Askeri Yargı Kanunlarında Değişiklik

Askeri Hakimler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM Başkanlığı'na sunuldu.

Tasarıyla, mahkemelerin bağımsızlığı  ve hakimlik teminatı esaslarına göre Askeri Hakimler Kurulu kuruluyor.

Askeri Hakimler Kurulu; Milli Savunma Bakanı ile bakanın teklifi ve Başbakanın onayı ile birinci sınıf askeri hakimler arasından seçilen 4 üyeden oluşacak.

Askeri Hakimler Kurulu'nu yönetmek ve temsil etmek üzere Milli Savunma Bakanı, Kurula başkanlık yapacak.

Askeri Hakimler Kurulu, kanunlarla  verilen görevlerini yerine getirirken ve yetkilerini kullanırken  bağımsız olacak; hiçbir organ, makam, mercii veya  kişi, kurula emir ve talimat veremeyecek.

Askeri Hakimler Kurulu, mahkemelerin bağımsızlığı ile hakimlik teminatı esaslarını gözeterek adalet, tarafsızlık, doğruluk ve dürüstlük, tutarlılık, eşitlik, ehliyet ve liyakat ilkeleri çerçevesinde görev yapacak.

-Görevleri

Tasarıya göre, Askeri Hakimler Kurulu'nun görevleri, şunlar olacak:

-Milli Savunma Bakanlığının askeri mahkemelerin yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlamak.

-Askeri hakimlerle ilgili; Mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, yıllık ve mazeret izinleri dışındaki her türlü izinleri verme, birinci sınıfa ayırma ve birinci sınıf olma, disiplin cezası verme ve disiplin cezalarını sicilden silme, görevden uzaklaştırma işlemlerini yapmak.

-Yargı yetkisinin kullanımına ilişkin hususlar hariç olmak  üzere askeri mahkemede görevli askeri  hakimlerin idari görevleri ile delilleri değerlendirme ve suçu  niteleme  yetkisi hariç olmak üzere askeri savcıların adli görevlerine ilişkin konularda genelge düzenlemek.

-Askeri  hakimlerin nöbet  gün  ve saatleri  ile  nöbet  tutanların  dinlenme  haklarına ilişkin esasları belirlemek.

-Mevcut  askeri  hakim  miktarının  kadro  ihtiyacını  karşılamadığı  hallerde  ihtiyacın yedek subaylar yoluyla karşılanması için Milli Savunma Bakanlığına teklifte bulunmak.

-Görev alanına ilişkin yönetmelik ve genelgeleri çıkarmak.

-Savaş ve seferberlik halleri ile yurtdışında görevlendirilen birliklerle birlikte hareket edecek ve görev yapacak askeri ağır ceza mahkemeleri,  askeri mahkemeler  ve askeri savcılar ile bunların kararlarına bakacak itiraz mercilerini belirlemek.

Başkan dışındaki  Kurul üyelerinin  görev süresi 4 yıl olacak ve görev süresi dolan üye yeniden seçilebilecek.

-Sicil düzenlemesi

Askeri hakimlerin rütbe terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe ilerlemesi yapmalarını temin edecek yeterlilikleri sicil ile saptanacak.

Askeri Yargıtay Başkanı,  Başsavcısı,  İkinci  Başkanı,  daire  başkanları  ve üyeleri  ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı, Başsavcısı, daire başkanları ve üyeleri hakkında general-amiral sicil belgesi, subay sicil belgesi ve mesleki sicil belgesi; askeri hakim general­ amiraller, Askeri Yargıtay Başsavcı yardımcıları  ve tetkik hakimleri  ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcı ve raportörleri hakkında mesleki sicil belgesi düzenlenmeyecek.

Sicil tanzimine  esas  olan sicil süresi bir terfi yılı olacak. Mesleki sicil notunun verilebilmesi için askeri hakimin karar veya işleminin o sicil dönemi içinde verilmiş veya yapılmış olması şart olmayacak.

General-amiral  ve subay  sicil  belgelerinin  düzenlenebilmesi  için, sicili  düzenlenecek askeri hakimin bir sicil süresi içinde altı ay görev yapması gerekecek.

