Sanat şaheseri kaya oyma mabet, sanat galerisi olacak

ESMA AYGÜN - Tarihi konakları ve yer altı şehirleriyle zengin bir tarihi mirasa sahip Kayseri'nin Talas ilçesinde, geçmişi bin 700 yıl öncesine kadar dayanan kaya oyma Tol Mabet, klasik eserlerin sergileneceği müze ve sanat galerisi olarak değerlendirilecek.

Talas Belediye Başkanı Rifat Yıldırım AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ali Saip Paşa Sokağı'nda yer alan ve Tol Mabet ismiyle bilinen kaya oyma mekanın bölgede eşi olmayan bir mimariye sahip olduğunu söyledi.

Mabedin M.S. 3. ya da 4. yüzyıla ait olduğunun tahmin edildiğini belirten Yıldırım, uzun yıllara tanıklık eden yapının güçlendirilmesi için pek çok kez sağlamlaştırma çalışması yapıldığını kaydetti.

Tol Mabet'i turizme kazandırmak için çok titiz bir restorasyon çalışması gerçekleştirdiklerini anlatan Yıldırım, şöyle devam etti:

"Burası muhtemelen önceleri korunmak için güvenlik amacıyla yapılmış bir yer altı şehri. İçindeki düzenlemelerden zamanla daha çok kilise olarak kullanıldığını anlıyoruz. Burada çok esaslı bir yapı var. Kayaları oyarak insanoğlunun neler yapabileceğini bu ibadethanede görüyoruz. Muhteşem bir matematiksel hesaplama ile inşa edilmiş. Uzun çalışmalar sonucu burası için restorasyon projesi hazırladık. Restorasyondan önce metruk haldeydi. Hazırladığımız projeyle Tarihi Kentler Birliği'nden ödül aldık. Restorasyon yaklaşık 4 yıl sürdü. Karşımızdaki eser tamamen el işçiliğiyle yapılmış muazzam bir yapı. Restorasyonunu da bu nedenle büyük bir titizlik içinde yürüttük."

- Mabedin altında gizli yapılar var

Yıldırım, bu tür eserlerin yapım amacına ters düşmeyecek şekilde kullanılması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Burası bir mabettir ve saygı gerektirir. Ticari bir işletme olarak görmemek gerekir. Bunları göz önünde bulundurarak buranın sanat ve kültür faaliyetlerine ev sahipliği yapmasına karar verdik. Klasik sanatlarımızdan hat, ebru, tezhip eserlerinin yer alacağı bir sanat galerisi oluşturacağız. Burada çeşitli sanatsal gösteriler yapılacak. Yüzlerce yıl ayakta kalmayı başarabilmiş bu yapının altında da bazı gizli yapılar olduğunu tahmin ediyoruz. Şu an bunlara ulaşamadık ancak ilerde çıkarılabileceğini düşünüyorum. Mabedin sadece içinde değil dış cephesinde ve komşu yapılarda da yenileme çalışmaları yaptık. Yaklaşık 1 milyon liralık bir maliyeti oldu."

- Atina'dan Talas'a turlar

Talas'ın Tol Mabet gibi pek çok tarihi esere sahip olduğunu vurgulayan Yıldırım, bir zamanlar ilçede Rum, Ermeni ve Türkler iç içe yaşadığını bunun da zengin bir kültürel miras oluşturduğunu dile getirdi.

Bu birlikteliğin kentin mimari yapısına büyük katkılar sağladığını vurgulayan Yıldırım, "Bir zamanlar damdan dama geçilen bir Talas varmış. Bize emanet bırakılan mimari güzelliği gelecek nesillere bırakmak istiyoruz. Aynı zamanda Talas'ı iç ve dış turizme kazandırmayı amaçlıyoruz. Mübadele sonucu Rumlar buradan Yunanistan'a göç etmişler. Her yıl turlarla Atina'dan Talas'a çok sayıda turist geliyor. Atalarının göç ettiği toprakları ziyaret ediyorlar. Bu turizm potansiyelini yaptığımız sokak sağlıklaştırma çalışmaları ve tanıtımla daha çok değerlendireceğiz" ifadelerini kullandı.