Göktaşı Satıp Para Kazananlar Vergi Ödeyecek

2 Eylül'de dünya yörüngesinde parçalanan meteor, Bingöl'ün Sarıçiçek köyü ve çevresine saçıldı. Bölge halkı topladıkları gök taşlarını satarken, uzmanlar ticari faaliyet niteliğindeki gök taşı alım-satımının vergi kapsamında değerlendirildiğini bildirdi.

GÖKTAŞI DEĞERLİYSE DEVLET MALI

Gök taşı üzerindeki mülkiyet hakkına ilişkin bilgi veren İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Leyla Ateş, gök taşının bilimsel değer taşıması durumunda devlet malı niteliğinde olduğunu aktardı. Tabiat varlığını bulan kişilerin 3 gün içinde bildirim yapmak zorunda olduğunu belirten Ateş, bilimsel olarak değerli olduğu anlaşılan bu varlıkların Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında yer alacağını söyledi.

KANUNA TABİ

Gök taşının hukuken bilimsel değeri olan sahipsiz bir mal niteliğinde olduğunu belirten Doç. Dr. Leyla Ateş, "Bingöl'deki olayda bu gök taşlarının yurt dışında araştırma merkezlerine satıldığı ortaya çıktığına göre, bulunan gök taşı bilimsel değeri olan doğal bir varlıktır. Medeni Kanun, bilimsel değeri olan doğal varlıkların özel kanun hükümlerine tabii olduğundan bahseder. Burada bahsedilen özel kanun ise, Kültür ve Tabiatları Koruma Kanunu'dur" dedi.

GÖK TAŞININ MÜLKİYETİ KİME AİT?

Bilimsel değeri olan sahipsiz bir malın söz konusu olduğunu ve bu değeri tespit edildiği için devlet malı niteliğinde kabul edileceğini aktaran Doç. Dr. Ateş, bu süreci şöyle anlattı:

"Tabiat varlığını bulduktan sonra en geç 3 gün içinde en yakın Müze Müdürlüğü'ne ya da köyde muhtara ve diğer yerlerde mülki idari amirine durumu bildirmeniz gerekiyor. Bildirimden sonra bu durum değerlendirilecek, korunması gereken bir tabiat varlığı olup olmadığı tespit edilecek. Bu tespitin akabinde devlet malı haline getirilebilir."

Kültür ve Tabiatları Koruma Kanunu'nda gök taşı ibaresinin doğrudan geçmediğini ve tabiat varlıkları kapsamında yer aldığına dikkat çeken Ateş, "Bilimsel değeri olan sahipsiz doğal şey ibaresi de Medeni Kanun'da geçer. Yurt dışında bilimsel merkezlere satılmış olması bilimsel değeri olan ve korunması gereken bir tabiat varlığı olduğuna ilişkin bir karine oluşturuyor" ifadelerini kullandı.

GÖK TAŞI VERGİLENDİRİLİR Mİ?

Vergi hukuku boyutuna odaklanarak gelir vergisi açısından gök taşı satışlarını değerlendiren Ateş, bu noktada Medeni Kanun'dan bağımsız olarak Gelir Vergisi Kanunu'na bakıldığını söyledi. Ateş, "Gelir Vergisi Kanunu'nda 7 gelir unsuru tahdidi olarak sayılmıştır. Bunun anlamı, eğer elde ettiğiniz gelir bu 7 gelir unsurundan birine giriyorsa gelir vergisi mükellefiyetiniz doğacaktır. Eğer bu 7 unsurdan birine dahil değilse özünde gelir niteliği taşısa bile gelir vergisi mükellefiyetiniz doğmayacaktır" dedi.

GÖK TAŞI SATIŞI TİCARİ FAALİYET MİDİR?

Gök taşının satışı sonucu elde edilen gelirin 7 gelir unsuru açısından hangi kapsamda olduğunu açıklayan Ateş, "Bingöl'e düşen herhangi bir gök taşını alıp sattığınızda elde ettiğiniz gelir tek başına Gelir Vergisi Kanunu'nda yer alan 7 gelir unsurundan biri kapsamında yer almıyor. Ancak, bu işte para var deyip emek ve sermaye unsurunuzu birleştirip bir organizasyon içinde gök taşı aramaya girişirseniz bir ticari faaliyet söz konusudur. Bu durumda elde ettiğiniz kazanç bu 7 gelir unsurundan ilkini yani ticari kazancı oluşturuyor ve gelir mükellefiyetiniz doğuyor" diye konuştu.

Gök taşı aranmasının ticari faaliyet sayıldığı durumları aktaran Leyla Ateş,

"Teknik boyutunu çok ayrıntılarıyla işin uzmanları belirtebilir ancak bizim haberlerden gördüğümüze göre bir detektör aracılığıyla gök taşı aranabilir, gök taşı aramak için eleman tutabilir ve birkaç kişi birden arayabilir. Emek ve sermaye unsurlarını birlikte kullanarak devamlı bir organizasyon yaratmış olabilir. Bu andan itibaren faaliyet ticari faaliyete dönüşmüştür ve gelir mükellefiyeti söz konusu olacaktır" dedi.