Ankara'da 'Doğu Türkistan' Paneli Düzenlendi

Doğu Türkistan Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Hayrullah Efendigil: Türkistan halkının "nasılsa bir gün Çinliler tarafından öldürüleceğim" düşüncesiyle yaşadıklarını söyledi.

Gazi Üniversitesinde "Doğu Türkistan: Temel Sorunlar ve Jeopolitik Dengeler" konulu panel düzenlendi. Orta Asya ve Ortadoğu Araştırma ve Uygulama Merkezinin (GORAM) destekleriyle organize edilen organizasyonda konuşan Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Süleyman Büyükberber, Doğu Türkistan'daki sorunları sadece hamasetle ya da siyasetle değil, daha akademik manada ele almak istediklerini belirterek, "Oradaki mülkiyet sorunlarını, doğum politikalarını ve neler yapıldığını bilmek bizim hakkımız. Gazi Üniversitesi olarak da bu sorumluluk bizim üzerimizde" dedi.

Panelde konuşma yapan Doç. Dr. Mehmet Akif Okur ise Türkiye ile Doğu Türkistan arasındaki arasındaki mesafenin çok uzakmış gibi göründüğünü ancak aynı dokuya, aynı dinamik, kültürel arka plana sahip olduklarını ifade etti. Okur, uzun zamandır Asya'nın yükselişi ve çok kutuplu dünyaya geçişten bahsedildiğini ve tartışmaların gelip düğümlendiği yerlerden birinin Doğu Türkistan olduğunu savundu.

Asya Pasifik bölgesinin dünyanın en önemli çekişme sahnesi haline geldiğine dikkati çeken Okur, "Çin'in son dönemde Doğu Türkistan üzerinden hızla artan enerji boru hattı faaliyetlerine baktığımızda Doğu Türkistan, geleceğin dünyasında güç mücadelelerinin en önemli sahnesi haline gelecek. Bunun farkında olan Çin'in ilk temas kuracağı yer ise İslam coğrafyası" dedi.

Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilerin geliştiğinin ancak Türk dış politikasının en önemli unsurunun insani diplomasi olduğunun altını çizen Okur, "Yeni Türkiye'yi var eden unsurların insan hakları ve demokrasi olduğunu söylüyorsak, aynı parametreleri Çin'in önüne de koymak lazım. Doğu Türkistan'daki insan hakları ihlallerini, az gelişmişlik sorunlarının Türkiye açısından ne kadar önemli olduğunu Çin'e ifade etmek gerekir" dedi.

-"Çin, Uygurları yok etmek için dinini, kültürünü yaşamasına izin vermiyor"-

Panelin ardından AA'ya konuşan Doğu Türkistan Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Hayrullah Efendigil ise Doğu Türkistan'daki sorunların her gün sürdüğünü söyleyerek, bugün bölgede 6 kişinin hayatını kaybettiğini hatırlattı.

Çin'in Doğu Türkistan halkını orada "sindirme ve yıldırma" politikası izlediğini ileri süren Efendigil, "'Halk, 'nasılsa bir gün Çinliler tarafından öldürüleceğim, en azından bir şeyler yapıp öleyim' mantığıyla hareket etmeye başladı. Çinliler, gece gündüz Uygurluların evine baskın düzenliyor, ele geçirdikleri mutfak aletleri yüzünden oradaki halka terörist damgası yapıştırıyor. İddia ediliği gibi 'Doğu Türkistan İslam Partisi' diye bir örgüt veya organize bir silahlı direniş yok. Halk, bireysel olarak kendini savunuyor" ifadelerini kullandı.

Efendigil, Doğu Türkistanlı çocukların sorgusuz sualsiz hapse atılıp, öldürüldüğünü, genç kızlara tecavüz edildiğini ve küçük çocukların eğitim bahanesiyle iç bölgelere gönderildiğini belirterek, "Bölgede refah seviyesi çok düşük. Her gün Doğu Türkistan'a binlerce Çinli göçmen yerleştiriliyor. Çin, Uygurları yok etmek için dinini, kültürünü yaşamasına izin vermiyor. Toplanma ve ticaret yapma özgürlüğünü elinden alıyor" dedi.

Doğu Türkistanlıların Türkiye'den çok yüksek beklentilerinin olduğunu vurgulayan Efendigil, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bu yılın başında Urumçi'ye yaptığı ziyaretin, oradaki halkı ziyadesiyle mutlu ettiğini vurguladı. Efendigil, "Doğu Türkistan meselesinin diplomatik yollarla çözüleceğine inanıyoruz. Bunun için Türkiye Cumhuriyeti ve sivil toplum örgütlerinden, Doğu Türkistan'daki vahşeti dile getirmeleri ve kamuoyu oluşturmalarını talep ediyoruz" diye konuştu. - Ankara