Sicil  üstü, asıl veya vekil olarak o görev yerinde sicili düzenlenecek ile birlikte üç ay süreyle görev yapmadıkça sicil düzenleyemeyecek.

Mesleki sicil notları; Askeri  mahkemelerde   görevli  askeri  hakimler  için  Askeri  Yargıtay Daireleri ve Daireler Kurulunca; askeri başsavcılıklarda görevli askeri hakimler için Askeri Yargıtay Başsavcılığı ve askeri adalet müfettişlerince verilecek.

Askeri  hakimin  askeri  mahkemeden  askeri  başsavcılığa  veya  askeri  başsavcılıktan askeri mahkemeye atanması, atanmadan önceki karar veya işlemleri nedeniyle hakkında mesleki sicil notu verilmesine engel olmayacak.

-Birinci sınıfa ayrılma

Askeri  hakimlerin  birinci sınıfa ayrılma ve birinci sınıf olmak için Askeri hakimlik mesleğinde 12 yılını doldurmak; kınama,  kademe  ilerlemesinin   durdurulması  veya  derece  yükselmesinin durdurulması  cezalarını aynı neviden olmasa bile birden fazla; yer değiştirme  cezasını ise hiç almamış olmak; Affa uğramış olsa bile, mesleğin vakar ve onuruna dokunan veya kişisel haysiyet ve itibarını kıran veya görevle ilgili herhangi bir suçtan hüküm giymemesi gerekecek.

Birinci sınıfa ayrılma ve birinci sınıf olmak için, ahlaki  gidişleri,  mesleki  bilgi  ve anlayışları,  gayret  ve çalışkanlıkları,  gördükleri işlerin birikmesine  sebep olup olmadıkları, çıkardıkları  işlerin miktar ve mahiyetleri,  göreve bağlılıkları ve devamları, hal kağıtları ve sicil belgeleri, kanun yolu incelemesinden geçen işleri, örnek karar ve mütalaaları  ve varsa mesleki eser ve yazıları ile katıldıkları  meslek içi ve uzmanlık eğitimleri gözönünde tutularak Askeri Hakimler Kurulu'nca ilan edilen birinci sınıfa ayrılma ilkelerinde aranan koşulları taşımaları gerekecek.

Askeri hakim atamaları, Askeri  Hakimler  Kurulu  tarafından  yapılacak; ancak Askeri Adalet İşleri Başkanlığı, Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığının yargı ile ilgili diğer idari görev kadrolarına atama, Milli Savunma Bakanı tarafından yapılacak.

Askeri Yargıtay  Başkanlığı'na, ikinci başkanlığına,  daire başkanlıklarına,  üyeliklerine ve Başsavcılığına seçilen askeri hakimlerin atamaları Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın müşterek kararnamesi ile Cumhurbaşkanının onayına sunulacak.

Askeri hakimlerin istifaları, Milli Savunma Bakanı tarafından kabul edilecek.

Askeri hakimlerin görev yerleri ve sıfatları ne olursa olsun emeklilik yaş hadleri diğer  subaylar gibi olacak; emeklilik istemleri Milli Savunma Bakanı tarafından kabul edilecek.

Askeri  hakimlere; sıfat ve görevleri gereklerine uymayan hal ve hareketlerinin tespit edilmesi üzerine durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre, Askeri Hakimler Kurulu  tarafından,  savunmaları  aldırılarak uyarma cezası; aylıktan  kesme  cezası; kınama  cezası; kademe ilerlemesini durdurma cezası; derece yükselmesini durdurma cezası; yer değiştirme cezası ve meslekten  çıkarma cezası verilebilecek.

Hükümlülüğü gerektiren suç, mesleğin şeref ve onurunu bozan veya mesleğe olan genel saygı ve güveni ortadan kaldıran nitelikte görülürse, meslekten çıkarma cezası verilir.

Disiplin cezasının uygulanmasını gerektiren fiil suç teşkil etmese  ve  hükümlülüğü gerektirmese bile mesleğin şeref ve onurunu ve memuriyet nüfuz ve itibarını bozacak nitelikte görüldüğü takdirde de meslekten çıkarma cezası verilecek.

- TBMM