Adım Adım Ölüme...

74 gün önce: Zonguldak'ta, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Karadon Müesse Müdürlüğü'ne ait Yeni Servis Kuyusu'nda 17 Mayıs 2010 tarihinde grizu patlaması meydana geldi. Patlamada ikisi maden mühendisi 30 madenci öldü. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişleri, kazada asıl işveren TTK 'yı yüzde 30, alt işveren (taşeron) Yapı-Tek İnşaat Sanayi Ticaret A.Ş. yüzde 70 kusurlu buldu.

Karadon'da 30 madencinin ölümüyle ilgili bilirkişi raporu tamamlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın raporuna göre ocakta patlamaya neden olacak gaz seviyesi hızla yükselirken, Merkezi Gaz İzleme İstasyonu'nda bulunan görevliler puantajlarına bakmak üzere yerinden ayrılmıştı, görevli maden mühendisi ise gazdaki yükselişi gördüğü halde tuvalete gitti.

Rapora göre her iki görevli, 7 gün 24 saat yerlerinden kıpırdamamış olsalar bile, kriz anında ne yapılacağı konusunda boşluklar vardı: Çalışanlar gaz yükselmesi durumunda ne yapacakları konusunda yeterince bilgilendirilmemişti, böyle bir durumda hangi yetkililerin sırasıyla uyarılacağı, ocağın tahliye edilmesi kararına kimin karar vereceği netleştirilmemişti. ve ocakta gaz yükselince sesli olarak alarm verecek sistem susturulmuştu!

Adım adım ölüme...

Rapora göre, 17 Mayıs 2010 günü Zonguldak Karadon'da ölüm adım adım geldi:

* O gün 08.00-16.00 vardiyasında Merkezi Gaz İzleme İstasyonu'nda iki kişi vardı: Maden mühendisi Taşkın Oruç. Maden teknikeri Özcan Güneyoğlu.

Güneyoğlu, kaza sırasında kendisinin ve Taşkın Oruç'un müessese müdürlüğündeki özel puantajlarına bakmak için izinsiz görev yerinden ayrıldığını söyledi.

* Rapora göre maden mühendisi Taşkın Oruç ocağın 540 kodunda bulunan 'CO38' sensöründe gaz oranının yükseldiğini fark etti. Ancak sensörün bulunduğu bölümde lağım atılacağını bildiği için bunu olumsuz bir durum olarak değerlendirmedi. Ölçüm sonuçlarını gaz izleme rapor defterine kaydetti. Sonra rahatsızlığı nedeniyle üç-dört dakikalığına tuvalete gitti. Oruç sonrasını şöyle anlattı:

"Tuvaletten döndüğümde 'CH32' ve 'CO38' numaralı sensörlerdeki yükselmeyi görünce, bu bölümün kontrol ve denetiminden sorumlu Yapı Denetim Grubu'nu aradım. Ancak kimseye ulaşamadım. Bu arada ben lavobadayken kaçırmış olabileceğim alarmları kontrol ederken, kazada ölen maden mühendisi Ramazan Yavuz (patlamada öldü) beni aradı ve gaz durumunu sordu. Ben de sensörlerin ölçtüğü yüksek gaz değerlerini söyledim ve bu durumun ne olduğunu sordum. Ramazan Yavuz ise lağım attıklarını ve durumun kontrolleri altında olduğunu söyledi."

* Ancak raporda bir çelişkiye de dikkat çekildi. Oruç, patlamada ölen Ramazan Yavuz ile saat 13.08'de konuştuğunu söylüyordu. Ancak Oruç'un bu görüşmeyi saat 13.27'de patlamanın meydana geldiğini belirttikten sonra deftere işlediği ortaya çıktı.

Raporda "Oysa bu görüşmenin patlamayı rapor eden kısımdan önce yazılması gerekirdi. Bu durum, gaz yükselmesi ile ilgili Ramazan Yavuz'un saat 13.08'de bilgilendirildiği konusundaki ifade ile çelişmektedir" denildi.

TTK Genel Müdürü Burhan İnan'ın verdiği bilgiye göre raporda isimleri geçen tekniker ve mühendis işe devam ediyor. Kazayla ilgili olarak TTK da bir kanaat raporu hazırladı, ancak rapor henüz tamamlanmadı.

Sesli ikaz susturulmuştu

Raporda ayrıca şu tespitlere de yer verildi:

l "Gaz izleme sisteminin sesli alarm sistemi devreden çıkarılmıştır. Merkezi Gaz İzleme ve Kontrol Yöngergesi işyerinde kullanılabilir durumda olmayıp, çalışanlara tebliğ edilmemiştir. Gaz İzleme İstasyonu'nda çalışanlar yeterli eğitim almamıştır. Gaz alarm durumunda aranması gereken kişilerin listesi yönergeye uygun hazırlanmamıştır. Görevlilerin çalışma yerini terk etmemeleri, sesli ikazı iptal etmemeleri ile ilgili uyarı yazısı bulunmamıştır. Gaz yükselmesini