi düşünebiliriz. Durumu iyileştirmek için önce teşhisi koymamız gerekiyor. Biz de Endeks ile birlikte toplumumuzun finansal okuryazarlık durumunu ortaya koyduk" dedi.

Türkiye'nin finansal okuryazarlık endeksi 59,4

TEB ve Boğaziçi Üniversitesi işbirliğiyle gerçekleştirilen Finansal Okuryazarlık ve Erişim Endeksi'ne 2014 yılında 840'ı erkek, 798'i kadın olmak üzere toplam bin 638 kişi katıldı. Türkiye'yi, finansal okuryazarlığın göstergeleri olarak bilinen üç ana kriterde inceleyen çalışmada, finansal bilgi, finansal tutum ve finansal davranış kriterlerindeki puanlar toplanarak Türkiye'nin finansal okuryazarlık endeks değeri 59,4 olarak hesaplandı.

Endeks sonuçlarına göre finansal okuryazarlık açısından avantajlı grubun genellikle erkek, büyükşehirde yaşayan, yüksek derecede eğitim, gelir ve sosyo-ekonomik statüye sahip bireylerden ve çoğunlukla işyeri sahipleri, yöneticiler ve serbest nitelikli uzmanlardan oluştuğu görüldü.

· Erkeklerin finansal okuryazarlık endeks değeri 61,8, kadınların ise 56,9'dir.

· Katılımcıların 1024'ü evli, 614'ü bekar. Evlilerin finansal okuryazarlık endeks değeri 59,6, bekârların ise 59'dur.

· Finansal okuryazarlığın yaşa göre dağılımında 25-44 yaş grubu endeks değer, 61,2 ile en yüksektir.

· Katılımcıların eğitim durumu arttığında finansal okuryazarlık değerlerinin de arttığı görülmektedir

· Katılımcıların gelir durumu ile finansal okuryazarlık düzeyi doğru orantılır.

· En düşük finansal okuryazarlığa sahip grupların işsizler, ev hanımları ve öğrencilerden oluştuğu gözlemlenmektedir.

Türkiye'nin finansal erişim endeks değeri 39,17

Finansal Erişim Endeksi ise Türk halkının finansal hizmetleri kullanma alışkanlıklarının resmini çeşitli açılardan çekmek için hazırlandı. Temel ürünler, kredi ve mevduat ürünleri, sigorta ve yatırım ürünleri ve son olarak da ileri finansal ürünler olmak üzere dört grupta değerlendirilen araştırmaya göre, 2014 verilerine göre Türkiye'nin Finansal Erişim Endeksi 39,17 olarak hesaplandı. Finansal Erişim Endeksi'nin düşük çıkması sıradan tüketicilerin banka hesabı, kredi kartı gibi temel ürünler dışında finansal ürün ve hizmetlerden yararlanmadığını gösterdi.

· Erkeklerin finansal hizmetlere erişimi ise 37,08, kadınların ise 26,39.

· Evlilerin erişim endeksi 40,03, bekarların ise 37,73.

· Emeklilerin erişim değeri 44 ile ortalamanın fark edilir seviyede üzerinde kalmaktadır. Emeklilerin sisteme maaş yoluyla dahil oldukları gözlemlenmektedir.

· Sosyoekonomik statüye göre A grubunda 60'larda olan endeks değerleri, DE grubuna gelindiğinde 33 civarındadır.